خارج اصول

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم: بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- اشکال شیخ انصاری به ثمره ۱۳۹۶/۱۰/۲۵   خلاصه جلسه گذشته بحث در ثمره نزاع بین مشهور و صاحب  فصول در باب مقدمه موصله بود. عرض کردیم محقق خراسانی می فرمایند: طبق مبنای مشهور نماز کسی که ازاله نجاست را ترک کند، در حالی که وقت برای اقامه نماز داشته باطل است اما طبق مبنای صاحب فصول نماز این شخص صحیح است. توضیح دادیم که چگونه بر مبنای مشهور نماز این شخص باطل و بر مبنای صاحب فصول نماز صحیح است. اشکال شیخ انصاری به ثمره اول شیخ انصاری در مورد این ثمره اشکال کرده و آن را

جلسه ۵۰ – PDF جلسه پنجاه مباحث مقدماتی- مقدمه ششم: بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- ثمره نزاع بین مشهور و ۱۳۹۶/۱۰/۲۴   ثمره نزاع بین مشهور و صاحب  فصول بعد از آن که نظر صاحب فصول مبنی بر وجوب غیری مقدمه موصله بیان شد، نوبت به بحث از ثمره نزاع و اختلاف بین مشهور و صاحب فصول می رسد. این که مشهور می گویند: مطلق مقدمه وجوب دارد (علی القول بالملازمه) و در مقابل صاحب فصول وجوب غیری را مختص مقدمه موصله می داند؛ چه ثمره ای بر این اختلاف مترتب است؟ آیا این اختلاف یک ثمره علمی دارد یا ثمره عملیه نیز بر آن مترتب است؛ به این معنا که آیا در فقه

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم: بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه چهارم ( مشهور) ۱۳۹۶/۱۰/۲۳    خلاصه بحث گذشته بحث در ادله نظریه مشهور بود که معتقدند مطلق مقدمه واجب است، اعم از این که موصل باشد یا نباشد خلافا لصاحب الفصول. محقق خراسانی چند دلیل بر نظریه مشهور اقامه کرده است. دو دلیل را در جلسات قبل ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم. دلیل سوم محقق خراسانی بر وجوب مطلق مقدمه غرض و داعی بر ایجاب مقدمه این است که مکلف تمکن از اتیان به ذی المقدمه پیدا کند. اگر مولا علی القول بالملازمه مقدمه را واجب کند، غرض و انگیزه او از واجب کردن

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم: بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه چهارم ( مشهور) ۱۳۹۶/۱۰/۲۱   خلاصه بحث گذشته بحث در ادله محقق خراسانی بر نظریه وجوب غیری مطلق مقدمه بود؛ عرض کردیم مشهور و محقق خراسانی قائلند که مطلق مقدمه اعم از موصل و غیر موصل واجبند. سه دلیل بر این نظریه اقامه شده؛ به غیر از ادله ای که بر استحاله اخذ قید ایصال در وجوب مقدمه گفته اند.  دلیل اول در جلسه قبل بیان شد و نتیجه این شد که دلیل اول مناسب و مفید برای استدلال نیست. دلیل دوم محقق خراسانی بر وجوب مطلق مقدمه اگر مکلف مقدمه را اتیان کند و ذی

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم: بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه چهارم (مشهور) – ۱۳۹۶/۱۰/۱۹   خلاصه بحث گذشته تا این جا سه قول درباره تبعیت وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه ذکر شد. ۱. قول صاحب معالم. ۲. قول شیخ انصاری. ۳. قول صاحب فصول. ملاحظه شد که قول صاحب معالم و شیخ انصاری علی رغم تفاوتی که با هم داشتند، اما فی الجمله قصد توصل را در وجوب غیری مقدمه معتبر می دانستند. اشکالات این دو نظریه بیان شد، معلوم شد قصد توصل در وجوب غیری مقدمه دخالتی ندارد. البته قول صاحب معالم و شیخ انصاری در واقع بر اساس نسبتی که به آن ها

