دروس

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم ترتب – بررسی مقدمه پنجم ( اشکال دوم و سوم و چهارم) ۱۳۹۷/۱۰/۱۵    اشکال دوم  اشکال دوم به مطالب محقق نایینی در مقدمه پنجم از ناحیه امام خمینی مطرح شده است و به پاسخی که محقق نایینی در جواب از اشکال اول از اشکالات سه گانه مطرح کردند مربوط می شود. محقق نایینی فرمودند: نظریه ترتب مستلزم جمع بین ضدین نیست، زیرا طلب جمع بین ضدین تنها در صورتی  پیش می آید که دو مطلوب داشته باشیم، به نحوی که اگر بر فرض محال، مکلف امکان جمع بین آن ها را داشت «لکان کل منهما مطلوبا و یقع محبوبا». زیرا مکلف نمی تواند دو کار را با هم انجام دهد، ولی

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم ترتب – بررسی مقدمه پنجم ( اشکال اول امام خمینی – بررسی احتمال دوم و سوم) ۱۳۹۷/۱۰/۱۲   خلاصه جلسه گذشته در اشکال به مقدمه پنجم، امام خمینی فرمودند: شرط در خطاب مهم از سه حال و احتمال خارج نیست. احتمال اول که شرط، عصیان خارجی باشد گذشت و اشکال آن نیز بیان شد و معلوم شد اگر منظور از شرط، عصیان خارجی یا چیزی مساوق آن باشد، نتیجه اش این است که اجتماع دو خطاب پیش نمی آید. هنگامی که خطاب اهم فعلی است، خطاب مهم فعلیت ندارد و هنگامی که خطاب مهم فعلی است خطاب اهم فعلیت ندارد. احتمال دوم  شرط، تلبس به عصیان باشد. منظور از تلبس به عصیان

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم ترتب – بررسی مقدمه پنجم – اشکال اول (امام خمینی) ۱۳۹۷/۱۰/۱۲   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم نسبت به مقدمه پنجم اشکالاتی مطرح شده است.  اشکال اول (امام خمینی)  از جمله اشکالی که امام خمینی در مورد مقدمه پنجم محقق نایینی بیان کرده اند. امام خمینی فرمودند: ترتب مستلزم جمع بین ضدین نیست، ولی مسئله این است که ملاک این که دو خطاب، مقتضی جمع نیستند چیست؟ یعنی اشکال در ملاک و مناط عدم اقتضاء نسبت به جمع بین ضدین است. بر این اساس ایشان ابتدائا همه عناوینی که ممکن است به عنوان شرط در خطاب مهم مطرح شود را تحت سه عنوان قرار دادند. احتمالات سه گانه در مورد شرط خطاب

جلسه ۵۰ – PDF جلسه پنجاه ترتب – ادامه مقدمه پنجم: پاسخ محقق نایینی به اشکال سوم ۱۳۹۷/۱۰/۱۰   خلاصه جلسه گذشته محقق نایینی در پایان مقدمه پنجم بحث ترتب، سه اشکال این نظریه را مطرح می کنند و پاسخ می دهند. دو اشکال و پاسخ آن ها در جلسات قبل ذکر شد. اشکال سومی که توسط ایشان بیان شد این بود که اثباتا دلیلی بر نظریه ترتب نداریم. اگر از همه اشکالاتی که مربوط به مقام ثبوت است صرف نظر کنیم و ترتب را ممکن بدانیم (یعنی نه آن را مستلزم طلب جمع بین ضدین بدانیم و نه اشکالات دیگر را بپذیریم) اما برای پذیرفته شدن ترتب نیاز به دلیلی شرعی داریم. یعنی اثباتا باید دلیل داشته باشیم که

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم ترتب – ادامه مقدمه پنجم: اشکالات سه گانه (پاسخ اشکال دوم – اشکال سوم) ۱۳۹۷/۱۰/۰۹   خلاصه جلسه گذشته آخرین بخش مقدمه پنجم، سه اشکال است که محقق نایینی آن ها را طرح کرده و پاسخ داده است. اشکال اول و پاسخ آن در جلسه قبل بیان شد. اشکال دوم نیز این بود که اگر خطاب بخواهد مولوی شرعی باشد، تنها در صورتی ممکن است که داعویت و باعثیت به سوی فعل داشته باشد و تحریک کننده مکلف باشد و این جز با استتباع عقاب و ثواب حاصل نمی شود. اما این دو خطاب که به نحو ترتب تصویر شده اند، در صورت مخالفت یا دو عقاب را به دنبال دارند یا

