دروس

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – اشکالات امام خمینی ۱۳۹۷/۰۹/۱۲   خلاصه جلسه گذشته با توجه به سؤالی که برخی از دوستان کردند، در حد چند دقیقه نکته‎ای که محقق خویی فرمودند و پاسخی که بعضی از بزرگان به ایشان دادند را تکرار می‎کنم. احتمالا در بیان این مطلب نارسایی وجود داشته که منشاء این ابهام شده است. در جلسه قبل سه مطلب را عرض کردیم: ۱. بعضی مدعی شدند امر به مهم از امر به اهم به دو رتبه متأخر است. زیرا امر به مهم متأخر از عصیان امر به اهم است، به این جهت که عصیان شرط امر به مهم است، لذا خطاب و امر به مهم متأخر از امر به

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – اشکال محقق خویی به برخی و بررسی آن ۱۳۹۷/۰۹/۱۱   خلاصه جلسه گذشته درباره مقدمه سوم از مقدمات محقق نایینی پیرامون بحث ترتب ملاحظات و ایرادتی مطرح شده است. دو اشکال را محقق اصفهانی مطرح نمودند که آن‎ها را بیان و مورد بررسی قرار دادیم. کلام محقق خویی در جلسه گذشته نکته‎ای را اشاره کردیم مبنی بر این‎ که، این که در مانحن فیه گفته می‎شود تقدم و تأخر رتبی و ترتب وجود دارد، آیا این ترتب بین دو خطاب است یا بین یک خطاب و عصیان نسبت به آن خطاب هم ترتب وجود دارد؟ به عبارت دیگر برخی معتقدند که خطاب به مهم از خطاب

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – اشکال دوم محقق اصفهانی و بررسی آن ۱۳۹۷/۰۹/۱۰   خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمه سوم در کلام محقق نایینی در بحث ترتب بود. عرض کردیم محقق اصفهانی به چند مطلب ایراد و اشکال کرده است. یکی از اشکالات ایشان مربوط به این بود که امتثال و عصیان مسقط تکلیف می‎باشند. ایشان فرمود: نه عصیان و نه امتثال مسقط تکلیف نیستند؛ بلکه آن چه موجب اسقاط تکلیف است گذشت زمان امتثال است. البته عصیان در گذشت زمان امتثال تأثیر دارد. ادامه اشکالات محقق اصفهانی اشکال دوم  اشکال دیگر محقق اصفهانی که مهمتر از اشکال قبلی است این است که تقدم رتبی خطاب و حکم بر عصیان

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – توضیح کلام محقق اصفهانی- بررسی اصل مدعای محقق نایینی در مقدمه سوم ۰۷/۰۹/۱۳۹۷   خلاصه جلسه گذشته در مورد مقدمه سوم محقق نایینی فرمودند: دو اشکال مهم و اساسی با این مقدمه پاسخ داده می‎شود. مطالب و ایراداتی نسبت به اشکال مستشکلین و آنچه که محقق نایینی فرمودند مطرح شده است. اساس اشکال دوم بر این بود که چون عصیان مسقط تکلیف است، با تحقق عصیان دیگر امر به اهم باقی نمی ماند. قائلین به ترتب درصدد بودند دو امر(یعنی هم امر به مهم و هم امر به اهم) را هم زمان فعلی بدانند و از طریق اختلاف مرتبه و تقدم و تأخر رتبی مشکل را حل کنند.

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – ادامه بررسی کلام محقق خویی – بررسی بخش چهارم کلام محقق نایینی ۱۳۹۷/۰۹/۰۶   خلاصه جلسه گذشته مقدمه سوم محقق نایینی پیرامون مسئله ترتب مشتمل بر چند بخش است که به تفصیل آن‎ها را بیان کردیم. قبل از بررسی مقدمه سوم، سخنی از محقق خویی را در این رابطه بیان کردیم. ایشان در دو جهت مطالبی را فرمودند: جهت اول این بود که قول به ترتب و عدم امکان ترتب با قول به عدم امکان واجب معلق مرتبط نیستند و به هم وابستگی ندارند. این دو بحث، دو نزاع جدا از هم می باشند. زیرا ملاک این دو کاملا با هم متفاوت است. جهت دوم این

