نکاح

جلسه ۷۸ – PDF جلسه هفتاد و هشتم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة – قول چهارم- بررسی اشکالات صاحب جواهر ۱۳۹۸/۱۱/۲۹         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در باب نظر به وجه و کفین قول چهارمی هم در مسأله وجود دارد که البته ماهیتا متفاوت با قول سوم نیست؛ تنها تفاوت آن این است که جواز را علی کراهیة می‌داند. دلیل این قول همان روایات قول سوم است؛ عرض کردیم صاحب جواهر چهار اشکال به این دلیل و این روایات کرده که البته این اشکالات تنها به قول چهارم وارد نمی‌شود، بلکه قابلیت ایراد به قول سوم هم دارد.  بررسی اشکالات صاحب جواهر حالا آیا این اشکالات می‌تواند این تفصیل را

جلسه ۷۷ – PDF جلسه هفتاد و هفتم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة – ادله بررسی قول سوم: (تفصیل بین نظر او و تکرار نظر)- قول چهارم و بررسی آن ۱۳۹۸/۱۱/۲۸         نتیجه مباحث گذشته عرض شد تفصیلی در مسأله جواز نظر به وجه و کفین داده شده و آن این است که نگاه اول به وجه و کفین جایز است، اما تکرار نظر و نگاه جایز نیست. عمده دلیل این تفصیل چند روایت بود که این روایات را ذکر کردیم. عرض کردیم این روایات عمدتاً از نظر سندی مشکل ارسال دارند؛ اما از نظر دلالی هم گفتیم چون در برخی نقل‌ها قید «فی الصلاة» آمده؛ ممکن است بگوییم این روایات

جلسه ۷۶ – PDF جلسه هفتاد و ششم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة – قول سوم: تفصیل بین نظر او و تکرار نظر ۱۳۹۸/۱۱/۲۷         نتیجه مباحث گذشته در مسأله هجدهم در باب نظر به وجه و کفین من المرأة الاجنبیه امام(ره) در متن تحریر فرمودند که یک قول، قول به عدم جواز است مطلقا؛ یک قول، قول به جواز است مطلقا؛ قول سوم تفصیل بین نظر اول و تکرار نظر که در نظر اول به وجه و کفین از زنان اجنبیه جایز است اما نظر دوم، سوم و چهارم جایز نیست. ما طیّ جلسات بسیار زیاد، آن دو قول را مورد بررسی قرار دادیم و به تفصیل ادله اینها ذکر

جلسه ۷۵ – PDF جلسه هفتاد و پنجم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات- طایفه یازدهم- دلیل سوم- دلیل چهارم ۱۳۹۸/۱۱/۲۱         طایفه یازدهم  در روایات یک طایفه دیگر هم مورد استدلال قرار گرفته برای جواز نظر به وجه و کفین؛ یعنی طایفه یازدهم که روایاتی است که در باب ستر صلاتی وارد شده است. ما بعضا در لابه‌لای مباحث گذشته به این روایات اشاراتی داشتیم و گاهی آنها را به عنوان مؤید ذکر می‌کردیم.  لکن گروهی این روایات را مستقلا مورد استناد قرار داده‌اند برای جواز نظر به وجه و کفین. این روایات در باب نماز مرأه وارد شده است. آنچه

جلسه ۷۴ – PDF جلسه هفتاد و چهارم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات- بررسی دو اشکال در مورد روایت فضیل بن یسار ۱۳۹۸/۱۱/۲۰           خلاصه جلسه گذشته تا اینجا از دلیل دوم بر جواز نظر به وجه و کفین تقریبا همه روایاتی که مورد استدلال قرار گرفتند ذکر شد. ده طایفه روایت مورد بررسی قرار گرفتند و تقریبا با قاطعیت می‌توان گفت این روایات دلالت بر جواز نظر به وجه و کفین دارند فی الجمله. همه طوایف اینگونه نیستند ولی کثیری از روایاتی که در این طوایف ذکر شد، قابلیت استدلال دارند.  بررسی دو اشکال در مورد روایت فضیل بن

