ازدواج

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم  عقد نکاح – اقسام نکاح – بررسی مشروعیت نکاح منقطع – ادله مشروعیت- دلیل دوم: روایات – بررسی دلیل دوم – اشکال ششم و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۲/۲۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل دوم مشروعیت نکاح منقطع بود؛ عرض کردیم روایات فراوانی هم در جوامع روایی شیعه و هم در کتب روایی اهل‌سنت وارد شده که دلالت بر حلیت و مشروعیت متعه و نکاح منقطع دارد. اشکالاتی نسبت به این دلیل مطرح شده که تا اینجا پنج اشکال را ذکر کردیم و به همه آنها پاسخ دادیم. اشکال ششم اشکالاتی که تا به حال مطرح شد بیشتر متوجه روایات اهل‌سنت بود؛ عمده این اشکالات را خود آنها نسبت به این طایفه از

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم  عقد نکاح – اقسام نکاح – بررسی مشروعیت نکاح منقطع – ادله مشروعیت- دلیل دوم: روایات – بررسی دلیل دوم – اشکال پنجم و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۲/۱۸ اشکال پنجم در مورد دلیل دوم از ادله مشروعیت نکاح منقطع، اشکالاتی مطرح است که تا اینجا چهار اشکال را مورد بررسی و ارزیابی قرار دادیم و معلوم شد این اشکالات وارد نیست. اشکال دیگری که به این ادله وارد است، این است که اساساً حکم نکاح متعه و منقطع یک حکم حکومتی است و امر آن به اختیار حاکم و به ید حاکم است، نه اینکه یک حکم اولی دائمی باشد که در شریعت جعل شده و استمرار پیدا کرده و نه حتی حکمی

جلسه ۹۱ – PDF جلسه نود و یکم  عقد نکاح – اقسام نکاح – بررسی مشروعیت نکاح منقطع – ادله مشروعیت- دلیل دوم: روایات – بررسی دلیل دوم – اشکال چهارم و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۲/۱۷ خلاصه جلسه گذشته در دلیل دوم مشروعیت نکاح منقطع، روایاتی از اهل‌سنت ذکر شد و دلالت آن بر مشروعیت نکاح منقطع واضح و روشن گردید. گفتیم اشکالاتی نسبت به این روایات و کلاً روایاتی که از طرق شیعه وارد شده، مطرح گردیده است. در بین خود شیعه عمدتاً اشکالی متوجه روایات نیست؛ البته اشکالاتی وجود دارد که به نحو عام راجع‌به نکاح منقطع است که آن را بعداً اشاره می‌کنیم؛ اما روایات تقریباً مورد موافق است. ولی در میان اهل‌سنت اشکالاتی مطرح شده، هم به

جلسه ۵۹ – PDF جلسه پنجاه و نهم مسئله ۲۹ – ادله جواز سماع – تقیید جواز به قید عدم لذت و ریبه و خوف فتنه تفاوت عبارت تحریر و عروه – ادله تقیید – دلیل اول: اجماع و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۰/۱۱ تقیید جواز به قید عدم لذت و ریبه و خوف فتنه عرض شد در مسأله ۲۹ دو موضوع که به نوعی به هم پیوستگی دارند مطرح شده است؛ یکی سماع صوت الاجنبیة و دیگری اسماع صوتها للاجانب. البته در متن تحریر، امام(ره) این دو را از هم تفکیک کرده‌اند و در مقام استدلال ادله‌ اینها به هم پیوستگی دارد؛ لذا ما در مقام استدلال، دلیل سماع صوت الاجنبیة را از جواز اسماع صوتها للاجانب جدا نکردیم؛ ادله را

