درس خارج

جلسه ۱ . PDF جلسه اول مسئله ۲۴ – عدم جریان احکام نظر و لمس در غیر ممیز – دلیل اول و دوم و بررسی آنها ۱۴۰۰/۰۶/۲۴ مسأله ۲۴: «لا إشكال في أن غير المميز من الصبي و الصبية خارج عن أحكام النظر و اللمس بغير شهوة، لا معها لو فرض ثورانها». امروز روز اول جلسه خارج فقه در سال تحصیلی جدید است و ما طبق برنامه معهود و متعارف حوزه و خودمان، تیمناً و تبرکاً روایتی از ائمه معصومین(ع) می‌خوانیم تا ان‌شاءالله به برکت این نام‌ها و این وجودات، و هدایت‌ها و راهنمایی‌های آنها مسیر زندگی و حرکت ما یک مسیر صحیح باشد و ان‌شاءالله با بصیرت و بینایی کامل در این مسیر گام برداریم و از طیّ این

جلسه ۱۱۹ – PDF جلسه صد و نوزدهم  مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – بطلان قول دوم (عدم مشروعیت) – بررسی شمول مشروعیت نسبت به غیرمسلمانان – دسته اول ادله: عام ۱۴۰۰/۰۳/۲۳         بطلان قول دوم (عدم مشروعیت) در بحث از مشروعیت ادله الزام به حجاب در حکومت اسلامی عرض کردیم دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد؛ یک دیدگاه قول به مشروعیت مطلقا بود که تقریباً یازده دلیل مورد بررسی قرار گرفت و فی الجمله اصل مشروعیت اثبات شد. در مقابل، برخی قائل به عدم مشروعیت هستند و ادله‌ای هم برای مدعای خودشان اقامه کرده‌اند. آنها هم به چند دلیل تمسک کرده‌اند؛ ادله‌ای که آنها ذکر کرده‌اند نوعاً در قالب اشکالات به قول

جلسه ۱۱۸ – PDF جلسه صد و هجدهم  مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – سه شبهه و پاسخ آنها ۱۴۰۰/۰۳/۲۲       نتیجه بحث از مشروعیت بعد از بررسی ادله مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی، نتیجه این شد که با ملاحظه آن نکاتی که در ابتدای بحث عرض کردیم، اصل مشروعیت فی الجمله ثابت است، آن هم به عنوان حکم اولی. البته اینکه آیا از نظر ترتیب بین اقداماتی که حکومت اسلامی می‌تواند انجام دهد، باید این ترتیب رعایت شود، زمینه‌سازی و فرهنگ‌سازی شود، اقدامات تبلیغی و ترویجی صورت بگیرد و به روش قابل قبول و مؤثر این کار انجام شود، اینها مطالبی است که در همان اول بحث ذکر کردیم

جلسه ۱۱۷ – PDF جلسه صد و هفدهم مسئله ۲۳ – تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل یازدهم و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۳/۱۹         دلیل یازدهم دلیل آخر بر مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی این است که حاکم اسلامی دارای اختیاراتی است؛ این اختیارات به حسب سعه و ضیق از دیدگاه‌های مختلف متفاوت است. اگر بخواهیم از این منظر مسأله مشروعیت الزام به حجاب را اثبات کنیم، حداقل دو تقریر یا از دو دیدگاه می‌توانیم این مطلب را تبیین کنیم. یکی از باب ولایت فقیه یا به تعبیر دقیق‌تر ولایت مطلقه فقیه، و دیگری از باب تصدی فقیه نسبت به امور حسبیه. پس برای دلیل یازدهم می‌توانیم دو تقریر ذکر

جلسه ۱۱۶ – PDF جلسه صد و شانزدهم  مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل نهم (دلیل عقلی) – تقریر دوم و بررسی آن – دلیل دهم و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۳/۱۸   ادامه دلیل نهم – تقریر دوم دلیل عقلی تا اینجا هشت دلیل بر مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی ذکر کردیم. دلیل نهم که به عنوان دلیل عقلی مطرح شد، عرض کردیم دو تقریر برای آن می‌توان ذکر کرد؛ تقریر اول در جلسه قبل مورد بررسی واقع شد. تقریر دوم تحت عنوان قاعده لطف مطرح شده است. این قاعده متشکل از سه مقدمه است: مقدمه اول: خداوند متعال از باب اینکه حکیم است، لازم است بندگانش را به طرف مصالح

