خمس

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی اعتبار وحدت در نصاب – چهارم: بررسی اعتبار وحدت از حیث معدن ۱۳۹۳/۰۹/۰۱              خلاصه و نتیجه بحث گذشته در فرع چهارم بحث در این بود که آیا وحدت از حیث معدن و مکان استخراج در بلوغ نصاب، معتبر است یا نه؟ یعنی اگر آنچه که از هر معدن استخراج می‏شود مستقلاً به بیست دینار (نصاب) برسد، آنگاه در هر یک مستقلاً خمس، واجب است ولی اگر آنچه که از هر یک از این معادن متعدد استخراج می‏شود به تنهایی کمتر از بیست دینار شود اینجا یضمّ بعضٌ الی بعض پس بحث در ملاحظه مجموع برای نصاب است یا ملاحظه هر معدن به نحو مستقل. فرق نظر امام و

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم اعتبار وحدت در نصاب– فرع سوم و چهارم: بررسی اعتبار وحدت از حیث مخرَج و معدن ۱۳۹۳/۰۸/۲۷              نتیجه فرع دوم نتیجه بحث در فرع دوم این شد که حق با مشهور است یعنی وحدت از حیث مُخرِج اعتبار دارد و سهام هر یک از مُخرِجین چنانچه به بیست دینار برسد، خمس بر آنها واجب می‏شود. فقط امام (ره) در ذیل فرع دوم فرموده است که اگر سهام مجموع هم به نصاب برسد، احتیاط مستحب آن است که خمسش داده شود؛ این احتیاط استحبابی در صورت بلوغ مجموع به نصاب، خالی از وجه نیست. به هر حال حداقل بواسطه استفاده‏ای که بعضی از بزرگان از صحیحه بزنطی

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم اعتبار وحدت در نصاب – فرع دوم: بررسی اعتبار وحدت از حیث مخرِج ۱۳۹۳/۰۸/۲۶              خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله عدم اعتبار وحدت از حیث مُخرِج بود؛ عرض کردیم بعضی از بزرگان مثل صاحب حدائق، صاحب جواهر، شیخ انصاری و به تبع ایشان مرحوم آقای خویی قائل شده‏اند به اینکه اینجا وحدت از حیث مُخرِج، اعتبار ندارد. یعنی سهام مجموع اگر به نصاب برسد، خمسش واجب می‏شود. ادله‏ای بر این قول اقامه شده که دلیل اول را دیروز ذکر کردیم و اشکال آن هم بیان شد؛ دلیل اول أخذ به اطلاق صحیحه بزنطی بود که طبق این دلیل موضوع وجوب خمس و نصاب «ما أخرج المعدن»

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم اعتبار وحدت در نصاب – فرع دوم: بررسی اعتبار وحدت از حیث مخرِج ۱۳۹۳/۰۸/۲۵              خلاصه جلسه گذشته بحث در اعتبار وحدت از حیث مُخر ِ ج بود اینکه آیا نصاب در مورد هر یک از مُخرِجین مستقلاً ملاحظه می‏شود یا باید نصاب مجموع را در نظر گرفت؟ و اگر سهام مُخرِجین مجموعاً به بیست دینار رسید، خمس واجب می‏شود. عرض کردیم دو قول در این مسئله وجود دارد؛ قول اول قول به اعتبار وحدت از حیث مُخرِج است. مشهور به این نظر ملتزم شده‏اند و ادله‏ای هم برای نظر مشهور اقامه شده است. دلیل اول دیروز ذکر شد؛ محصّل دلیل اول این بود که با عنایت

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم اعتبار وحدت در نصاب – فرع دوم: بررسی اعتبار وحدت از حیث مخرِج ۱۳۹۳/۰۸/۲۴              فرع دوم: اعتبار وحدت از حیث مخرِج فرع دوم از فروع چهار گانه مربوط به نصاب، به وحدت از حیث مخرِج مربوط است، در این فرع غرض این است که بررسی شود آیا در نصاب، وحدت از حیث مُخرِج معتبر است یا نه؟ امام (ره) فرمودند: «و لو اشترك جماعة فى استخراجه فالاقوى اعتبار بلوغ نصيب كل واحد منهم النصاب، و إن كان الاحوط إخراجه إذا بلغ المجموع ذلك»؛ اگر گروهی در استخراج معدن مشترک باشند، اقوی آن است که نصیب هر یک از آنها جداگانه و مستقلاً به حدّ نصاب برسد یعنی انضمام