جلسه ۷۳ – PDF جلسه هفتاد و سوم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات- طایفه دهم: روایات دال بر جواز نظر به وجه و کفین- بررسی روایات ۱۳۹۸/۱۱/۱۹           ادامه بررسی طایفه دهم بحث ما درباره دلالت طایفه دهم از روایات بر جواز نظر به وجه و کفین بود. چند روایت در این طایفه ذکر شد. بعضی از این روایات در جلسات گذشته مورد رسیدگی قرار گرفت. نوبت رسید به صحیحه علی بن سوید. عرض کردیم یک اشکال کلی به دلالت این صحیحه بر جواز نظر به وجه و کفین ایراد شده و آن اینکه قرائنی در این روایت وجود دارد

جلسه ۷۲ – PDF جلسه هفتاد و دوم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات- طایفه دهم: روایات دال بر جواز نظر به وجه و کفین- بررسی روایات ۱۳۹۸/۱۱/۱۶         ادامه بررسی طایفه دهم بحث درباره دلالت طایفه دهم از روایات بر جواز نظر به وجه و کفین بود. ملاحظه فرمودید نسبت به برخی از این روایات اشکالاتی سندا و دلالتا مطرح شده و ما فی الجمله به این اشکالات پاسخ دادیم.  بررسی روایت علی بن سوید روایت دیگر، روایت علی بن سوید است؛ علی بن سوید می‌گوید من به امام رضا(ع) عرض کردم من مبتلا به نظر به زن زیبارو هستم، به

جلسه ۷۱ – PDF جلسه هفتاد و یکم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات– طایفه دهم: روایات دال بر جواز نظر به وجه و کفین- بررسی روایات ۱۳۹۸/۱۱/۱۵         بررسی طایفه دهم بحث درباره روایات طایفه دهم بود؛ چهار روایت در این طایفه ذکر شد. در جلسه قبل روایت اول یعنی روایت علی بن جعفر را مورد بررسی قرار دادیم؛ نتیجه این شد که اگر اشکال دلالی و سندی آن را نهایتا بپذیریم، اما به هر حال با توجه به جهاتی که ما ذکر کردیم، می‌تواند به عنوان مؤید مورد پذیرش قرار گیرد. روایت دوم روایتی بود که وجه و کفین و

جلسه ۷۰ – PDF جلسه هفتادم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات– طایفه دهم: روایات دال بر جواز نظر به وجه و کفین- بررسی روایات ۱۳۹۸/۱۱/۱۴         بررسی طایفه دهم عرض شد طایفه دهم از روایات دلالت بر جواز نظر به وجه و کفین من المرأة الاجنبیه دارد. چند روایت را خواندیم و گفتیم این روایات صراحتا به موضوع جواز نظر مربوط است و دیگر نیازی به انضمام مطلب دیگری برای تتمیم استدلال نیست، لذا به نوعی شاید از بقیه روایات مهم‌تر باشد.  حالا باید ببینیم آیا استدلال به این روایات تمام است یا نه. نسبت به یکایک این روایات اشکالاتی مطرح

جلسه ۶۹ – PDF جلسه شصت و نهم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات- طایفه نهم- اشکال دوم به طایفه نهم و بررسی آن- طایفه دهم: روایات دال بر جواز نظر به وجه و کفین ۱۳۹۸/۱۱/۱۳          خلاصه جلسه گذشته عرض شد نسبت به طایفه نهم از روایاتی که مورد استدلال قرار گرفته برای جواز نظر به وجه و کفین یا به تعبیر دیگر استثناء وجه و کفین از حرمت نظر، دو اشکال وارد شده است. اشکال اول را در جلسه گذشته ذکر کردیم و پاسخ دادیم.    اشکال دوم اشکال دوم فقط نسبت به خصوص این طایفه وارد نیست بلکه نسبت

جلسه ۶۸ – PDF جلسه شصت و هشتم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات- طایفه نهم- بررسی اشکال اول به طایفه نهم ۱۳۹۸/۱۱/۱۲           خلاصه جلسه گذشته بحث در طایفه نهم از روایات بود، روایاتی که دلالت بر جواز نظر به وجه و کفین می‌کند. این روایات با همه تفاوت‌هایی که  بین آنها وجود دارد، نقل شد. عرض کردیم صاحب جواهر تقریبا دو اشکال به این روایات ایراد کرده‌اند؛ اشکال اول این بود که بین این روایات اختلاف است به نحوی که لایرجی جمعه، به گونه‌ای که قابل جمع نیستند. به علاوه اینکه برخی از اینها ضعف سندی دارند و لذا