جلسه ۱۱۵ – PDF جلسه صد و پانزدهم  مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل هشتم و بررسی آن – دلیل نهم (دلیل عقلی) – تقریر اول و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۳/۱۷         دلیل هشتم تا اینجا هفت دلیل بر مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم. اکثر این ادله توانایی اثبات مدعا را دارند؛ برخی از این جهت قاصر بودند. دلیل هشتم که البته در کلمات برخی از فقها در گذشته ذکر شده و مرحوم آقای خویی هم به آن استناد کرده‌اند، این است که حفظ نظام اقتضا می‌کند که نسبت به مسأله بی‌حجابی اقدام صورت بگیرد؛ یعنی شارع مقدس برای حفظ نظام

جلسه ۱۱۳ – PDF جلسه صد و سیزدهم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل هفتم – ادله اثبات کبری – دلیل دوم و سوم ۱۴۰۰/۰۳/۱۱         ادامه ادله اثبات کبری بحث در دلیل هفتم بود؛ عرض کردیم کبرای این دلیل باید اثبات شود تا این دلیل تمام باشد. کبری این بود که حکومت اسلامی در مورد تعزیر مرتکبین معاصی و منکرات مسئولیت یا اختیار دارد. شاهد و دلیل اول برای اثبات کبری، روایاتی بود که در ابواب مختلف فقهی وارد شده و مورد اشاره قرار گرفت. گفتیم چگونه این روایاتی که نسبت به گناهان مختلف کوچک و بزرگ در حق الله و حق الناس، حق فردی و اجتماعی وارد

جلسه ۱۱۳ – PDF جلسه صد و سیزدهم  تنبیه چهارم – صورت دوم: تکرار شرط در قضیه واحده، معنای تداخل و عدم تداخل مسببات در این صورت و حق در مسئله ۱۴۰۰/۰۳/۱۱         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در بحث از تعدد اسباب و وحدت جزاء در دو صورت بحث می‏کنیم: اول جاییکه دو قضیه شرطیه داشته باشیم مثل«اذا بلت فتوضأ» و «اذا نمت فتوضأ» الان دو قضیه شرطیه در اینجا ذکر شده و اسباب در آن متعدد است و جزاء واحد. در این صورت ما هم مسئله تداخل اسباب را مورد رسیدگی قرار دادیم و هم تداخل مسببات را و فرق این دو را نیز عرض کردیم که چیست. صورت دوم: تکرار تحقق شرط در قضیه

جلسه ۱۱۲ – PDF جلسه صد و دوازدهم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل هفتم – ادله اثبات کبری ۱۴۰۰/۱۰/۱۰         خلاصه جلسه گذشته عرض شد دلیل هفتم متشکل از یک صغری و یک کبری است؛ صغری این است که بی‌حجابی به عنوان یک فعل حرام یا ترک یک واجب قطعاً قابل انکار نیست؛ یعنی ترک حجاب مصداق ترک فعل واجب یا فعل حرام است. این بحثی ندارد. اما کبری این است که هر حرامی و ترک واجبی مستوجب تعزیر است، و از آنجا که تعزیر یا از باب قدر متیقن یا از باب انحصار مربوط به حاکم اسلامی است، پس امام جامعه و حاکم اسلامی یا حکومت اسلامی

جلسه ۱۱۲ – PDF جلسه صد و دوازدهم تنبیه چهارم – مقام دوم: تداخل مسببات – حق در مسئله – دو اشکال و بررسی آنها ۱۴۰۰/۰۳/۱۰         مروری بر مباحث گذشته در بحث از تداخل مسببات عرض کردیم به حسب مقام ثبوت شیخ انصاری قائل به امتناع تداخل مسببات شدند. اشکال این سخن بیان شد و معلوم شد که ثبوتا مشکلی برای التزام به تداخل مسببات وجود ندارد. پس از آن ادله قول به تداخل و عدم تداخل را ذکر کردیم، هم دلیل کسانی که قائل به تداخل مسببات در صور سه گانه اخیر بودند و هم دلیل کسانی که قائل به عدم تداخل مسببات در این سه صورت بودند. حق در مسئله ۱.به حسب مقام ثبوت