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم مسئله ۲۹ – شرح مسأله – دو موضوع در مسأله ۲۹ – تفاوت‌های تحریر و عروه در این مسأله اقوال ۱۴۰۰/۱۰/۰۱ مسأله ۲۹ مسأله ۲۹: «الأقوى جواز سماع صوت الأجنبية ما لم يكن تلذذ و ريبة»، می‌فرماید: اقوی آن است که شنیدن صدای زن نامحرم مادامی که همراه با لذت و ریبه نباشد جایز است. «و كذا يجوز لها إسماع صوتها للأجانب إذا لم يكن خوف فتنة»، همچنین اسماع صوت زن، یعنی سخن گفتن در برابر نامحرمان که قهراً آنها صدای او را می‌شنوند، به شرط اینکه خوف فتنه در آن نباشد، جایز است. «و إن كان الأحوط الترك في غير مقام الضرورة»، اگرچه احتیاط مستحب آن است که در غیر مقام

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب چهارم: جواز تکرار نظر و دلیل آن مطلب پنجم: جواز نظر به مردی که قصد ازدواج با او دارد و دلیل آن ۱۴۰۰/۰۹/۳۰ مطلب چهارم: تکرار نظر عرض کردیم در مسأله ۲۸ تحریر امام(ره) متعرض چهار مطلب شده‌اند. سه مطلب را تا اینجا توضیح دادیم و مورد بررسی قرار گرفت. مطلب چهارم درباره تکرار نظر است؛ می‌فرماید: «و یجوز تکرار النظر إذا لم یحصل الاطلاع علیها بالنظرة الاولی»، اگر با نگاه کردن اول اطلاع بر وضع آن زن پیدا نشود، یعنی مقصود حاصل نشود، می‌تواند نظر را تکرار کند. نظیر همین را مرحوم سید هم فرموده‌اند؛ ایشان

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر ادله جواز نظر به تمام بدن – کلام صاحب جواهر: مطلب دوم و سوم و بررسی آن – دیدگاه دوم و سوم و بررسی آنها ۱۴۰۰/۰۹/۲۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که آیا کسی که قصد ازدواج با زنی دارد، به همه بدن او می‌تواند نگاه کند یا به بعضی از مواضع. به تفصیل درباره جواز نظر به تمام البدن الا العورة سخن گفتیم و دلایل این قول را بیان کردیم. لذا آنچه که در این رابطه گفته شده مبنی بر اختصاص جواز نظر به وجه و کفین، یا اختصاص جواز

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر ادله جواز نظر به تمام بدن – دلیل اول: اطلاق روایات – اشکال دوم و سوم و بررسی آنها – پاسخ دوم و سوم به اشکال سوم و بررسی آنها – اشکال چهارم و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۹/۲۲ خلاصه جلسه گذشته بحث در محدوده جواز نظر برای کسی است که قصد ازدواج با زنی دارد. عرض کردیم امام(ره) در تحریر و مرحوم سید در عروه قائل به جواز نظر به تمام البدن الا العورة شده‌اند. دلیل این فتوا و مستند این نظر، اطلاقاتی است که در روایات مربوطه وجود دارد؛ لکن اشکالاتی نسبت به

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر ادله جواز نظر به تمام بدن – دلیل اول: اطلاق روایات – اشکال دوم و سوم و بررسی آنها – اشکال چهارم ۱۴۰۰/۰۹/۲۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در محدوده جواز نظر برای کسی است که قصد ازدواج با زنی دارد. بعد از اشاره اجمالی به دیدگاه‌ها، عرض کردیم به نظر امام(ره) و مرحوم سید، نظر به بدن زن الا العورة جایز است؛ اگرچه احتیاط مستحب آن است که به وجه و کفین، شعر و محاسن یا به تعبیر مرحوم سید، معاصم اکتفا کند. دلیل بر این فتوا اطلاق روایات است. در جلسه قبل