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم اعتبار وحدت در نصاب – فرع اول: بررسی اعتبار وحدت از حیث اخراج ۱۳۹۳/۰۸/۲۱              بحث در ادله قول دوم بود؛ عرض کردیم قول دوم این است که وحدت از حیث اخراج در نصاب معتبر است. دو دلیل برای این قول ذکر شد و هر دو مورد اشکال واقع گردید. دلیل سوم دلیل سوم را مرحوم محقق خویی بیان کردند؛ ایشان می‏فرماید: اگر کسی در استخراج از معدن به اندازه دون النصاب اخراج کند و بنابر اکتفاء به همان مقدار داشته باشد یعنی از ابتدا بنا را بر این بگذارد که همین مقدار کفایت می‏کند و نمی‏خواهد اخراج را تکمیل کند و مثلاً دوباره برگردد و ادامه

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم اعتبار وحدت در نصاب – فرع اول: بررسی اعتبار وحدت از حیث اخراج ۱۳۹۳/۰۸/۲۰              خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در اینکه آیا وحدت در اخراج در مسئله نصاب معتبر است یا نه به یک اعتبار دو قول و به یک اعتبار سه قول وجود دارد؛ قول اول که قول به عدم اعتبار وحدت از حیث اخراج بود به همراه دلیل در جلسه گذشته ذکر شد. اما برای قول دوم که قول به اعتبار وحدت از حیث اخراج است ادله‏ای ذکر شده، اینکه بیست دینار در هر اخراج ملاحظه می‏شود اگر در یک اخراج مقداری که از یک معدن استحصال می‏شود به بیست دینار برسد خمس واجب

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بیست و سوم اعتبار وحدت در نصاب – فرع اول: بررسی اعتبار وحدت از حیث اخراج ۱۳۹۳/۰۸/۱۹              خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در فرع اول مسئله اعتبار وحدت در نصاب از حیث اخراج مورد بررسی قرار می‏گیرد؛ محل نزاع را تنقیح کردیم و مشخص شد اگر اخراج وحدت حقیقی یا حکمی داشته باشد مورد نزاع و اختلاف نیست بلکه بحث در جایی است که اخراج متعدد است. اینجا می‏خواهیم ببینیم آیا در فرض تعدد مجموع آن چیزهایی که استخراج می‏شود با هم ضمیمه می‏شود و نصاب به نسبت این مجموع ملاحظه می‏شود یا انضمامی نیست و نصاب را در هر مرتبه‏ای که چیزی استخراج می‏شود باید ملاحظه کنیم؟ اقوال

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم اعتبار وحدت در نصاب – فرع اول: بررسی اعتبار وحدت از حیث اخراج ۱۳۹۳/۰۸/۱۸              فرع اول: وحدت از حیث اخراج تا اینجا ما در مورد معدن، تعریف معدن و نصاب معدن مطالبی را بیان کردیم قسمت باقیمانده از این بخش متن تحریر پیرامون اعتبار وحدت در نصاب است؛ اگر ما گفتیم نصاب در خمس معتبر است و باید اندازه‏ای که از معدن استخراج می‏شود به بیست دینار برسد بحث در این است که آیا وحدت در مسئله نصاب اعتبار دارد یا ندارد (این عنوان کلی بحث بود). گفتیم وحدت یا تعدد از چهار جهت می‏تواند مورد نظر قرار بگیرد و لذا چهار فرع در این بحث

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بیست و یکم فروع چهارگانه نصاب در متن تحریر ۱۳۹۳/۰۷/۲۷              اعتبار وحدت در نصاب عرض کردیم در عبارات باقی مانده از قسمت اول از کتاب الخمس تحریر، درباره معدن چهار فرع مطرح شده که همگی از فروع نصاب محسوب می‏شوند؛ هر چهار فرع پیرامون مسئله اعتبار وحدت در نصاب یا عدم اعتبار آن است. در جلسه گذشته چهار فرع را ذکر کردیم. عبارت تحریر را دقت بفرمایید که این چهار فرع در این عبارات بیان شده: فرع اول «و لا يعتبر الاخراج دفعة على الاقوى» این همان فرع اول یعنی مسئله وحدت از حیث اخراج است به این معنی که آیا نصاب در اخراج واحد معتبر است یا اگر