بایگانی‌های امارات و ظنون

خارج اصول – جلسه هفتم – ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – اشکال پنجم و بررسی آن

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – اشکال پنجم و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۷/۰۳ خلاصه جلسه گذشته در مورد مقبوله عمربن حنظله و دلالت آن بر حجیت شهرت فتوایی اشکالاتی مطرح شده است. چهار اشکال مطرح شد و مورد بررسی قرار گرفت. اشکال پنجم این اشکال در واقع دلیلی است که محقق نایینی بر عدم دلالت این مقبوله بر حجیت شهرت فتوایی اقامه کرده است و ما می توانیم آن را به عنوان یک اشکال نسبت به این دلیل مطرح کنیم. ایشان می فرماید: در مقبوله عبارت «فان المجمع علیه لا ریب فیه» به عنوان تعلیل برای اخذ به شهرت و ترک شاذ نادر

خارج اصول – جلسه ششم – ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – اشکال سوم و بررسی آن – اشکال چهارم و بررسی آن

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – اشکال سوم و بررسی آن – اشکال چهارم و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۷/۰۲ خلاصه جلسه گذشته بحث در دلالت مقبوله عمر بن حنظله بر حجیت شهرت فتوایی بود. بعد از بیان تقریب استدلال عرض کردیم اشکالاتی نسبت به آن مطرح شده، ما باید این اشکالات را بررسی کنیم تا نهایتا ببینیم کدام یک از این دو دیدگاه قابل قبول است. دیدگاه کسانی مثل شیخ انصاری و محقق خراسانی و محقق نایینی که معتقدند مقبوله دلالت بر حجیت شهرت فتوایی ندارد یا نظر کسانی که معتقدند مقبوله بر حجیت شهرت فتوایی مطلقا یا حداقل بر حجیت شهرت فتوایی قدمایی دلالت دارد. ما اشکال اول

خارج اصول – جلسه پنجم -۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – یاد آوری یک نکته – اشکال دوم و بررسی آن

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – یاد آوری یک نکته – اشکال دوم و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۷/۰۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله حجیت شهرت فتوایی مطلقا بود. عرض کردیم درباره شهرت فتوایی سه قول وجود دارد: قول اول: قول به حجیت مطلقا. قول دوم: قول به عدم حجیت مطلقا. قول سوم: تفصیل بین شهرت قدما و شهرت متأخرین. نسبت به حجیت مطلق شهرت فتوایی چند دلیل اقامه شده است. سه دلیل مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد که آن سه دلیل نمی تواند حجیت را اثبات کند. دلیل چهارم مقبوله عمربن حنظله بود و البته دلیل پنجم مرفوعه زراره. عمده دلیل بر

خارج اصول – جلسه چهارم – ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – شرح رساله حقوق: آثار جسمی و روحی کم خوری و حد مجاز آن

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – شرح رساله حقوق: آثار جسمی و روحی کم خوری و حد مجاز آن ۱۴۰۳/۰۶/۲۸ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم برای حجیت شهرت فتوایی چند دلیل اقامه شده است. سه دلیل ذکر شد و مورد خدشه قرار گرفت. دلیل چهارم مقبوله عمربن حنظله بود. تقریب استدلال به این مقبوله بیان شد. مرفوعه زراره نیز به جهت قرابتی که در تقریب استدلال با مقبوله دارد، نقل شد. اکنون نوبت بررسی مقبوله عمربن حنظله و مرفوعه زراره است. بررسی دلیل چهارم نسبت به دلالت مقبوله عمر بن حنظله و مرفوعه زراره بر حجیت شهرت فتوایی اشکالاتی مطرح شده است. همانطور که اشاره کردم عده ای

خارج اصول – جلسه سوم – ۴. شهرت – ادله حجیت شهرت مطلقا –دلیل سوم و بررسی آن – دلیل چهارم – تقریب استدلال – دلیل پنجم

