دروس

جلسه سوم – مطلب پنجم: فرق قرعه، استخاره و استقسام بالأزلام

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم مطلب پنجم: فرق قرعه، استخاره و استقسام بالأزلام ۱۳۹۸/۰۷/۰۶   خلاصه جلسه گذشته در فصل اول مطالبی را به عنوان مقدمه یا کلیاتی که لازم است مورد رسیدگی قرار بگیرد عرض کردیم و انشاءالله بر اساس همان ساختار کلی ای که در اول بحث ارائه دادیم، مباحث را دنبال خواهیم کرد. بحث ما رسید به بیان فرق قرعه، استقسام بالأزلام و استخاره؛ اجمالا معنای قرعه را توضیح دادیم. در مورد استقسام بالأزلام هم بعد از بیان معنای أزلام و استقسام، گفتیم که این ترکیب در دوران قبل از اسلام در سه هدف و سه منظور استعمال می‌شده. یکی اینکه بوسیله أزلام یا چوب هایی که تراشیده شده بود و آماده پر و پیکان گذاشتن

جلسه دوم – مطلب سوم: معنای لغوی و اصطلاحی قرعه – مطلب چهارم: حکمت مشروعیت قرعه – مطلب پنجم: فرق قرعه، استخاره و استقسام بازلام

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم مطلب سوم: معنای لغوی و اصطلاحی قرعه – مطلب چهارم: حکمت مشروعیت قرعه – مطلب پنجم: فرق قرعه، استخاره و استقسام بازلام ۱۳۹۸/۰۶/۳۱   خلاصه جلسه گذشته در مورد این روایت و تعارضی که با نقل تاریخ در مورد زندگی یونس قبل از میلاد مسیح با حدود ۸۲۵ سال سابقه تقدم وجود دارد، به نظر می‌رسد که با توجه به برخی از گزارشات تاریخی و آنچه که در همین روایت آمده، برای جمع دو روایت بهتر است بگوییم قرائنی که حضور یونس را در معاصرت با شعیب و ذکریا تقویت می‌کند، این قرائن قوی تر اند تا آن گزارشی که زندگی یونس را قبل از میلاد مسیح نقل کرده و لذا قدر مسلم این

جلسه اول – مطلب اول: اهمیت قاعده و ارتباط آن با فقه سیاسی مطلب دوم: قرعه در شرایع سابقه

جلسه ۱ – PDF جلسه اول مطلب اول: اهمیت قاعده و ارتباط آن با فقه سیاسی مطلب دوم: قرعه در شرایع سابقه ۱۳۹۸/۰۶/۳۰    ساختار کلی بحث در مورد قاعده قرعه ساختار کلی بحث ما در واقع عبارت است از یک مقدمه یا فصل که کلیاتی پیرامون قاعده قرعه است که شامل عناوینی است که عرض خواهم کرد. فصل اول آن درباره ادله و مستندات قاعده قرعه است. فصل دوم درباره گستره قاعده و دامنه آن و اینکه آیا در شبهات حکمیه و موضوعیه هر دو جاری می‌شود و یا فقط در در شبهات موضوعه؟ آیا در موارد اصول عملیه جاری می‌شود یا نه؟ در دوران بین قرعه و استصحاب یا تخییر کدام مقدم می‌شود؟ اینها همه جهاتی است که

جلسه سی و سوم – آیه ۳۳ _ ارتباط آیه با آیات قبل _ بخش اول: تفاوت تعلیم اسماء به آدم و انباء اسماء به ملائکه_ بخش دوم

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم آیه ۳۳ _ ارتباط آیه با آیات قبل _ بخش اول: تفاوت تعلیم اسماء به آدم و انباء اسماء به ملائکه_ بخش دوم ۱۳۹۸/۱۱/۰۲ تفسیر آیه ۳۳ «قَالَ يَا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنْبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُلْ لَكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ» معنای کلی این آیه همانطور که عرض شد این است که بعد از اظهار عجز ملائکه که گفتند: «لا علمَ لنا الا ما علَّمتَنا»، خداوند متعال به آدم خطاب فرمود: «أنبئهم باسمائهم» یعنی به ملائکه گزارشی از اسماء هولاء ارائه کن. پس از انباء ملائکه توسط آدم، آنگاه خداوند فرمود: «أَلَمْ أَقُلْ لَكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ»، یعنی کأنّ مطلبی برای