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر ادله جواز نظر به تمام بدن – دلیل اول: اطلاق روایات – بررسی دلیل اول ۱۴۰۰/۰۹/۲۰  خلاصه جلسه گذشته بحث در مطلب سوم از مطالبی بود که به جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد مربوط می‌شود؛ بعد از بیان اصل جواز نظر و نیز شروط جواز نظر، حالا سخن در این است که محدوده‌ای که مرد می‌تواند به این زن نگاه کند، کجاست. اقوال را ملاحظه فرمودید؛ روایات را هم قبلاً خواندیم و الان باید ببینیم مقتضای روایات چیست و کدام یک از این دیدگاه‌ها قابل اثبات است. دسته‌بندی

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر معنای کلمه «محاسن» – محاسن در لغت و عرف و روایات – اشکال به امام و سید ۱۴۰۰/۰۹/۱۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در محدوده جواز نظر به زنی بود که مرد قصد ازدواج با او را دارد. اقوال را متعرض شدیم و گفتیم در دامنه نظر اختلاف جدی وجود دارد؛ در بین این اقوال یک قدر متیقنی هست و آن هم جواز نظر به وجه و کفین، تا می‌رسد به جایی که برخی معتقد شده‌اند به جواز نظر به جسد و بدن الا العورة عریاناً من دون الثیاب. معنای کلمه «محاسن» عمده این

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – مطلب سوم: محدوده جواز نظر اقوال – جمع‌بندی اقوال ۱۴۰۰/۰۹/۱۶ خلاصه جلسه گذشته تا اینجا به دو مطلب از مطالب پنج‌گانه‌ای که در مسأله ۲۸ مطرح شده رسیدگی کردیم. یکی اصل جواز نظر برای کسی که قصد و اراده ازدواج با زنی دارد؛ دوم، شروط جواز نظر. این دو مطلب مورد بررسی قرار گرفت و به تفصیل درباره آن سخن گفتیم. سه مطلب دیگر باقی مانده است؛ یکی مربوط به حدود جواز نظر است که لابلای مسأله، امام(ره) به آن اشاره کردند؛ دیگری مسأله تکرار نظر و مطلب پنجم ـ که امام(ره) متعرض آن نشده‌اند ـ مربوط به

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر هشتم: قصد ازدواج با زن خاص – بررسی ادله اشتراط ۱۴۰۰/۰۹/۱۵   خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که آیا برای جواز نظر شرط است قصد تزویج با یک زن خاصی را داشته باشد یا به طور کلی می‌تواند در صورتی که قصد ازدواج دارد، به هر زنی که احتمال می‌دهد با او ازدواج کند نگاه کند. یعنی به عنوان اختبار می‌تواند زنان متعددی را در نظر بگیرد و به آنها نگاه کند، البته به قصد تزویج؛ آنگاه از میان آنها یک فرد را انتخاب کند. عرض کردیم کسانی که قائل هستند جواز

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر هشتم: قصد ازدواج با زن خاص – بررسی اشتراط – ۱. بررسی معنای اراده ازدواج و شواهد آن – ۲. بررسی لزوم اراده تزویج زن معین ۱۴۰۰/۰۹/۱۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در امر هشتم از اموری بود که در اشتراط جواز نظر به آن امور بحث می‌کردیم. امر هشتم این بود که شخص قصد ازدواج بخصوصه با این زن داشته باشد. این شرط از نظر امام(ره) به نحو احتیاط وجوبی معتبر است، لکن مرحوم سید آن را به نحو احتیاط استحبابی بیان فرموده‌اند. بالاخره دو دیدگاه در اینجا وجود دارد؛ یک عده معتقدند شرطیت

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر هشتم: قصد ازدواج با زن خاص – بررسی اشتراط ۱۴۰۰/۰۹/۱۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در امر هشتم از اموری بود که به عنوان شرط جواز نظر برای کسی که قصد ازدواج با زنی دارد، مورد بررسی قرار گرفته، و آن این است که آیا جواز نظر مشروط به این است که قصد ازدواج با خصوص آن زن را داشته باشد یا اگر قصد کلی ازدواج هم داشته باشد، می‌تواند برای اختبار و اینکه به واسطه نظر یکی از اینها را انتخاب کند، کفایت کرده و جواز نظر شامل این مورد هم می‌شود. عمده این