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم ۴. شهرت – ادله حجیت شهرت مطلقا –دلیل سوم و بررسی آن – دلیل چهارم – تقریب استدلال – دلیل پنجم ۱۴۰۳/۰۶/۲۷ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم چند دلیل بر اعتبار و حجیت شهرت فتوایی اقامه شده است. دو دلیل در جلسه گذشته بیان شد. دلیل اول تعلیل ذیل آیه نبأ بود، یعنی «ان تصیبوا قوما بجهالة» که ملاحظه کردید این تعلیل دلالت بر حجیت شهرت فتواییه ندارد. دلیل دوم فحوای ادله حجیت خبر واحد است. دلیل دوم خودش دارای دو تقریر است. یک تقریر را خود محقق خراسانی بیان کردند و مورد خدشه قرار دادند و تقریر دوم را نیز بیان کردیم؛ یک وقت می گوییم چون ملاک حجیت خبر افاده ظن

خارج اصول – جلسه دوم – ۴. شهرت: تنقیح محل نزاع – مطلب دوم – مطلب سوم

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم ۴. شهرت: تنقیح محل نزاع – مطلب دوم – مطلب سوم ۱۴۰۳/۰۶/۲۶ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم چهارمین مورد از مواردی که مفید ظن است و باید ببینیم آیا دلیل بر اعتبار آن وجود دارد یا خیر شهرت است. منتهی برای تنقیح محل نزاع گفتیم اموری را باید ذکر کنیم اینکه ما بحث می کنیم که آیا شهرت حجیت دارد یا ندارد یعنی از ظنون خاصه محسوب می شود یا خیر؟ آیا مثل اجماع محصل است یا مثل اجماع منقول است؟ آیا مثل ظواهر است یا خیر؟ ما تا کنون درباره حجیت ظواهر، حجیت قول لغوی و حجیت اجماع منقول بحث کردیم. چهارمین مورد شهرت است. امر اول که برای بیان محل نزاع

خارج اصول – جلسه اول – تذکر اخلاقی – ۴. شهرت – تنقیح محل نزاع – مطلب اول

جلسه ۱ – PDF جلسه اول تذکر اخلاقی – ۴. شهرت – تنقیح محل نزاع – مطلب اول ۱۴۰۳/۰۶/۲۵ راههای وصول به کمال امروز جلسه اول بحث اصول است و در آغاز سال تحصیلی طبق سنتی که داریم همه ساله بحث را با روایتی از ائمه معصومین(ع) آغاز می کنیم تا انشاء الله هم موجب تیمن و تبرک باشد و هم در مقام عمل به کار ما آید و انشاء الله ما بتوانیم با به کارگیری این دستورات و تعالیم سعادت دنیا و آخرت را برای خودمان تضمین کنیم. قال الباقر(ع): « الکَمالُ کُلُّ الکَمالِ اَلتَفَقَّهُ في الدّين وَ الصَّبرُ عَلی النائِبَة وَ تَقديرِ المَعيشَة » . امام باقر(ع) می فرماید: کمال بلکه همه کمال در سه چیز است،

خارج اصول ۴۰۴-۴۰۳

خارج اصول – جلسه صد و شانزدهم – ۳. اجماع منقول – مقتضای تحقیق در حجیت اجماع مدرکی – بر مبنای کشف از دلیل معتبر – بر مبنای ملازمه عادی – بر مبنای تراکم ظنون – بر مبنای اجماع تلقی – بر مبنای اجماع تقریری

جلسه ۱۱۶ – PDF جلسه صد و شانزدهم ۳. اجماع منقول – مقتضای تحقیق در حجیت اجماع مدرکی – بر مبنای کشف از دلیل معتبر – بر مبنای ملازمه عادی – بر مبنای تراکم ظنون – بر مبنای اجماع تلقی – بر مبنای اجماع تقریری ۱۴۰۳/۰۳/۰۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در حجیت اجماع مدرکی بود. عرض کردیم مقتضای تحقیق این است که ما حجیت اجماع مدرکی را بنا بر مبانی مختلف در باب اجماع از حیث چگونگی کشف رأی معصوم بررسی کنیم. در جلسه گذشته حجیت اجماع مدرکی بنابر سه مبنا بررسی شد. طبق مبنای اجماع دخولی یا تضمنی و مبنای اجماع تشرفی و مبنای اجماع لطفی معلوم شد اجماع مدرکی حجت است. یعنی