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم: بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) ۱۳۹۶/۱۰/۱۸   خلاصه بحث گذشته بحث درباره دلیل چهارم صاحب فصول بر وجوب خصوص مقدمه موصله بود. محصل دلیل چهارم این بود که مولا می تواند از مقدمات غیر موصله نهی کند؛ در حالی که از مطلق مقدمه یا خصوص مقدمه موصله نمی تواند نهی کند و این بهترین دلیل و نشانه است بر وجوب خصوص مقدمه موصله. محقق خراسانی دو اشکال به این دلیل وارد کردند: ۱. دلیل صاحب فصول نهایتا عدم وجوب غیری مقدمه غیر موصله را ثابت می کند، ولی این که مقدمه غیر موصله واجب نباشد ممکن است به

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم: بررسی تبعیت وجوب مقدمه ازذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) ۱۳۹۶/۱۰/۱۷   خلاصه بحث گذشته دلیل اول، دوم و سوم صاحب فصول بر این که تنها مقدمه موصله واجب است ذکر شد و اشکالاتی که محقق خراسانی به این ادله کرده بود بیان گردید و نیز پاسخ هایی که به این اشکالات داده شد، نقل شد. یک دلیل دیگری باقی مانده است. (البته همان طور که بیان شد جواب ها از اشکالات محقق خراسانی به صاحب فصول مختلف است؛ اما اجمالا آن مقداری که بتواند به این اشکالات پاسخ دهد و آن ها را مرتفع کند را بیان کردیم.) دلیل سوم مواجه با دو

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و چهارم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم: بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) ۱۷/۱۰/۱۳۹۶   خلاصه بحث گذشته عرض کردیم صاحب فصول چند دلیل بر این که از بین مقدمات تنها مقدمه موصله واجب است اقامه کرده اند. سه دلیل ذکر شد و اشکالاتی که محقق خراسانی نسبت به این ادله داشتند نقل شد. پاسخ هایی به اشکالات داده شد که بعضا بیان گردید. در رابطه با دلیل سوم و اشکال و جوابی که داده شد، بعضی از دوستان سوال داشتند و ابهاماتی برایشان باقی مانده بود لذا اجمالا دلیل سوم را به همراه اشکال محقق خراسانی و پاسخ هایی که بعضی از آن ها در

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم: بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) ۱۳۹۶/۱۰/۱۷   خلاصه بحث گذشته عرض کردیم صاحب فصول چند دلیل بر این که از بین مقدمات تنها مقدمه موصله واجب است اقامه کرده اند. سه دلیل ذکر شد و اشکالاتی که محقق خراسانی نسبت به این ادله داشتند نقل شد. پاسخ هایی به اشکالات داده شد که بعضا بیان گردید. در رابطه با دلیل سوم و اشکال و جوابی که داده شد، بعضی از دوستان سوال داشتند و ابهاماتی برایشان باقی مانده بود لذا اجمالا دلیل سوم را به همراه اشکال محقق خراسانی و پاسخ هایی که بعضی از آن ها در

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) بررسی ادله صاحب فصول – (دلیل اول و دوم) ۱۳۹۶/۱۰/۱۴   خلاصه بحث گذشته بحث در ادله صاحب فصول مبنی بر انحصار وجوب غیری در مقدمه موصله و عدم وجوب مقدمه غیر موصله است. چهار دلیل از ایشان نقل شده است بر این که مقدمه در صورتی واجب است که موصل به ذی المقدمه باشد. بررسی دلیل اول صاحب فصول دلیل اول این بود که به نظر عقل که حاکم به ملازمه بین وجوب مقدمه و وجوب ذی المقدمه است، تنها مقدمه موصله طرف ملازمه است یعنی عقل به طور مطلق حکم به ملازمه