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر هفتم: دیدن از ورای ثیاب رقیق ۱۴۰۰/۰۹/۱۰ امر هفتم:دیدن از ورای ثیاب رقیق در بررسی شروط جواز نظر به زنی که قصد نکاح با او دارد، به امر هفتم رسیدیم. امر هفتم که البته در متن تحریر بعد از بیان مواضعی است که نظر به آنها جایز است، با این تعبیر بیان شده: «و الاحوط أن یکون من وراء الثوب الرقیق»، احوط آن است که نظر از ورای یک لباس نازک باشد؛ البته مرحوم سید در عروه به این امر اشاره نکرده‌اند. امام(ره) هم اینجا برخلاف آن چهار شرط قبلی، به صورت احتیاط وجوبی

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهلم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر چهارم: حصول آگاهی و بصیرت – امر پنجم: امکان ازدواج فعلاً – امر ششم: احتمال حصول توافق ۱۴۰۰/۰۹/۰۹ امر چهارم: حصول آگاهی و بصیرت بحث در شروط جواز نظر به زنی بود که قصد نکاح و ازدواج با او دارد. تا اینجا سه امر مورد رسیدگی قرار گرفت. امر چهارم در متن تحریر به این نحو بیان شده است: «و بشرط أن یحتمل حصول زیادة بصیرة بها»، البته این دومین در متن تحریر و چهارمین در ترتیبی که ما اشاره کردیم. امر چهارم درباره این است که با دیدن، احتمال حصول آگاهی و بصیرت نسبت به

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم  مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر سوم: عدم تلذذ و بررسی آن – صور چهارگانه در مسأله – احتمالات سه‌گانه در حکم – نتیجه بحث در امر سوم  ۱۴۰۰/۰۹/۰۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در امر سوم از اموری است که به عنوان شرط برای جواز نظر به کسی که قصد ازدواج با او دارد مورد بررسی قرار می‌گیرد. امر سوم عبارت است از عدم قصد اللذة؛ یعنی این شرط است برای جواز نظر؛ بدین معنا که مرد در صورتی می‌تواند به زنی که قصد ازدواج با او دارد نگاه کند که قصد لذت نداشته باشد. اینجا یک کلامی را از

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر سوم: عدم تلذذ و بررسی آن – کلام صاحب جواهر ۱۴۰۰/۰۹/۰۷ خلاصه جلسه گذشته در مسأله ۲۸ بعد از بیان اصل جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد و استثناء این مورد از عمومات حرمت نظر، نوبت به بررسی شروط جواز نظر رسید. از بین امور هشت‌گانه‌ای که در این رابطه مطرح شده، گفتیم دو امر در متن تحریر بیان نشده و البته چه‌بسا به خاطر وضوح عدم شرطیت این دو امر بوده باشد؛ یکی مسأله رضایت زن و اذن او برای جواز نظر که عدم اعتبار آن بیان شد، و

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم مسئله ۲۸ – جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد – شروط جواز نظر امر اول: رضایت زن و بررسی شرطیت آن – امر دوم: عدم امکان شناخت از طریق دیگر و بررسی شرطیت آن                                         ۱۴۰۰/۰۹/۰۶ شروط جواز نظر بحث در مورد اصل جواز نظر به زنی که قصد ازدواج با او دارد تمام شد. یعنی اصل حکم معلوم شد؛ اینکه چرا نظر به چنین زنی جایز است و دلیل آن چیست. بعد از بیان اصل حکم، نوبت به بیان شروط جواز نظر می‌رسد. امام(ره) در متن مسأله ۲۸ فرمودند: «یجوز لمن یرید تزویج امرأة أن ینظر الیها بشرط أن لایکون بقصد التلذذ و إن علم أنه یحصل بسبب