خارج فقه

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم مسئله ۱۸ – حکم نظر به تصویر زن – مقام دوم: نظر به زن در آب و آیینه – قول دوم و سوم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۰۷/۰۲         خلاصه جلسه گذشته در بحث از نظر به مرأة به واسطه مرآة و ماء، قول اول به همراه ادله این قول ذکر شد. قول اول این بود که نظر به مرأة به وساطت آینه و آب جایز نیست و در این جهت فرقی هم بین مرآة و ماء وجود ندارد. حدوداً شش دلیل بر این قول ذکر شد و برخی از این ادله مورد پذیرش واقع شد و البته برخی دیگر از این ادله مورد قبول قرار نگرفت. قول دوم: جواز مطلقاً قول

جلسه ۸ -PDF جلسه هشتم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن – مقام دوم: نظر به زن در آب و آیینه – دلیل سوم تا ششم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۰۷/۰۱         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مقام دوم سخن پیرامون نظر به مرأة در آب و آینه است. گفتیم سه قول در مسأله وجود دارد؛ قول اول که برخی از ادله آن ذکر شد، این بود که نظر به مرأة در آب و آینه جایز نیست مطلقا. دو دلیل ذکر شد؛ چند دلیل دیگر باقی مانده که این ادله را هم ذکر می‌کنیم. دلیل سوم دلیل سوم این است که در برخی از روایات و ادله حرمت نظر به اجنبیه، حکمت‌هایی ذکر شده که آن

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن- مقام اول: نظر از وراء شیشه و دوربین ۱۳۹۹/۰۶/۳۱         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در ادامه بحث از نظر به مرأة، سخن در این است که آیا نظر به زن نامحرم با واسطه وسایلی مثل شیشه یا دوربین، این حکمش چیست. نظر به تصویر مرأة چه در آینه و آب و چه بر روی کاغذ یا به صورت متحرک در فیلم‌ها و تلویزیون و سینما، خوب است که حکم اینها بررسی شود. ما اگر بخواهیم به طور کلی در این باره بحث کنیم، در سه مقام این موضوع را دنبال می‌کنیم. یکی نظر به مرأة مِن وراء الزجاج و دوربین. دوم، نظر به

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم مسئله ۱۸- تتمه: حکم قدمین- ادله حرمت نظر- دلیل سوم و چهارم و بررسی آنها – حکم نظر به تصویر زن ۱۳۹۹/۰۶/۳۰         خلاصه جلسه گذشته بحثی که از مسأله نظر به قدمین باقی مانده، دو دلیل دیگر از ادله قائلین به حرمت نظر به قدمین است. تا اینجا دو دلیل از ادله قائلین به حرمت نظر به قدمین را ذکر کردیم و معلوم شد این دو دلیل نمی‌تواند عدم جواز نظر به قدمین را ثابت کند. یکی عمومات حرمت نظر بود که برخی از آیات و روایات در این زمینه مورد استناد قرار گرفته است؛ دیگری هم برخی روایات که به حسب ظاهر دلالت بر لزوم ستر قدمین می‌کند و

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم مسئله ۱۸- تتمه: حکم قدمین- ادله جواز نظر- دلیل چهارم: سیره و بررسی آن ادله حرمت نظر- دلیل اول و دوم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۰۶/۲۹         خلاصه جلسه گذشته بحث ما در این بود که نظر به قدمین آیا همانند نظر به وجه و کفین زن نامحرم، جایز است یا نه. ما ادله جواز نظر را ذکر کردیم؛ تا اینجا سه دلیل مورد بررسی قرار گرفت. دلیل اول، آیه «وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا» بود که اجمالاً ما دلالت آن را پذیرفتیم.دلیل دوم، روایات باب صلاة بود که آن را هم به تفصیل بررسی کردیم. دلیل سوم، روایت مروک‌بن‌عبید بود؛ دلالت این روایت خوب بود اما مشکله ارسال مشکله‌ای

