دروس

جلسه ششم – آیه ۳۰ ـ مراتب خلافت و سرّ اختلاف مرتبه

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم آیه ۳۰ ـ مراتب خلافت و سرّ اختلاف مرتبه ۱۳۹۸/۰۷/۱۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در مراتب خلافت بود که در ذیل مباحثی که به آیه ۳۰ سوره بقره مربوط است، مطرح شد. عرض شد خلیفه به معنای کسی است که مظهر و مرآت و آینه اسماء و صفات خداوند تبارک و تعالی است و این حقیقت بین همه انسان‌ها مشترک است؛ لذا با توجه به اینکه افراد از جهت میزان بهره‌مندی از این مظهریت و مرآتیت متفاوت‌اند، لذا مراتب خلافت مختلف می‌شود. هر چند مصداق روشن آیه ۳۰ سوره بقره، آدم ابوالبشر است که به عنوان یک انسان کامل در مراتب عالی است. البته مرتبه اعلی از آدم ابوالبشر و نیز مرتبه مادون هم

جلسه پنجم – آیه ۳۰ ـ تفاوت و اشتراک این آیه با آیه ۷۲ سوره احزاب ـ مراتب خلافت

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم آیه ۳۰ ـ تفاوت و اشتراک این آیه با آیه ۷۲ سوره احزاب ـ مراتب خلافت ۱۳۹۸/۰۷/۱۶ تفاوت و اشتراک این آیه با آیه ۷۲ احزاب آیه ۳۰ از نظر محتوا و مضمون با آیه ۷۲ سوره احزاب مشابهت دارد و لذا لازم است یک اشاره اجمالی به آن آیه هم داشته باشیم و البته تفصیلش بعدا خواهد آمد. آیه این است: «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ ۖ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا»؛  طبق این آیه خداوند متعال امانتی را عرضه کرد به آسمان ها و زمین و کوه ها و آنها از پذیرش امانت اباء کردند ولی انسان آن را پذیرفت. در مورد مشابهت این

جلسه چهارم – آیه ۳۰ ـ ویژگی های خلافت انسان

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم آیه ۳۰ ـ ویژگی های خلافت انسان ۱۳۹۸/۰۷/۱۵  ویژگی های خلافت انسان بعد از بیان حقیقت خلافت انسان از خداوند تبارک و تعالی و چرایی جعل خلیفه از ناحیه باری تعالی، لازم است اجمالی از ویژگی ها و مختصات خلافت انسان مورد اشاره قرار گیرد. البته آنچه که به عنوان ویژگی ها و مختصات خلافت انسان مطرح می‌شود، مطالبی است که از مباحث گذشته قابل استفاده است. بر این اساس تقریبا چهار ویژگی یا مشخصه می‌توانیم برای خلافت انسان یا خلیفه ذکر کنیم. محصّل معنای خلافت این شد که خلافت عبارت است از جامعیت وجودی انسان نسبت به اسماء و صفات خداوند تبارک و تعالی در حد وجود امکانی به عنوان مظهر و آینه

جلسه سوم – آیه ۳۰ ـ حقیقت خلافت ـ چرایی جعل خلیفه

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم آیه ۳۰ ـ حقیقت خلافت ـ چرایی جعل خلیفه ۱۳۹۸/۰۷/۱۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در مسئله خلافت آدم از خداوند تبارک و تعالی بود و آنچه که خداوند در آیه ۳۰ « و إذ قال ربّک للملائکۀ إنی جاعلٌ فی الأرض خلیفۀ » فرمود. ما تا اینجا گفتیم که خلیفه، انسان است آنهم همه ی انسان ها، به این معنا که در همه انسان ها استعداد و قوه خلافت وجود دارد نه اینکه همه انسان ها بالفعل خلیفه باشند. و همچنین گفتیم که مستخلف عنه خداوند تبارک و تعالی است. احتمالات دیگری که در این باره ذکر شده و حتی شواهد و قرائنی بر آن اقامه شده را رد کردیم. مسئله مهم یکی این

جلسه دوم – آیه ۳۰ ـ احتمالات پنج گانه در مورد مستخلف عنه و بررسی آن‌ها

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم آیه ۳۰ ـ احتمالات پنج گانه در مورد مستخلف عنه و بررسی آن‌ها ۱۳۹۸/۰۷/۰۹ خلاصه جلسه گذشته در آیه ۳۰ سوره بقره بعد از بیان مطالبی که دیروز اجمالا آن‌ها را مرور کردیم، عرض کردیم که چهار مطلب مهم در بخش اول این آیه باید مورد بررسی قرار گیرد. یعنی بخش اول از دو بخشی که در این نه آیه مورد اشاره قرار گرفته است. چهار مطلب: یکی اینکه خلیفه چه کسی است که بحثش گذشت که در پایان سال تحصیلی گذشته به همین نقطه رسیدیم. دوم اینکه مستخلف عنه کیست، سوم اینکه حقیقت خلافت چیست و چهارم مراتب و درجات خلافت است. البته در این بین بحث های دیگری هم مورد اشاره قرار

