دروس

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام مقدمات – مقدمه دهم: تقسیم اصول عملیه به محرزه و غیر محرزه –کلام محقق نایینی ویژگی های علم تکوینی – ویژگی اول و دوم و سوم و چهارم – تطبیق ویژگی های چهارگانه بر امارات و اصول عملیه                        ۱۴۰۴/۰۸/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمۀ دهم بود، مقدمۀ دهم از مقدمات بحث اصول عملیه، پیرامون تقسیم اصول عملیه به اصول محرزه و غیر محرزه است. عرض نمودیم این تقسیم برای نخستین بار توسط محقق نائینی صورت گرفته و اصطلاح اصول محرزه و غیر محرزه از ابتکارات آن محقق است. کلام محقق نایینی پیش از آنکه به هرگونه تفسیری از این دو قسم

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم مقدمات – مقدمه هفتم: موضوع مالکیت معنوی – سه پرسش – پرسش دوم: وحدت یا تعدد موضوع؟ – وجه پرسش – دیدگاه‌های سه‌گانه – دیدگاه اول و بررسی آن – دیدگاه دوم و بررسی آن – دیدگاه سوم (نظر برگزیده) ۱۴۰۴/۰۷/۳۰   خلاصه جلسه گذشته مقدمه هفتم از مقدماتی که به مسئله مالکیت معنوی مربوط است، پیرامون موضوع مالکیت معنوی است. عرض کردیم سه پرسش در این مقام مطرح است؛ پرسش اول اینکه آیا موضوع مالکیت معنوی قدیمی است یا جدید؟ به این پرسش پاسخ دادیم. پرسش دوم: وحدت یا تعدد موضوع؟ پرسش دوم این است که موضوع مالکیت معنوی، واحد است یا متعدد؟ وجه پرسش وجه اینکه این پرسش مطرح می‌شود، این است

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم مقدمات – مقدمه دهم: تقسیم اصول عملیه به محرزه و غیر محرزه – پیشینه – ثمره بحث – شرح رساله حقوق –  حق حج – اهمیت حج در قرآن و روایات ۱۴۰۴/۰۷/۳۰                  مقدمه دهم: تقسیم اصول عملیه به محرزه و غیر محرزه مقدمه‌ی دهم، پیرامون تقسیم اصول عملیه به اصول محرزه و اصول غیر محرزه است. البته از اصول محرزه، گاهی به اصول تنزیلیه نیز تعبیر شده است. اکنون درصددیم تا بررسی کنیم که این دو دسته از اصول چه تفاوتی با یکدیگر دارند و آیا اساساً تعبیر احراز در مورد اصول عملیه صحیح است یا خیر و اگر چنین است، این تعبیر به چه معناست؟ آیا احرازی که در

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم مقدمات – مقدمه هفتم: موضوع مالکیت فکری – سه پرسش – پرسش اول: موضوع جدید یا قدیمی؟ – دیدگاه اول و دوم – دیدگاه برگزیده – پرسش دوم: وحدت یا تعدد موضوع؟ ۱۴۰۴/۰۷/۲۹                                                   خلاصه جلسه گذشته مقدمه ششم درباره پیشینه مالکیت معنوی یا فکری بود؛ ما اجمالاً درباره پیشینه هر دو شاخه اصلی مالکیت معنوی مطالبی را بیان کردیم و پس از آن به تاریخچه و سیر تطور این مالکیت در ایران به حسب تصویب قوانین اشاره‌ای داشتیم؛ همچنین درباره تاریخچه و پیشینه این نوع از مالکیت در تاریخ اسلام، مطالبی را عرض کردیم. همانطور که قبلاً هم گفتیم، هم برای آشنایی با این موضوع، واژه‌ها و مفاهیمی که باید با آنها

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم مقدمات – مقدمه نهم: تقدم امارات بر اصول عملیه –ملاک تقدیم امارات – قول چهارم: تفصیل – ادامه کلام امام خمینی – ورود ادله امارات بر ادله استصحاب – ورود ادله امارات بر ادله برائت –حکومت قاعده فراغ بر استصحاب – خلاصه نظر امام خمینی – حق در مسئله – حکومت قاعده فراغ بر استصحاب – تقدم قاعده فراغ و تجاوز بر استصحاب به دلیل حکومت – لزوم بررسی تفصیلی ادلّه برای تعیین نسبت حکومت یا ورود – حق در مسئله     ۱۴۰۴/۰۷/۲۹     خلاصه جلسه گذشته بحث در قول چهارم در مورد وجه تقدیم امارات بر اصول عملیه بود. عرض کردیم که امام (رحمة الله علیه) در این زمینه