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم مسئله ۱۸- تتمه: حکم قدمین- ادله جواز نظر- دلیل دوم: روایات باب صلاة- برسی دلیل دوم – دلیل سوم- روایت مروک بن عبید- بررسی دلیل سوم ۱۳۹۹/۰۶/۲۶         خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل دوم جواز نظر به قدمین بود. عرض شد به روایاتی در باب صلاة استدلال شده که اینها دلالت می‌کنند بر جواز نظر به قدمین. این روایات را خواندیم. محصّل این روایات آن بود که ستر قدمین در نماز لازم نیست. اما مدعا صرفا این نبود؛ مدعا این بود که نظر به قدمین مطلقا ولو فی غیر حال الصلاة جایز است؛ یعنی مدعای قول به جواز این است. عرض کردیم دو ضمیمه باید در اینجا به این روایات

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم مسئله ۱۸-  تتمه: حکم قدمین- ادله جواز نظر- دلیل اول: آیه ۱۳۹۹/۰۶/۲۵         خلاصه جلسه گذشته بحث در حکم نظر به قدمین بود. عرض شد علی‌رغم اینکه مشهور قائل به عدم جواز نظر به قدمین هستند، اما از کلمات برخی می‌توان تلویحاً جواز نظر را استفاده کرد. وکیف کان چه کسی قائل به جواز نظر به قدمین باشد، چه نباشد، ما الدلیل علی ذلک؛ دلیل بر جواز نظر به قدمین چیست؟ چند دلیل بر جواز می‌توان اقامه کرد. ادله جواز نظر به قدمین دلیل اول: آیه آیه «وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا» است. جلسه گذشته در تبیین نظر قائلین به جواز، اشاره شد که چگونه استدلال به این آیه

جلسه ۲ – PDF   جلسه دوم مسئله ۱۸-  تتمه: حکم قدمین- قائلین به جواز نظر ۱۳۹۹/۰۶/۲۳         تتمه: حکم قدمین بحث در حکم قدمین و الحاق آن به وجه و کفین بود. تتمه ای که از مسئله هجدهم باقی مانده و البته در متن مسئله هجدهم تحریر هم به آن اشاره ای نشده اما باید مورد رسیدگی قرار گیرد. موضوع بحث این است که آیا نظر به روی پا و کف پای زن بدون تلذذ و ریبه از ناحیه مرد نامحرم جایز است یا خیر؟ عرض شد مشهور قائل به منع شده و قدمین را قدمین را ملحق به وجه و کفین نمی‌دانند. اما برخی هرچند با صراحت جواز را نگفته‎اند، اما از برخی کلماتشان می‌توان

جلسه ۱ – PDF جلسه اول مسئله ۱۸- مروری بر مباحث گذشته ۱۳۹۹/۰۶/۲۲         اهمیت معرفت و آگاهی به عنوان تبرک روایتی از وجود مقدس نبی مکرم اسلام(ص) خوانده می‎شود و ان شاالله خداوند متعال توفیق درک حقیقت این معارف نورانی را به ما عنایت بفرماید. می‌فرماید: «قلب ليس فيه شي‏ء من الحكمة كبيت‏ خرب‏ فتعلّموا و علّموا و تفقّهوا و لا تموتوا جهّالا فإنّ اللَّه لا يعذر على الجهل‏». دلی که در آن حکمتی وجود ندارد، همانند خانه ویران است؛ پس دانش و علم بیاموزید و تعلیم دهید و بفهمید و نادان از دنیا نروید، چون خداوند متعال بهانه‌ای را برای نادانی نمی‌پذیرد. وجود مقدس پیامبر گرامی اسلام(ص) براساس این روایت به یک مطلب بسیار مهم

جلسه ۷۹ – PDF جلسه هفتاد و نهم مسئله ۱۸- مقام دوم: تنبیه: حکم نظر به قدمین- ادله جواز- دلیل اول و بررسی آن ۱۳۹۸/۱۱/۳۰           تنبیه: حکم نظر به قدمین درباره الحاق قدمین به وجه و کفین در جواز نظر بحثی واقع شده که آیا قدمین هم مانند وجه و کفین از حرمت نظر استثنا شده‌اند یا خیر. آیا به قدمین ـ چه روی پا و چه کف پا ـ از مرأة اجنبیه می‌توان نگاه کرد؟ همچنین آیا ستر آن بر زن واجب است یا نه؟ یعنی در واقع در این باب دو بحث درباره قدمین مطرح است. در باب صلاة هم مسأله ستر قدمین مورد بحث است؛ اما در باب نظر این بحث مطرح