خارج اصول – جلسه صد و پانزدهم – ۳. اجماع منقول – مقتضای تحقیق در حجیت اجماع مدرکی – کلام محقق نراقی – ۱. بر مبنای اجماع دخولی – ۲. بر مبنای اجماع تشرفی – ۳. بر مبنای اجماع لطفی

جلسه ۱۱۵ – PDF جلسه صد و پانزدهم ۳. اجماع منقول – مقتضای تحقیق در حجیت اجماع مدرکی – کلام محقق نراقی – ۱. بر مبنای اجماع دخولی – ۲. بر مبنای اجماع تشرفی – ۳. بر مبنای اجماع لطفی ۱۴۰۳/۰۳/۰۸ مقتضای تحقیق در حجیت اجماع مدرکی بحث در حجیت اجماع مدرکی بود. ما برخی ادله قائلین به حجیت مطلقا و قائلین به عدم حجیت مطلقا را ذکر کردیم، لکن همانطور که اشاره کردیم مقتضای تحقیق این است که حجیت اجماع مدرکی را بر اساس مبانی مختلف در باب اجماع بررسی کنیم. بدون لحاظ این مبانی نمی توانیم یکسره ملتزم به حجیت یا عدم حجیت شویم. لذا باید یک یک این مبانی را در نظر بگیریم و آنگاه ببینیم

خارج اصول – جلسه صد و چهاردهم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع مدرکی – قول اول: عدم حجیت مطلقا بررسی دلیل سوم – قول دوم: حجیت اجماع مدرکی مطلقا – ادله: دلیل اول و دوم و سوم و بررسی آنها

جلسه ۱۱۴ – PDF جلسه صد و چهاردهم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع مدرکی – قول اول: عدم حجیت مطلقا بررسی دلیل سوم – قول دوم: حجیت اجماع مدرکی مطلقا – ادله: دلیل اول و دوم و سوم و بررسی آنها ۱۴۰۳/۰۳/۰۷ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم بر عدم حجیت اجماع مدرکی چند دلیل اقامه شده. از سه دلیلی که بیان کردیم دو دلیل مورد بررسی قرار گرفت و اشکالشان بیان شد. بررسی دلیل سوم دلیل سوم این بود که در صورتی که اجماع مستند به روایات باشد، یعنی دلیل مجمعین برای صدور فتوا روایات و اخبار باشد، دیگر اجماع ارزش و اعتباری ندارد زیرا اجماع به اعتبار حجیت خبر و در طول حجیت روایات حجیت دارد.

خارج اصول – جلسه صد و سیزدهم – اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع مدرکی – قول اول: عدم حجیت مطلقا بررسی دلیل اول – بررسی دلیل دوم

جلسه ۱۱۳ – PDF جلسه صد و سیزدهم اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع مدرکی – قول اول: عدم حجیت مطلقا بررسی دلیل اول – بررسی دلیل دوم ۱۴۰۳/۰۳/۰۶ خلاصه جلسه گذشته بحث ما درباره حجیت اجماع مدرکی و محتمل المدرکیه بود. اقوال پنج گانه درباره اجماع مدرکی را ذکر کردیم؛ قائلین به عدم حجیت مطلقا به چند دلیل تمسک کرده اند، ما سه دلیل بر عدم حجیت اجماع مدرکی مطلقا را بیان کردیم. باید بررسی کنیم که آیا این ادله می تواند عدم حجیت اجماع مدرکی را ثابت کند یا خیر. بررسی دلیل اول دلیل اول این بود که اجماع مدرکی ملازم با انکشاف قول معصوم نیست به بیان دیگر ملاک حجیت اجماع کشف از رأی معصوم

خارج اصول – جلسه صد و دوازدهم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع مدرکی – اقوال – قول اول: عدم حجیت مطلقا – ادله قول اول – دلیل اول و دوم و سوم