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم مسئله ۵ – مقام اول: بررسی ثبوت خیار برای صغیره –  ادله ثبوت خیار (روایات معارض) – روایت دوم – بحث دلالی – اشکال اول و پاسخ آن – اشکال دوم   ۱۴۰۴/۰۷/۲۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در روایت دوم از روایاتی است که معارض با روایات دال بر لزوم نکاح صغیره‌ای است که توسط پدر یا جد به دیگری تزویج شده است. عرض کردیم چندین روایت معارض با روایات دال بر لزوم وجود دارد؛ روایت اول را نقل کردیم و مورد بررسی قرار دادیم و معلوم شد روایت ابوعبیده حذاء معارض آن روایات نیست. روایت دوم، روایت یزید کناسی است؛ تقریب استدلال به این روایت بیان شد. عرض کردیم درباره این روایت یک بحث

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم مقدمات – مقدمه نهم: تقدم امارات بر اصول عملیه –ملاک تقدیم امارات – قول چهارم: تفصیل – کلام امام خمینی: نکته اول و دوم وسوم – عدم حکومت به نحو کلی – تفصیل ۱۴۰۴/۰۷/۲۸        قول چهارم: تفصیل تا اینجا مجموعاً شش وجه در قالب سه قول در ملاک تقدیم امارات بر اصول عملیه ذکر نمودیم. همگی این وجوه، مورد بررسی و اشکال قرار گرفتند. امام (رحمة‌الله علیه) وجهی را برای تقدیم امارات بر اصول به صورت کلی بیان نکرده‌اند، بلکه تفصیل داده‌اند. ایشان می‌فرمایند: در برخی مواضع، امارات بر اصول عملیه وارد هستند، در برخی موارد حکومت دارند و جالب آنکه برخی از اصول عملیه، مانند استصحاب، بر اماراتی

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم مقدمات – ۵ . دو تفسیر از قاعده نفی ظلم – عدالت، مقدم بر امر و نهی الهی یا مؤخر از آن – بررسی تأثیر نظریه علامه طباطبایی در تفسیر قاعده نفی ظلم – بررسی نظریه علامه طباطبایی – اشکال اول – اشکال دوم                                  ۱۴۰۴/۰۷/۲۷   خلاصه جلسه گذشته بحث در نظریه علامه طباطبایی پیرامون ماهیت عدالت و نسبت آن با خداوند تبارک و تعالی و بعضی از آثار مربوط به آن بود. عرض کردیم این نظریه در واقع تلفیق‌کننده دو نظریه معروف و مشهور متکلمان یعنی عدلیه و اشاعره است؛ این نظریه را توضیح دادیم. قرار بود

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم مسئله ۵ – مقام اول: بررسی ثبوت خیار برای صغیره –  ادله ثبوت خیار (روایات معارض) – روایت دوم – بحث سندی – اشکال محقق خویی – پاسخ به اشکال محقق خویی – نظر برگزیده در مورد یزید کناسی  ۱۴۰۴/۰۷/۲۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله عدم ثبوت خیار یا به تعبیر دیگر لزوم عقد نکاحی است که پدر یا جد برای صغیره صورت داده‌اند؛ روایت ابوعبیده حذاء را در جلسه گذشته نقل و عرض کردیم به حسب نظر بدوی، صدر روایت دال بر ثبوت خیار و عدم لزوم عقد است؛ لکن با توجه به ذیل روایت، گفتیم کلمه «ولیّ» در صدر روایت حمل بر اولیاء عرفی می‌شود و شامل پدر و جد نیست.

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم مقدمات – مقدمه نهم: تقدم امارات بر اصول عملیه –ملاک تقدیم امارات – قول سوم: حکومت – نسبت نادرست محقق نایینی به شیخ انصاری – بررسی قول سوم – اشکال اول – اشکال دوم – بررسی اشکال دوم ۱۴۰۴/۰۷/۲۷      نسبت نادرست محقق نائینی به شیخ انصاری عرض کردیم قول سوم در مورد تقدیم امارات بر اصول عملیه، حکومت است. دو تقریب برای حکومت ذکر شد، یکی تقریب مرحوم شیخ و دیگری تقریب محقق نایینی. اجمالاً به مشترکات و تفاوت‌های این دو تقریب نیز اشاره نمودیم. اما عجیب این است که محقق نائینی به مرحوم شیخ نسبت داده که ایشان در مورد جمع بین امارات و اصول عملیه، راهی غیر از

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم مقدمات – ۵ . دو تفسیر از قاعده نفی ظلم – عدالت، مقدم بر امر و نهی الهی یا مؤخر از آن – نظر علامه طباطبایی – پایه اول نظریه: مالکیت مطلق خداوند – پایه دوم نظریه: وعده خداوند به تشریع بر طبق روش عقلا ۱۴۰۴/۰۷/۲۶   خلاصه جلسه گذشته بحث در تلقی‌ها و برداشت‌های متفاوت از عدالت و به تبع آن، تفسیرهایی بود که ممکن است در مورد قاعده نفی ظلم یا عدالت به عمل آید. عرض کردیم در مورد عدالت و نفی ظلم، به طور کلی دو تفسیر و دیدگاه اصلی از دیرباز در محیط اسلامی و به خصوص در میان متکلمان و حکما و دیگران بوده؛ این دو نگاه که بین