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) مقام اثبات: ادله صاحب فصول ۱۳۹۶/۱۰/۱۳   خلاصه بحث گذشته بحث پیرامون نظر صاحب فصول مبنی بر وجوب غیری مقدمه موصله بود. عرض کردیم ابتدائا باید بررسی کنیم که آیا این نظریه امکان ثبوتی دارد یا خیر؟ اشکالاتی نسبت به مقدمه موصله در مقام ثبوت مطرح شد. نتیجه بررسی آن اشکالات این شد که مانعی برای التزام به این مسئله وجود ندارد و استحاله ای در کار نیست. ممکن است کسی ادعا کند که ثبوتا مقدمه موصله واجب است، نه مطلق مقدمه. مقام اثبات: ادله صاحب فصول  محقق خراسانی در کفایه ابتدا دو اشکال

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) مقدمه موصله و بررسی امکان ثبوتی آن طبق احتمال دوم ۱۳۹۶/۱۰/۱۲    خلاصه بحث گذشته درباره مقدمه موصله که ابتکار صاحب فصول محسوب می شود و شرط وجوب غیری مقدمه را ایصال به ذی المقدمه قرار داده است غیر ازآن دو احتمال تفسیرهای دیگری نیز بیان شده است.هدف اصلی از تفسیری که بعضی از بزرگان از نظر صاحب فصول بیان کردند، این است کهبه نوعی این نظریه را از اشکالاتی که به این نظریه شده دور کنند. یکی از کسانی که اقدام به تفسیرنظر صاحب فصول کرده محقق حایری است. محصل نظرایشان این شد

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهل مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) مقدمه موصله و بررسی امکان ثبوتی آن طبق احتمال دوم ۱۳۹۶/۱۰/۱۰    خلاصه بحث گذشته بحث درباره احتمال دومی بود که در کلام صاحب فصول داده شده است. صاحب فصول نظرشان این بود کهوجوب غیری مقدمه مشروط به قید ایصال به ذی المقدمه است.در مورد تقیید مقدمه به این قید دو احتمال بیان شد که معلوم شد احتمال اول ثبوتا استحاله دارد. در مورد احتمال دوم وجوهی برای استحاله بیان شد. دو وجه، یعنی دور و تسلسل مورد اشکال قرار گرفت و نفی شد. وجه سوم در استحاله رجوع قید ایصال به خود واجب (نه وجوب)

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) مقدمه موصله و بررسی امکان ثبوتی آن طبق احتمال دوم– ۱۳۹۶/۱۰/۰۹   خلاصه بحث گذشته بحث پیرامون نظر صاحب فصول درباره اشتراط وجوب غیری مقدمه به قید ایصال به ذی المقدمه بود. در مورد مقدمه موصله مورد نظر صاحب فصول احتمالاتی وجود دارد. احتمال اول ذکر شد و معلوم گردید ثبوتا چنین امکانی وجود ندارد. یعنی محال است که قید ایصال به ذی المقدمه قید خود وجوب باشد.احتمال دوم اینبود که قید ایصال به ذی المقدمه قید واجب باشد البته احتمالات دیگری نیز در کلام صاحب فصول وجود دارد که برخی از بزرگان مدعی

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) مقدمه موصله و بررسی امکان ثبوتی آن طبق احتمال دوم ۱۳۹۶/۱۰/۰۶   خلاصه بحث گذشته بحث درباره مقصود صاحب فصول از مقدمه موصله بود. گفتیم ایشان معتقد است وجوب غیری مقدمه همواره مقید به قید ایصال به ذی المقدمه است. یعنی زمانی مقدمه واجب می شود که ذی المقدمه تحقق پیدا کند که از این تعبیر می کنند به مقدمه موصله، منظور از مقدمه موصله یعنی این که در بین مقدمات تنها مقدمه موصله واجب است نه مطلق مقدمه. گفتیم دو احتمال در این باره وجود دارد: ۱. ایصال به ذی المقدمه قید وجوب باشد.