جلسه ۱۱۲ – PDF جلسه صد و دوازدهم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع مدرکی – اقوال – قول اول: عدم حجیت مطلقا – ادله قول اول – دلیل اول و دوم و سوم ۱۴۰۳/۰۳/۰۵ بررسی حجیت اجماع مدرکی بحث رسید به اجماع مدرکی؛ می خواهیم ببینیم اجماع مدرکی یا محتمل المدرکیه حجیت و اعتبار دارد یا خیر؟ این یک بحث مهمی است و البته شاید با این اصطلاح در کتب قدما وجود ندارد، بلکه بیشتر در لسان متأخرین از اصولیین مطرح شده و درباره آن بحث صورت گرفته که آیا حجت است یا خیر؟ متأخرین اجماع را بر دو قسم تقسیم کردند: ۱. اجماع تعبدی؛

خارج اصول – جلسه صد و یازدهم – ۳. اجماع منقول – بررسی مبنای محقق بروجردی – اشکال اول و اشکال دوم و بررسی آنها

جلسه ۱۱۱ – PDF جلسه صد و یازدهم ۳. اجماع منقول – بررسی مبنای محقق بروجردی – اشکال اول و اشکال دوم و بررسی آنها ۱۴۰۳/۰۲/۳۰ بررسی مبنای محقق بروجردی عرض کردیم نسبت به طریقی که محقق بروجردی در مورد اجماع برای کشف رأی معصوم بیان کرده اند اشکالاتی مطرح شده که مناسب است ما به برخی از این اشکالات بپردازیم. اشکال اول مستشکل می گوید: محقق بروجردی کتب را به دو قسم تقسیم کرده اند: ۱. کتاب هایی که مشتمل بر اصول متلقات از معصومین(ع) است. ۲. کتاب هایی که مشتمل بر مسائل تفریعیه است. اجماع حاصل از قسم اول کشف از وجود نص صحیح می کند لذا معتبر است اما اجماع حاصل از قسم دوم معتبر

خارج اصول – جلسه صد و دهم – ۳. اجماع منقول – بررسی اجماع تقریری – اشکال اول – اشکال دوم

جلسه ۱۱۰ – PDF جلسه صد و دهم ۳. اجماع منقول – بررسی اجماع تقریری – اشکال اول – اشکال دوم ۱۴۰۳/۰۲/۲۹ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم یکی از وجوهی که برای حجیت اجماع و چگونگی کشف رأی معصوم ذکر شده طریق تقریر است. محصل این طریق این بود که از اجماع فقهای متقدم کشف شود اصحابی هم که با ائمه(ع) محشور بودند همین نظر را داشتند وائمه (ع) نیز با سکوت خود نظر اصحاب را تأیید کرده اند. پس این طریق مبتنی بر اتصال این اجماع به زمان معصوم است و اینکه آن فتوا در میان اصحاب مورد قبول بوده و در مرئی و مسمع امام محقق شده و امام نیز با سکوت آن را تقریر کردند.

خارج اصول – جلسه صد و نهم – ۳. اجماع منقول – وجه دیگر در چگونگی کشف رأی معصوم از اجماع – اجماع تقریری – شرح رساله حقوق – ادامه بحث از پیامدهای منفی عدم میانه روی – ۱. سقوط شخصیت انسانی – ۲. از بین رفتن جوانمردی – آثار سوء پرخوری

جلسه ۱۰۹ – PDF جلسه صد و نهم ۳. اجماع منقول – وجه دیگر در چگونگی کشف رأی معصوم از اجماع – اجماع تقریری – شرح رساله حقوق – ادامه بحث از پیامدهای منفی عدم میانه روی – ۱. سقوط شخصیت انسانی – ۲. از بین رفتن جوانمردی – آثار سوء پرخوری ۱۴۰۳/۰۲/۲۶ وجه دیگر در چگونگی کشف رأی معصوم از اجماع در مورد اجماع منقول به خبر واحد تقریبا آنچه لازم بود را بیان کردیم لکن در قسمت مقدماتی بحث که مربوط به وجه حجیت اجماع محصل بود به چند مبنا اشاره کردیم. حدودا شش وجه و مبنا را بیان کردیم. مرحوم محقق تستری در کتاب کشف القناع عن وجوه حجیة