جلسه اول – آیه ۳۰ ـ مروری بر مباحث گذشته

جلسه ۱ – PDF جلسه اول آیه ۳۰ ـ مروری بر مباحث گذشته ۱۳۹۸/۰۷/۰۸ مروری بر مباحث گذشته چون بین آخرین جلسه و این جلسه ای که آغاز دروس سال جدید است فاصله ای افتاده، اجمالی از مطالب آخرین آیه بحث گذشته را عرض می‌کنم و انشاءالله ادامه مطالب را بیان می‌کنم. بحث ما رسیده بود به آیه ۳۰ سوره بقره، «وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفۀً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ». ۱. عرض کردیم از این آیه تا ۹ آیه بعد یعنی از آیه ۳۰ تا آیه ۳۸ درباره داستان خلقت حضرت آدم است. این داستان تقریبا با جزییاتش و به این

جلسه هشتاد – مسأله ۱۴– عزل- تنقیح محل نزاع – دو مقام در بحث

جلسه ۸۰ – PDF جلسه هشتاد مسأله ۱۴– عزل- تنقیح محل نزاع – دو مقام در بحث ۱۳۹۷/۱۲/۰۸           مسأله چهاردهم «لا إشكال في جواز العزل، و هو إخراج الآلة عند الانزال و إفراغ المني إلى الخارج في غير الزوجة الدائمة الحرة». ایشان می‎فرماید: عزل عبارت است از اخراج آلت در هنگام انزال و بیرون ریختن منی به خارج از فرج؛ «لا اشکال فی جوازه در غیر الزوجه الدائمه الحرة». یعنی اگر زنی متعه بود، از محل نزاع خارج است؛ اگر مملوکه بود، از محل نزاع خارج است. آن چیزی که الان درباره آن بحث می‎کنند، زوجه دائمه حره است و الا در اینکه در غیر زوجه دائمه حره – که خود، اقسامی را شامل می‎شود

جلسه هفتاد و نهم – مسأله ۱۳-جهات شش گانه – جهت هفتم: بررسی اعتبار انزال(حق در مقام)- جهت هشتم: عدم اعتبار مطالبه زوجه در حکم

جلسه ۷۹ – PDF جلسه هفتاد و نهم مسأله ۱۳-جهات شش گانه – جهت هفتم: بررسی اعتبار انزال(حق در مقام)- جهت هشتم: عدم اعتبار مطالبه زوجه در حکم ۱۳۹۷/۱۲/۰۶           خلاصه جلسه گذشته بحث در جهت هفتم یعنی اعتبار انزال در وطی واجب در هر چهار ماه بود. عرض شد دو قول در این مسأله وجود دارد؛ برخی قائل به اعتبار انزال هستند، مثل مرحوم سید. برخی قائل به عدم اعتبار انزال هستند؛ از کسانی که انزال را معتبر نمی‎داند، شهید ثانی در مسالک است. ایشان با اینکه قائل بود برای تحقق وطی واجب وطی در دبر کفایت نمی‎کند، اما در مورد انزال معتقد است مهم وطی در قُبل است اگرچه انزال صورت نگیرد. دلیل مرحوم

جلسه هفتاد و هشتم – مسأله ۱۳-جهات شش گانه – جهت ششم: بررسی کفایت و عدم کفایت وطی در دبر- جهت هفتم: بررسی اعتبار انزال

جلسه ۷۸ – PDF جلسه هفتاد و هشتم مسأله ۱۳-جهات شش گانه – جهت ششم: بررسی کفایت و عدم کفایت وطی در دبر- جهت هفتم: بررسی اعتبار انزال ۱۳۹۷/۱۲/۰۵           خلاصه جلسه گذشته درباره پنج جهت از جهات مورد بحث در مسأله سیزدهم مطالبی عرض شد. سه جهت دیگر باقی مانده است. همان طور که در گذشته نیز گفته شد، از این جهات چهار جهت در متن تحریر مورد تعرض واقع شده اما سایر جهات در تحریر ذکر نشده و مرحوم سید به این جهات اشاره کرده‎اند. یک جهت از این جهاتی که امام(ره) متعرض آن نشده‎اند، شمول حکم عدم جواز وطی زوجه بیش از چهار ماه نسبت به مرأه شائبه است. جهت ششم: بررسی کفایت

جلسه هفتاد و هفتم – مسأله ۱۳-جهات شش گانه – جهت پنجم: بررسی شمول حکم نسبت به غیر شابة- تنقیح موضوع- بررسی ادله اقوال

جلسه ۷۷ – PDF جلسه هفتاد و هفتم مسأله ۱۳-جهات شش گانه – جهت پنجم: بررسی شمول حکم نسبت به غیر شابة- تنقیح موضوع- بررسی ادله اقوال ۱۳۹۷/۱۲/۰۱         خلاصه جلسه گذشته جهت پنجم از جهات مربوط به مسأله سیزدهم که امام(ره) در متن تحریر متعرض آن نشده‎اند، درباره شمول حکم نسبت به غیر شابه است. بحث در این است که عدم جواز وطی الزوجه اکثر من اربعة اشهر آیا اختصاص به شابه – یعنی زن جوان ـ دارد یا شامل غیر شابه نیز می‎شود. عرض کردیم قبل از بررسی این مسأله خوب است موضوع نزاع را تبیین کنیم و بعد اقوال و ادله را بیان کنیم. تنقیح موضوع نزاع در جهت پنجم ۱. مرأة شابّة، قدر