جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم اجتماع امر و نهی– مقدمه دهم: ثمره نزاع در اجتماع امر و نهی ۱۳۹۸/۰۹/۲۵    خلاصه جلسه گذشته در مقدمه دهم بحث درباره ثمره نزاع در مسئله اجتماع امر و نهی است. عرض کردیم محقق خراسانی ثمره این نزاع را بنابر قول بر جواز و همچنین بنابر قول به امتناع مستقلا بیان کرده است. بنابر قول به جواز فرمودند: به طور کلی ثمره این است که نماز در دار غصبی صحیح است اما به خاطر غصب معصیت هم محقق شده است، در این جهت نیز فرقی بین واجبات تعبدی و توصلی نیست. اما بنابر قول به امتناع فرمودند: چون بین خود قائلین به امتناع اختلاف است، برخی جانب امر را ترجیح می‎دهند

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم اجتماع امر و نهی– مقدمه نهم –بررسی پاسخ به اشکال امام خمینی– مقدمه دهم ۱۳۹۸/۰۹/۲۴   خلاصه جلسه گذشته در مقدمه هشتم و نهم محقق خراسانی ضابطه و ملاک تفاوت بین باب اجتماع امر و نهی و باب تعارض را بیان کردند. ضابطه‎ای که ایشان ارائه دادند این بود که در باب اجتماع امر و نهی هر دو ملاک موجود است، منتهی ما نمی‎دانیم که چگونه باید هر دو ملاک را مراعات کرد، بنابر قول بر جواز اجتماع و بنابر قول به امتناع اجتماع، راه‎هایی بیان شد. امام خمینی به این کلام محقق خراسانی اشکال کردند که آن را بیان کردیم. شیخنا الاستاد به امام خمینی ایراد گرفتند و فرمودند: اولا: مسئله

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم اجتماع امر و نهی– مقدمه نهم – اشکال امام خمینی به محقق خراسانی – اشکال به امام خمینی ۱۳۹۸/۰۹/۲۳   خلاصه جلسه گذشته بعد از بیان مقدمه هشتم و نهم از مقدمات بحث اجتماع امر و نهی، امام خمینی به محقق خراسانی اشکالی ایراد فرمودند. اصل اشکال امام خمینی به محقق خراسانی این بود که موضوع باب تعارض با موضوع باب تزاحم کاملا متفاوت است، در باب تعارض موضوع، خبران مختلفان است و در جایی که سخن از خبر است ملاک و مناط در اختلاف، عرف و فهم عرفی است، اما در باب اجتماع امر و نهی که ایشان آن را از موارد تزاحم قرار داده، مسئله کاملا متفاوت است، زیرا یک

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم اجتماع امر و نهی– مقدمه نهم – اشکال امام خمینی به محقق خراسانی ۱۳۹۸/۰۹/۲۰   خلاصه جلسه گذشته مطلبی که محقق خراسانی در مقدمه هشتم و نهم ذکر کرده بودند بیان شد. محصل نظر محقق خراسانی این شد که باید بین مسئله اجتماع امر و نهی و مسئله تعارض تفکیک شود و ضابطه اینکه یک مسئله، یک مورد از مصادیق اجتماع امر و نهی باشد این است که ملاک هر دو حکم موجود باشد، اما در مسئله تعارض یک ملاک بیشتر در بین نیست، اینجا بحث‎های مفصلی مطرح شد، اما اجمالا این ضابطه بیان گردید و همچنین راه‎های احراز ملاک در مورد تصادق در اجتماع امر و نهی بیان گردید. پس غرض

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهل اجتماع امر و نهی– مقدمه نهم ۱۳۹۸/۰۹/۱۹    مقدمه نهم مقدمه نهم مکمل مقدمه هشتم است. عرض کردیم که اگر مقدمه هشتم و نهم در هم ادغام می‎شد، چه بسا مناسب‎تر بود. مقدمه نهم درباره این است که ملاک و مناط امر و نهی چگونه احراز می‎شود؟ در مقدمه هشتم عرض کردیم مورد اجتماع امر و نهی جایی است که ملاک هر دو حکم وجود داشته باشد، لذا با مسئله تعارض راهشان جدا می‎شود زیرا در مسئله تعارض ملاک در متعارضین موجود نیست، بلکه فی احدهما ملاک ثابت است، منتهی نمی‏دانیم که آن ملاک در کدام یک از آن دو وجود دارد. پس غرض اصلی از مقدمه هشتم این است که بین مصادیق اجتماع