جلسه ۷۸ – PDF جلسه هفتاد و هشتم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة – قول چهارم- بررسی اشکالات صاحب جواهر ۱۳۹۸/۱۱/۲۹         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در باب نظر به وجه و کفین قول چهارمی هم در مسأله وجود دارد که البته ماهیتا متفاوت با قول سوم نیست؛ تنها تفاوت آن این است که جواز را علی کراهیة می‌داند. دلیل این قول همان روایات قول سوم است؛ عرض کردیم صاحب جواهر چهار اشکال به این دلیل و این روایات کرده که البته این اشکالات تنها به قول چهارم وارد نمی‌شود، بلکه قابلیت ایراد به قول سوم هم دارد.  بررسی اشکالات صاحب جواهر حالا آیا این اشکالات می‌تواند این تفصیل را

جلسه ۷۷ – PDF جلسه هفتاد و هفتم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة – ادله بررسی قول سوم: (تفصیل بین نظر او و تکرار نظر)- قول چهارم و بررسی آن ۱۳۹۸/۱۱/۲۸         نتیجه مباحث گذشته عرض شد تفصیلی در مسأله جواز نظر به وجه و کفین داده شده و آن این است که نگاه اول به وجه و کفین جایز است، اما تکرار نظر و نگاه جایز نیست. عمده دلیل این تفصیل چند روایت بود که این روایات را ذکر کردیم. عرض کردیم این روایات عمدتاً از نظر سندی مشکل ارسال دارند؛ اما از نظر دلالی هم گفتیم چون در برخی نقل‌ها قید «فی الصلاة» آمده؛ ممکن است بگوییم این روایات

جلسه ۷۶ – PDF جلسه هفتاد و ششم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة – قول سوم: تفصیل بین نظر او و تکرار نظر ۱۳۹۸/۱۱/۲۷         نتیجه مباحث گذشته در مسأله هجدهم در باب نظر به وجه و کفین من المرأة الاجنبیه امام(ره) در متن تحریر فرمودند که یک قول، قول به عدم جواز است مطلقا؛ یک قول، قول به جواز است مطلقا؛ قول سوم تفصیل بین نظر اول و تکرار نظر که در نظر اول به وجه و کفین از زنان اجنبیه جایز است اما نظر دوم، سوم و چهارم جایز نیست. ما طیّ جلسات بسیار زیاد، آن دو قول را مورد بررسی قرار دادیم و به تفصیل ادله اینها ذکر

جلسه ۷۵ – PDF جلسه هفتاد و پنجم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات- طایفه یازدهم- دلیل سوم- دلیل چهارم ۱۳۹۸/۱۱/۲۱         طایفه یازدهم  در روایات یک طایفه دیگر هم مورد استدلال قرار گرفته برای جواز نظر به وجه و کفین؛ یعنی طایفه یازدهم که روایاتی است که در باب ستر صلاتی وارد شده است. ما بعضا در لابه‌لای مباحث گذشته به این روایات اشاراتی داشتیم و گاهی آنها را به عنوان مؤید ذکر می‌کردیم.  لکن گروهی این روایات را مستقلا مورد استناد قرار داده‌اند برای جواز نظر به وجه و کفین. این روایات در باب نماز مرأه وارد شده است. آنچه

جلسه ۷۴ – PDF جلسه هفتاد و چهارم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات- بررسی دو اشکال در مورد روایت فضیل بن یسار ۱۳۹۸/۱۱/۲۰           خلاصه جلسه گذشته تا اینجا از دلیل دوم بر جواز نظر به وجه و کفین تقریبا همه روایاتی که مورد استدلال قرار گرفتند ذکر شد. ده طایفه روایت مورد بررسی قرار گرفتند و تقریبا با قاطعیت می‌توان گفت این روایات دلالت بر جواز نظر به وجه و کفین دارند فی الجمله. همه طوایف اینگونه نیستند ولی کثیری از روایاتی که در این طوایف ذکر شد، قابلیت استدلال دارند.  بررسی دو اشکال در مورد روایت فضیل بن