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- نظریه سوم (صاحب فصول) مقدمه موصله و بررسی امکان ثبوتی آن در احتمال اول ۱۳۹۶/۱۰/۰۵   خلاصه بحث گذشته عرض کردیم صاحب فصول معتقد است وجوب غیری مقدمه همواره مقید به قید ایصال الی ذی المقدمه است. به عبارت دیگر به نظر ایشان مقدمه واجب تنها مقدمه موصله است و مقدمه غیر موصله واجب نیست. فرق نظر ایشان را با نظر شیخ انصاری توضیح دادیم که حداقل در دو مورد این دو قول ثمره عملی متفاوتی  دارند. دو احتمال درمورد مقدمه موصله مطلب اصلی این است که منظور از مقدمه موصله چیست؟  توضیح قید و اشتراط وجوب غیری

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- ثمره عملی چهارم بین قول اول و دوم – قول سوم (صاحب فصول) ۱۳۹۶/۱۰/۰۴ خلاصه بحث گذشته عرض کردیم بین نظر مشهور و نظر منسوب به شیخ انصاری درباره تبعیت وجوب غیری مقدمه از وجوب نفسی ذی المقدمه ثمره عملی نیز وجود دارد. یعنی این تفاوت صرفاً از حیث علمی نیست بلکه اثر عملی نیز دارد. این که قائل شویم وجوب غیری مقدمه از حیث اطلاق و اشتراط تابع وجوب نفسی ذی المقدمه است یا قائل شویم به این که تبعیتی در کار نیست و وجوب غیری مقدمه همواره مشروط به قصد توصل است؛ دارای  ثمرات و آثار

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- ثمره عملی قول مشهور و شیخ انصاری ۱۳۹۶/۱۰/۰۳    ثمره عملی قول مشهور و قول شیخ انصاری در بحث از تبعیت یا عدم تبعیت وجوب غیری مقدمه از وجوب نفسی ذی المقدمه، سه نظر را متعرض شده ایم. البته به صورت تفصیلی دو قول را بررسی کردیم یکی قول صاحب معالم و یکی قول شیخ انصاری.هر دو قول مبتلا به اشکال است؛ منتهی مسئله­ای که قبل از طرح قول صاحب فصول مناسب است مورد رسیدگی قرار بگیرد این است که اساسا چه فرقی بین قول به تبعیت که مشهور به آن قائل هستند و قول به اشتراط وجوب

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- بررسی احتمال دوم و سوم در ۱۳۹۶/۱۰/۰۲   خلاصه بحث گذشته عرض کردیم در مورد تبعیت وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه یا عدم تبعیت آن اختلاف است؛ مشهور قائل به تبعیت می باشند اما در مقابل سه قول و نظر وجود دارد که هر سه دراین جهت مشترک هستند که تبعیت وجوب مقدمه را از وجوب ذی المقدمه انکار می کنند؛ منتهی درعین حال بین خود این انظار سه گانه اختلاف است.صاحب معالم وجوب مقدمهرا مشروط به اراده ذی المقدمه و قصد ذی المقدمه می داند. شیخ انصارینیز تقریبا همین شرط را قرار داده منتهی با یک

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم مباحث مقدماتی- مقدمه ششم:بررسی تبعیت وجوب مقدمه از ذی المقدمه در اطلاق و اشتراط- بررسی احتمال اول در کلام شیخ انصاری ۱۳۹۶/۰۹/۲۹   خلاصه بحث گذشته عرض کردیم در مقابل مشهور که قائل به تبعیت وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه از حیث اطلاق و اشتراط می باشند، سه قول دیگر منکر این تبعیت می باشند. قول اول، قول صاحب معالم بود که به نحوی انکار تبعیت کردند (علی ما نسب الیه). قول دوم قول شیخ انصاری است که ایشان نیز(علی ما نسب الیه) انکارتبعیت کردند یعنی گفتند وجوب مقدمه تابع وجوب ذی المقدمه نیست. وجوب مقدمه همواره مقید به قید قصد توصل به ذی المقدمه است. بعد از این که اصل