جلسه ۱۰۵ – PDF جلسه صد و پنجم مسأله ۱۴– تکمله: راههای دیگر جلوگیری از بارداری- ب) راههایی که موجب عقم می‎شوند- بررسی ادله حرمت- جمع بندی- کنترل جمعیت(اقوال و انظار) ۱۳۹۸/۰۲/۰۹           جمع بندی بر حرمت عقیم سازی یا بستن لوله مردان و زنان که منجر به عقم دائمی می‌شود، چهار دلیل اقامه شد. یکی حرمت اضرار به نفس که شامل این روش می‌شود. دوم آیه ۱۱۹ سوره نساء که تقریب استدلال به آن و اشکال آن بیان شد؛ سوم روایات مربوط به حرمت اخصاء و چهارم اجماع. مجموع این ادله را ملاحظه فرمودید. در مورد دلیل اول عرض کردیم این دلیل هم نیاز به اثبات کبروی دارد و هم اثبات صغروی. در ناحیه کبری

جلسه ۱۰۴ – PDF جلسه صد و چهارم مسأله ۱۴– تکمله: راههای دیگر جلوگیری از بارداری- ب) راههایی که موجب عقم می‎شوند- بررسی ادله حرمت- بررسی دلیل سوم(روایات اخصاء)- دلیل چهارم(اجماع) و بررسی آن ۱۳۹۲/۰۲/۰۸           خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل سوم از ادله حرمت عقیم سازی بود. روایاتی در مورد اخصاء وارد شده که بر طبق آنها از این عمل نهی شده و ظهور در حرمت دارد. تقریب استدلال به این روایات ذکر شد و عرض کردیم برای اینکه ببینیم آیا استدلال به این روایات تمام است یا نه، لازم است که مقدمه‌ای ذکر شود. در آن مقدمه ما اجمالاً درباره عملکرد بیضه در مردان یک توضیحات مختصری را دادیم. ادامه بررسی دلیل سوم(روایات

جلسه ۱۰۳ – PDF جلسه صد و سوم مسأله ۱۴– تکمله: راههای دیگر جلوگیری از بارداری- ب) راههایی که موجب عقم می‎شوند- بررسی ادله حرمت- دلیل سوم ۱۳۹۸/۰۲/۰۷           خلاصه جلسه گذشته بحث درباره ادله حرمت بستن لوله‌های مردان و زنان یا به عبارت دیگر عقیم سازی بود. دو دلیل تا اینجا مورد بحث و بررسی قرار گرفت. دلیل اول مسأله حرمت اضرار به نفس و دلیل دوم هم آیه ۱۱۹ سوره نساء بود. دلیل سوم دلیل سوم روایاتی است که نهی از اخصاء یا اختصاء کرده است. خصاء یا اخصاء به معنای اخته کردن آدمی یا حیوان است؛ چون این کار هم در مورد انسان‌ها و هم در مورد حیوان صورت می‌گیرد. خصاء مصدر از

جلسه ۱۰۲ – PDF جلسه صد و دوم مسأله ۱۴– تکمله: راههای دیگر جلوگیری از بارداری- ب) راههایی که موجب عقم می‎شوند-بررسی ادله حرمت- بررسی دلیل دوم ۱۳۹۸/۰۲/۰۴         خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله‌ای است که برخی بر حرمت عقیم سازی اقامه کرده‌اند. دلیل اول مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد که این دلیل اطلاق ندارد و نمی‌تواند مطلقا عقیم سازی را حرام کند. البته اگر یک غرض عقلایی قابل قبولی در کار نباشد و ضرری که ایجاد می‌کند یک ضرر مهم و بسیار معتدبه باشد، در این صورت می‌توانیم حکم به حرمت کنیم. دلیل دوم هم استناد به آیه ۱۱۹ سوره نساء بود. محصّل استدلال به این آیه آن شد که عقیم سازی یا