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم مسئله ۵ – مقام اول: بررسی ثبوت خیار برای صغیره – ادله عدم ثبوت خیار – دلیل دوم: روایات – دسته سوم روایات – روایت پنجم – محصل دلیل دوم – دلیل سوم: استصحاب – بررسی دلیل سوم – اشکال اول – اشکال دوم – اشکال سوم و پاسخ آن – ادله ثبوت خیار (روایات معارض) – روایت اول   ۱۴۰۴/۰۷/۲۶    خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله عدم ثبوت خیار برای صغیره بود؛ به این بیان که اگر صغیره در دوران صغر توسط ولیّ به تزویج دیگری در آید، آیا بعد البلوغ حق فسخ این عقد را دارد یا نه؛ به عبارت دیگر آیا این عقد لازم است یا خیر؟ عرض کردیم به چند

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم مقدمات – مقدمه نهم: تقدم امارات بر اصول عملیه –ملاک تقدیم امارات – قول سوم: حکومت – تقریب اول – تقریب دوم ۱۴۰۴/۰۷/۲۶    خلاصه جلسه گذشته بحث در وجه تقدّم امارات بر اصول عملیه بود. تا اینجا چند جهت و ملاک ذکر شد: وجه اول، تعارض و تخصیص بود؛ وجه دوم، ورود بود که خود سه تقریب دارد. این دو وجه به صورت مبسوط مورد بررسی قرار گرفت. قول سوم: حکومت طبق این قول امارات بر اصول عملیه حکومت دارند. مرحوم شیخ (رحمةالله علیه) و دیگران، مانند محقق نائینی و برخی دیگر، معتقدند امارات بر اصول عملیه حاکم هستند. ولی در اینکه حکومت چگونه است، اختلاف یا حداقل تفاوت در تعبیر

نماز اول وقت انسان را از غرق شدن در لذت‌های دنیا بازمی‌دارد و امنیت از عذاب و دفع شر شیطان را به ارمغان می‌آورد.

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم مقدمات – مقدمه ششم: پیشینه مالکیت معنوی – مالکیت معنوی در ایران – ۳. پس از انقلاب – پیشینه مالکیت معنوی در جهان اسلام      ۱۴۰۴/۰۶/۲۳   خلاصه جلسه گذشته در مقدمه ششم از مقدمات بحث از مالکیت معنوی، درباره پیشینه این نوع از مالکیت و دو شاخه اصلی آن به صورت خیلی مختصر مطالبی را عرض کردیم. بعد از آن، به پیشینه مالکیت ادبی و هنری و همچنین مالکیت صنعتی در ایران اشاره‌ای داشتیم و سیری که از ابتدا تا به امروز به حسب تصویب قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌های اجرایی طی کرده است. ۳. مالکیت معنوی پس از انقلاب در این بخش نکته‌ای باقی مانده است که اشاره به آن مفید

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم مقدمات – مقدمه نهم: تقدم امارات بر اصول عملیه –ملاک تقدیم امارات – قول دوم: ورود – محصل تقریب سوم – بررسی تقریب سوم – کلام محقق نایینی – شرح رساله حقوق – آثار نماز اول وقت – ۵. جلوگیری از غرق شدن در دنیا – ۶. امنیت از عذاب دنیوی – ۷. دفع شر شیطان هنگام مرگ ۱۴۰۴/۰۷/۲۲   کلام محقق نایینی تقریب سوم برای ورود ادله امارات بر ادله اصول عملیه ذکر شد و اشکالاتی که نسبت به این تقریب مطرح شده است بیان گردید. محقق نائینی بعد از بیان تقریب سوم می‌فرماید: اساساً امکان تحقق ورود در مورد امارات نسبت به اصول عملیه وجود ندارد؛ بعد از اینکه سه

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم مقدمات – مقدمه ششم: پیشینه مالکیت معنوی – ۲. پیشینه مالکیت صنعتی – پیشینه مالکیت معنوی در ایران – ۱. پیشینه مالکیت ادبی و هنری در ایران – ۲. پیشینه مالکیت صنعتی در ایران ۱۴۰۴/۰۷/۲۲       خلاصه جلسه گذشته بحث در پیشینه مالکیت معنوی و سیر تطور آن بود؛ گفتیم با توجه به اینکه مالکیت معنوی دو شاخه اصلی دارد، یکی مالکیت ادبی و هنری، و دیگری مالکیت صنعتی، و سوابق اینها با هم تفاوت دارد، بهتر آن است که بحث از تایخچه و پیشینه مالکیت معنوی را در این دو شاخه جداگانه ذکر کنیم. جلسه گذشته درباره پیشینه و تاریخچه مالکیت ادبی و هنری به صورت اجمالی مطالبی را بیان کردیم. ۲. پیشینه مالکیت