جلسه ۷۳ – PDF جلسه هفتاد و سوم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات- طایفه دهم: روایات دال بر جواز نظر به وجه و کفین- بررسی روایات ۱۳۹۸/۱۱/۱۹           ادامه بررسی طایفه دهم بحث ما درباره دلالت طایفه دهم از روایات بر جواز نظر به وجه و کفین بود. چند روایت در این طایفه ذکر شد. بعضی از این روایات در جلسات گذشته مورد رسیدگی قرار گرفت. نوبت رسید به صحیحه علی بن سوید. عرض کردیم یک اشکال کلی به دلالت این صحیحه بر جواز نظر به وجه و کفین ایراد شده و آن اینکه قرائنی در این روایت وجود دارد

جلسه ۷۲ – PDF جلسه هفتاد و دوم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات- طایفه دهم: روایات دال بر جواز نظر به وجه و کفین- بررسی روایات ۱۳۹۸/۱۱/۱۶         ادامه بررسی طایفه دهم بحث درباره دلالت طایفه دهم از روایات بر جواز نظر به وجه و کفین بود. ملاحظه فرمودید نسبت به برخی از این روایات اشکالاتی سندا و دلالتا مطرح شده و ما فی الجمله به این اشکالات پاسخ دادیم.  بررسی روایت علی بن سوید روایت دیگر، روایت علی بن سوید است؛ علی بن سوید می‌گوید من به امام رضا(ع) عرض کردم من مبتلا به نظر به زن زیبارو هستم، به

جلسه ۷۱ – PDF جلسه هفتاد و یکم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات– طایفه دهم: روایات دال بر جواز نظر به وجه و کفین- بررسی روایات ۱۳۹۸/۱۱/۱۵         بررسی طایفه دهم بحث درباره روایات طایفه دهم بود؛ چهار روایت در این طایفه ذکر شد. در جلسه قبل روایت اول یعنی روایت علی بن جعفر را مورد بررسی قرار دادیم؛ نتیجه این شد که اگر اشکال دلالی و سندی آن را نهایتا بپذیریم، اما به هر حال با توجه به جهاتی که ما ذکر کردیم، می‌تواند به عنوان مؤید مورد پذیرش قرار گیرد. روایت دوم روایتی بود که وجه و کفین و

جلسه ۷۰ – PDF جلسه هفتادم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات– طایفه دهم: روایات دال بر جواز نظر به وجه و کفین- بررسی روایات ۱۳۹۸/۱۱/۱۴         بررسی طایفه دهم عرض شد طایفه دهم از روایات دلالت بر جواز نظر به وجه و کفین من المرأة الاجنبیه دارد. چند روایت را خواندیم و گفتیم این روایات صراحتا به موضوع جواز نظر مربوط است و دیگر نیازی به انضمام مطلب دیگری برای تتمیم استدلال نیست، لذا به نوعی شاید از بقیه روایات مهم‌تر باشد.  حالا باید ببینیم آیا استدلال به این روایات تمام است یا نه. نسبت به یکایک این روایات اشکالاتی مطرح

جلسه ۶۹ – PDF جلسه شصت و نهم مسئله ۱۸- مقام دوم: حکم نظر به دست و صورت اجنبیة- ادله جواز نظر به وجه و کفین- دلیل دوم: روایات- طایفه نهم- اشکال دوم به طایفه نهم و بررسی آن- طایفه دهم: روایات دال بر جواز نظر به وجه و کفین ۱۳۹۸/۱۱/۱۳          خلاصه جلسه گذشته عرض شد نسبت به طایفه نهم از روایاتی که مورد استدلال قرار گرفته برای جواز نظر به وجه و کفین یا به تعبیر دیگر استثناء وجه و کفین از حرمت نظر، دو اشکال وارد شده است. اشکال اول را در جلسه گذشته ذکر کردیم و پاسخ دادیم.    اشکال دوم اشکال دوم فقط نسبت به خصوص این طایفه وارد نیست بلکه نسبت