جلسه ۱۰۱ – PDF جلسه صد و یکم مسأله ۱۴– تکمله: راههای دیگر جلوگیری از بارداری- ب) راههایی که موجب عقم می‎شوند- بررسی ادله حرمت- نتیجه بحث در دلیل اول- دلیل دوم ۱۳۹۸/۰۲/۰۳           خلاصه جلسه گذشته در مورد دلیل بر حرمت عقیم سازی که در قالب بستن لوله‌های مردان و زنان محقق می‌شود، عرض شد یکی از ادله، حرمت اضرار به نفس است. هم بحث کبروی حرمت اضرار به نفس را مطرح کردیم و هم درباره معنای ضرر در این عنوان مطالبی را ذکر کردیم و اقوال مختلفی که در این رابطه ذکر شده، مورد تعرض قرار گرفت. نتیجه بحث در دلیل اول نتیجه بحث این می‌شود که اگر نقص در بدن انسان ایجاد شود

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم مسأله ۱۴– تکمله: راههای دیگر جلوگیری از بارداری- الف) راههایی که موجب عقم نمی‎ شوند دسته دوم: بعد از انعقاد نطفه (راه اول) ۱۳۹۸/۰۱/۲۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در دسته دوم از راه‌هایی بود که موجب عقم نمی‌شوند ولی جلوی بارداری را می‌گیرند. دسته اول راه‌هایی بودند که قبل از انعقاد نطفه این امکان را از بین می‌بردند. دسته دوم راه‌هایی هستند که بعد از انعقاد نطفه مانع تکون فرزند می‌شوند. راه اول از این گروه استفاده از داروها و قرص‌هایی است که دو منظوره هستند؛ یعنی هم می‌توانند تخمک تولید شده در رحم زن را از بین ببرند و هم مانع چسبندگی نطفه به جداره رحم شوند؛ به عبارت دیگر جلوی

جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صد مسأله ۱۴– تکمله: راههای دیگر جلوگیری از بارداری- ب) راههایی که موجب عقم می‎شوند- اقوال در معنای ضرر و تفاوت آنها ۱۳۹۸/۰۲/۰۲         خلاصه جلسه گذشته در مورد دو راهی که مردان یا زنان انجام می‌دهند به منظور پیشگیری از بارداری و این راه موجب عقم دائم می‌شود، عرض کردیم بحث ما براساس پیش فرض‌هایی است که در این مسأله لازم است مورد توجه قرار گیرد. می‌خواهیم ببینیم آیا این راه ـ یعنی بستن لوله در مردان و زنان ـ با توجه به اینکه موجب عقم دائم می‌شود، جایز است یا نه. نکته به این نکته باید توجه داشت که بستن لوله چه در مردان و چه در زنان، کار طبیب

جلسه ۹۹ – PDF جلسه نود و نهم مسأله ۱۴– تکمله: راههای دیگر جلوگیری از بارداری- ب) راههایی که موجب عقم می‎شوند- تنقیح موضوع بحث(پیش فرضها) ۱۳۹۸/۰۱/۳۱           ب) راههایی که موجب عقم می‎شوند بحث در راه‌های جلوگیری از بارداری و عدم تکون و تولد فرزند بود. عرض کردیم ما به حسب حکم اولی این امور را بررسی می‌کنیم، اما به حسب حکم ثانوی إن شاء الله در آینده این امور مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این راه‌ها به دو دسته کلی تقسیم شده‌اند. یکی راه‌هایی که موجب عقم نمی‌شوند که تارة قبل از انعقاد نطفه و اخری بعد از انعقاد نطفه صورت می‌گیرد که این بخش را بررسی کردیم. اما دسته دوم راه‌هایی هستند که

جلسه ۹۸ – PDF جلسه نود و هشتم مسأله ۱۴– تکمله: راههای دیگر جلوگیری از بارداری- الف) راههایی که موجب عقم نمی‎شوند دسته دوم: بعد از انعقاد نطفه (راه دوم)- بررسی حکم فقهی راه دوم از جهات مختلف ۱۳۹۸/۰۱/۲۸           خلاصه جلسه گذشته جهت پنجم از جهاتی که می‌توان مسأله استفاده از روش IUD را از نظر فقهی بررسی کرد، مسأله عنوان اضرار به نفس است. در جلسه قبل بحث کبروی اضرار به نفس را اجمالاً متعرض شدیم؛ محصل بحث این شد که اضرار به نفس به مقتضای ادله مطلقا حرام نیست و نهایت این است که بین ضرر معتدبه و غیر ضرر معتدبه فرق است. قدر متیقن از آن، ضرری است که منجر به هلاکت