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم اجتماع امر و نهی– مقدمه هشتم – دو فرض در مسئله – غرض از انعقاد مقدمه هشتم ۱۳۹۸/۰۹/۱۸   مقدمه هشتم  تا کنون هفت مقدمه از مقدماتی که محقق خراسانی در مبحث اجتماع امر و نهی بیان کرده‎اند ذکر شد، مقدمه هشتم و مقدمه نهم در واقع دو مقدمه‎ای هستند که مکمل یکدیگرند، محقق خراسانی بین این دو مطلب تفکیک کرده است و یک مطلب را در مقدمه هشتم به نحو اجمال بیان کرده، لکن تفصیل و تکمیل آن را در مقدمه نهم بیان کرده است. به همین جهت شاید سزاوار این بود که این دو مقدمه در هم ادغام می‎شد و تحت عنوان یک مقدمه بیان می‎گردید، زیرا واقعا آنچه ایشان

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم اجتماع امر و نهی– مقدمه هفتم – بررسی کلام محقق خراسانی ۱۳۹۸/۰۹/۱۷   خلاصه جلسه گذشته بحث از مقدمه هفتم از مقدمات بحث اجتماع امر و نهی بود، در مقدمه هفتم محقق خراسانی به بررسی مسئله ارتباط این بحث با بحث گذشته یعنی تعلق اوامر و نواهی به طبایع یا افراد پرداختند. دو توهم در اینجا مطرح شده است که نتیجه این دو توهم به نوعی پیوستگی مسئله اجتماع امر و نهی با مسئله تعلق اوامر و نواهی به طبایع یا افراد است. آن دو توهم و فرق آنها را توضیح دادیم و نظر محقق خراسانی را پیرامون این دو توهم بیان کردیم، محقق خراسانی تاکیدشان این بود که مسئله اجتماع امر

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم اجتماع امر و نهی– مقدمه هفتم –بررسی ارتباط بین این مسئله و مسئله تعلق اوامر و نواهی به طبایع ۱۳۹۸/۰۹/۱۳   مقدمه هفتم در این مقدمه محقق خراسانی به ارتباط دو مسئله اشاره می‎کنند، و اینکه آیا بین این دو مسئله ارتباط وجود دارد یا نه؟ و آن را مورد رسیدگی قرار می‎دهند. آن دو مسئله یکی مسئله اجتماع امر و نهی است و دیگری مسئله تعلق اوامر و نواهی به طبایع. مسئله تعلق اوامر و نواهی به طبایع را در گذشته به تفصیل بررسی کردیم، بحثی مطرح بود که آیا امر و نهی به طبایع متعلق می‎شوند یا افراد؟ مسئله اجتماع امر و نهی نیز معلوم است، لکن محقق خراسانی می‎فرماید:

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم اجتماع امر و نهی– مقدمه ششم – کلام محقق اصفهانی درباره عدم لزوم اخذ قید مندوحة ۱۳۹۸/۰۹/۱۲   خلاصه جلسه گذشته بحث در لزوم اخد قید مندوحه در مسئله اجتماع امر و نهی بود. عرض شد صاحب فصول معتقد است اخذ این قید لازم است و علت اینکه اصولیین این قید را ذکر نکردند به جهت وضوح بوده است. محقق خراسانی به صاحب فصول اشکال کردند و فرمودند: اساسا ذکر این قید لازم نیست، کلام محقق خراسانی مبنی بر عدم لزوم تقیید به قید مندوحه را در جلسات قبل توضیح دادیم. محقق اصفهانی به محقق خراسانی دو اشکال نمودند که نتیجه این دو اشکال این شد که محقق خراسانی در کفایه هیچ

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم اجتماع امر و نهی- مقدمه ششم – اشکالات محقق اصفهانی به محقق خراسانی ۱۳۹۸/۰۹/۱۱   خلاصه جلسه گذشته در مقدمه ششم بحث در این بود که آیا اخذ قید مندوحه در محل نزاع لازم است یا خیر؟ ابتدائاَ توضیح دادیم که منظور از اخذ این قید در محل نزاع یعنی چه؟ گفتیم مقصود این است که وقتی بحث می‏کنیم که آیا اجتماع امر و نهی فی واحد جایز است یا ممتنع، این نزاع مقید به این است که مکلف چاره داشته باشد که عمل خودش را در غیر از مورد تصادق انجام دهد، یعنی مثلا بتواند نماز را در غیر از دار غصبی نیز بخواند، آن‎گاه نزاع  در گرفته که با اینکه