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – کلام محقق خویی و بررسی آن ۱۳۹۷/۰۹/۰۵   خلاصه جلسه گذشته مقدمه سوم محقق نایینی که مشتمل بر چند بخش بود بیان شد. حال نوبت بررسی و ارزیابی این مقدمه است که آیا آن دو مطلبی که ایشان در ابتدای مقدمه سوم فرمودند تمام است یا خیر؟ آن توهم و پاسخی که به آن توهم دادند تمام است یا خیر؟ بخش سوم  مقدمه که بیان هدف این مقدمه بود به ارزیابی نیاز ندارد، بخش چهارم مقدمه ایشان نیز این بود که آن دو مطلبی که بیان شد عمدتا برای پاسخ به مهم ترین اشکالاتی است که منکرین ترتب بیان کردند. دو مطلب را ایشان در ابتدای

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – بخش سوم و چهارم ۳۰/۰۸/۱۳۹۷   خلاصه جلسه گذشته مقدمه سوم محقق نایینی در بحث ترتب مشتمل بر چند بخش است که تا کنون سه بخش ذکر شد. بخش چهارم نیز در واقع پاسخ به دو اشکال از مهمترین اشکالاتی است که منکرین ترتب بیان کرده‎اند. در جلسه قبل دو اشکال مطرح شده را به همراه پاسخ اول محقق نایینی به اشکال اول را بیان کردیم. محصل مطلب ایشان در اشکال اول این بود که به طور کلی در مسئله ترتب فرض بر این است که امر به مهم مشروط به عصیان امر به اهم است. نتیجه این سخن این است که زمان امتثال امر به

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – بخش سوم و چهارم ۱۳۹۷/۰۸/۲۹   خلاصه جلسه گذشته در مقدمه سوم از مقدماتی که محقق نایینی در بحث ترتب فرمودند چند بخش وجود دارد؛ دو بخش را در جلسات قبل بیان کردیم. اول دو مطلبی بود که در ابتدا بیان کردیم و دوم توهم و پاسخ آن بود. سومین بخش به ذکر هدف و مقصود از این مقدمه مربوط می شود. بخش سوم کلام محقق نایینی (درمقدمه سوم) محقق نایینی به طور مختصر و کوتاه می فرماید: غرض اصلی از بیان این مقدمه این است که یک مطلب را به  شما بفهمانیم و آن را گوشزد کنیم و آن این که امر به اهم و

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – بخش دوم (یک توهم و پاسخ آن) ۱۳۹۷/۰۸/۲۸   خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمه سوم از مقدمات بحث ترتب است که محقق نایینی با ذکر آن‎ها در صدد اثبات امکان ترتب و معقولیت آن است. در واقع مقدمه سوم مشتمل بر چند بخش است، یعنی محقق نایینی مقدمه سوم را طی چند بخش تبیین کرده است. بخش اول در جلسه قبل بیان شد. محصل بخش اول دو مطلب بود: ۱. به طور کلی بین حکم و موضوع حکم زمانا تقدم و تأخری نیست بلکه تقدم و تأخر بین حکم و موضوع حکم رتبی است. زیرا نسبت بین موضوع و حکم نسبت علت و معلول است. همانطور

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم ترتب – مقدمه سوم محقق نایینی – بخش اول ۱۳۹۷/۰۸/۲۷   خلاصه جلسه گذشته تا  کنون دو مقدمه از مقدمات محقق نایینی که برای اثبات امکان ترتب یبان کردند ذکر شد. به نظر برخی از بزرگان ذکر این دو مقدمه اساسا ضرورتی نداشت، چه مقدمه اول و چه مقدمه دوم. مقدمه اول به این دلیل ذکرش ضروری نبود چون خودش یک دلیل مستقل برای اثبات امکان ترتب بود. یک بیان مستقل برای این که امکان ترتب را تبیین کند نه این که مقدمه و از اجزای یک دلیل باشد. البته اشکالات دیگری هم در مقدمه اول بود که بیان کردیم. مقدمه دوم نیز اگر اهمال می شد بهتر بود تا به عنوان