خارج اصول – جلسه صد و هشتم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – صورت دوم: نقل مسبب – صورت سوم: نقل سبب و مسبب

جلسه ۱۰۸ – PDF جلسه صد و هشتم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – صورت دوم: نقل مسبب – صورت سوم: نقل سبب و مسبب ۱۴۰۳/۰۲/۲۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در حجیت اجماع منقول بنابر مبانی مختلف در حجیت اجماع بود. عرض کردیم چنانچه ما حجیت اجماع را بر مبنای ملازمه، اعم از عقلی، عادی و اتفاقی بپذیریم خودش چند صورت دارد، گاهی به صورت نقل سبب است و گاهی به صورت نقل مسبب و گاهی هم به صورت نقل سبب و مسبب. اگر اجماع به صورت نقل سبب باشد، معلوم شد که حجیت دارد ولی اینکه نهایت اعتبارش چیست و چه چیزی

خارج اصول – جلسه صد و هفتم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – بررسی پاسخ محقق خراسانی به اشکال مقدر – اشکال اول – اشکال دوم

جلسه ۱۰۷ – PDF جلسه صد و هفتم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – بررسی پاسخ محقق خراسانی به اشکال مقدر – اشکال اول – اشکال دوم ۱۴۰۳/۰۲/۲۴ خلاصه جلسه گذشته عرض شد چنانچه اجماع از باب ملازمه، اعم از عقلی، عادی واتفاقی حجت باشد و توسط یکی از فقها نقل شود، تارة این به صورت نقل سبب آن را نقل می کند و اخری به صورت نقل مسبب و ثالثة به صورت نقل هر دو. پس مفروض بحث ما یکی این است که مبنای حجیت اجماع نه دخولی است و نه تشرفی بلکه یا لطفی است یا از راه ملازمه عادی کاشف از رأی معصوم

خارج اصول – جلسه صد و ششم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایرمبانی – صورت اول: نقل سبب – اشکال – پاسخ محقق خراسانی

جلسه ۱۰۶ – PDF جلسه صد و ششم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایرمبانی – صورت اول: نقل سبب – اشکال – پاسخ محقق خراسانی ۱۴۰۳/۰۲/۲۳ خلاصه جلسه گذشته بحث ما در مورد حجیت اجماع منقول به خبر واحد بود. عرض کردیم تارتا بحث درباره نقل اجماع، بنابر این است که ناقل عن حس اجماع را نقل کرده و رأی معصوم کشف شده باشد و اخری عن حدس. بنابر اینکه اجماع عن حس نقل شده باشد که این در واقع در قالب اجماع دخولی و اجماع تشرفی تحقق دارد، گفتیم به سه صورت ممکن است نقل شود: ۱. گاهی به صورت نقل سبب است؛ ۲.گاهی به صورت نقل

خارج اصول – جلسه صد و پنجم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۱. نقل اجماع به صور سه گانه بنابر اجماع دخولی و تشرفی – ۲. نقل اجماع بنابر سایر مبانی – صورت اول: نقل سبب

جلسه ۱۰۵ – PDF جلسه صد و پنجم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۱. نقل اجماع به صور سه گانه بنابر اجماع دخولی و تشرفی – ۲. نقل اجماع بنابر سایر مبانی – صورت اول: نقل سبب ۱۴۰۳/۰۲/۲۲ خلاصه جلسه گذشته ما عرض کردیم برای بررسی حجیت اجماع منقول به خبر واحد ابتدا باید سه مطلب را به عنوان مقدمه ذکر کنیم. این سه مقدمه این بود: ۱. دلالت سیره عقلا بر حجیت خبری که اخبار عن حس باشد و نیز مخبر به یک امر متعارف باشد. ۲. ناقل اجماع گاهی نظر معصوم را عن حس بیان می کند و گاهی عن حدس، به تعبیر دیگر اجماعات بر دو پایه استوار