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم ترتب – ادامه مقدمه پنجم: اشکالات سه گانه (اشکال اول و دوم) ۱۳۹۷/۱۰/۰۸   خلاصه جلسه گذشته محقق نایینی بعد از ذکر تقسیمات چهارگانه، هم جمع را معنا کردند و هم طرق ایجاب جمع بین ضدین و هم ادله عدم تحقق جمع بین ضدین در خطاب ترتبی را ذکر کردند. ایشان سپس سه دلیل بر این که طبق نظریه ترتب جمع بین ضدین پیش نمی آید و طلب الجمع بین الضدین محقق نمی شود ارائه نمودند. دلیل اول این بود که اگربخواهد در ترتب جمع بین ضدین شود، لازمه اش اجتماع نقیضین است که محال است. دلیل دوم این بود که لازمه جمع بین ضدین در ترتب، خلف است که محال است.

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم ترتب – ادامه مقدمه پنجم: مطلب سوم ( دلیل دوم و سوم) ۱۳۹۷/۱۰/۰۴   خلاصه جلسه گذشته در ادامه مقدمه پنجم، بعد از بیان تقسیمات چهارگانه و این که کدام قسم از این اقسام داخل در بحث ترتب می باشند، محقق نایینی سه مطلب را دنبال می کنند: ۱. معنای جمع بین دو خطاب یعنی چه؟ ۲. طرق ایجاب جمع و طلب جمع بین ضدین چگونه و کدام است؟ ۳. ادله عدم تحقق جمع در خطاب ترتبی و اینکه اگر قائل به ترتب شویم جمع بین ضدین پیش نمی آید، در مقابل اشکال کسانی مثل محقق خراسانی و دیگران که معتقدند ترتب مستلزم جمع بین ضدین و طلب جمع بین ضدین است. سه دلیل بر

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم ترتب – ادامه مقدمه پنجم: معنای جمع – سه مطلب محقق نایینی- مطلب اول ودوم – مطلب سوم (ادله – دلیل اول) ۱۳۹۷/۱۰/۰۳   خلاصه جلسه گذشته مقدمه پنجم از آن جا که آخرین مقدمه و مهمترین آن در کلام محقق نایینی است از سایر مقدمات طولانی تر است. تاکنون محقق نایینی چهار تقسیم در این مقدمه بیان کردند تا روشن شود چه قسمی داخل در مسئله ترتب چه قسمی از آن خارج است. بعد از بیان اقسام معلوم شد یک قسم داخل در بحث است و آن هم جایی است که امتثال یک خطاب رافع موضوع خطاب دیگر باشد. سپس ایشان سه فرع از فروع فقهی مبتنی بر نظریه ترتب را

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم ترتب – مقدمه پنجم – فروع فقهی ترتب ۱۳۹۷/۱۰/۰۲   خلاصه جلسه گذشته بعد از بیان تقسیمات چهارگانه و اقسامی که در پی این تقسیمات بوجود آمد، محقق نایینی فرمودند: از تمام این اقسام، تنها، قسمی که در آن امتثال یک خطاب، باعث رفع موضوع خطاب دیگر می شود داخل محل نزاع و بحث می باشد و بقیه از محل بحث خارج می‎باشند. ما این اقسام را به صورت اجمالی بیان کردیم. البته خود محقق نایینی یکایک این اقسام را تفصیلا مورد بررسی قرار داده‎اند و علت این که چرا یک قسم داخل محل نزاع و بقیه خارج از آن می باشند را توضیح دادند، اما برای این که تطویل بحث پیش

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم ترتب – مقدمه پنجم: تقسیم سوم و چهارم – محل نزاع در بحث ترتب ۱۳۹۷/۱۰/۰۱   خلاصه جلسه گذشته تا کنون دو تقسیم از تقسیمات چهارگانه ای که محقق نایینی در مقدمه پنجم فرمودند را بیان کردیم. گفتیم: غرض اصلی از بیان این مقدمه این است که اثبات کنند که ترتب، مستلزم طلب جمع بین ضدین نیست. بر این اساس چهار تقسیم را بیان کردند تا معلوم کنند که کدام یک از این اقسام در تقسیمات چهارگانه، داخل در بحث ترتب و کدام یک خارج می باشند. تقسیم اول این بود که گاهی امکان ید وضع و رفع تشریعی به موضوع و شرط تکلیف وجود دارد یا امکان این مسئله وجود ندارد