جلسه سی و دوم – آیه ۳۲ _ بررسی امکان تکامل علمی ملائکه

 جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم آیه ۳۲ _ بررسی امکان تکامل علمی ملائکه ۱۳۹۸/۱۱/۰۱ بررسی امکان تکامل علمی ملائکه اینکه ملائکه به خداوند عرض کردند «لا عِلمَ لنا الّا ما عَلَّمتَنا»، دلالت دارد بر اینکه آنچه که ملائکه از علم و آگاهی دارند نیست جز آنکه خداوند تبارک و تعالی به آن‌ها عطا کرده است. این مطلب مخصوصا در کنار آیه «وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌ» «هر یک از ما یک جایگاه، مرتبه و درجه مشخصی داریم»، ظهور در این دارد که از حد و مرتبه خودشان نمی‌توانند بالاتر روند. آنگاه بحث در این است که آیا ملائکه که مقام معلوم و درجه معین دارند و هیچ علم و آگاهی برای آن‌ها حاصل نشده مگر اینکه

جلسه سی و یکم – آیه ۳۲ _ معنای کلی آیه و ارتباط آن با آیات قبل منزّهٌ منه در آیه

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم آیه ۳۲ _ معنای کلی آیه و ارتباط آن با آیات قبل منزّهٌ منه در آیه ۱۳۹۸/۱۰/۳۰ معنای کلی آیه «قَالُوا سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ» معنای کلی آیه ۳۲ سوره بقره این است که خداوند متعال بعد از ذکر مطالبی در آیه ۳۰ و ۳۱، در اینجا از قول ملائکه نقل می‌کند که آنها گفتند: «سبحانَکَ لا علمَ لنا الّا ما علّمتنا» تو منزه از نقص و عیب هستی و ما جز آنچه که تو به ما تعلیم کرده ای، هیچ آگاهی و علمی نداریم و تو علیم و حکیمی؛ به تحقیق همه کار های تو از روی علم و حکمت است. این گفته ملائکه

جلسه سی ام – آیه ۳۱ _ بخش دوم: «ثمّ عرضهم علی الملائکه…» _ شش نکته

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام آیه ۳۱ _ بخش دوم: «ثمّ عرضهم علی الملائکه…» _ شش نکته ۱۳۹۸/۱۰/۲۵ «ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» در مورد بخش دوم آیه ۳۱ چند نکته باقی مانده که باید بیان شود. معنای کلی این بخش و چهار مطلب درباره عرضه اسماء به ملائکه و ذیل آیه یعنی إن کُنتُم صادقین عرض کردیم. شش نکته درباره بخش دوم نکته اول برخی با استناد به امر خداوند به ملائکه که خطاب به آن‌ها فرمود: «أنبئونی باسماء هولاء» گفته اند که تکلیف بما لا یطاق جایز است؛ چون اگر کسی عاجز باشد از انجام چیزی و او را امر کنند به آن کاری که عاجز از آن است، قبیح

جلسه بیست و نهم – آیه ۳۱ _ بخش دوم: «ثمّ عَرَضهم علی الملائکه…» _ مطلب چهارم: درباره «إن کُنتُم صادقین»

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم آیه ۳۱ _ بخش دوم: «ثمّ عَرَضهم علی الملائکه…» _ مطلب چهارم: درباره «إن کُنتُم صادقین» ۱۳۹۸/۱۰/۲۴ خلاصه جلسه گذشته در بخش دوم آیه ۳۱ سوره بقره تا اینجا سه مطلب بیان شد. یکی چرایی عرضه اسماء به ملائکه، دوم چگونگی عرضه اسماء به ملائکه و سوم دلیل عجز ملائکه از انباء اسماء. مطلب چهارم: «إن کُنتُم صادقین» در مواردی در قرآن این تعبیر به مناسبت هایی ذکر شده. مثلا آیه «قُل هاتوا برهانَکم إن کُنتُم صادقین»،  یعنی اگر راست می‌گیید دلیل و برهانتان را اقامه کنید. و یا آیه «فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ». نوع آیاتی که متضمن این معنا و مضمون و سیاق است، در واقع یک نوع تحدی محسوب

جلسه بیست و هشتم – آیه ۳۱ _ بخش دوم: ثمّ عرضهم علی الملائکه… _ چهار مطلب پیرامون عرضه اسماء به ملائکه

 جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم آیه ۳۱ _ بخش دوم: ثمّ عرضهم علی الملائکه… _ چهار مطلب پیرامون عرضه اسماء به ملائکه ۱۳۹۸/۱۰/۲۳ آیه ۳۱: بخش دوم بخش اول آیه ۳۱ سوره بقره به تفصیل مورد بحث قرار گرفت و مطالبی که لازم بود در این مجال به آن پرداخته شود، بیان شد.  «ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» در بخش دوم آیه ۳۱ میفرماید خداوند متعال اسماء را به ملائکه عرضه کرد و به آن‌ها فرمود اگر در آنچه که میگویید صادق هستید، گزارش دهید از اسماء آن‌ها. چهار مطلب پیرامون عرضه اسماء به ملائکه  در مورد عرضه اسماء به ملائکه چهار مطلب قابل ذکر است: مطلب اول: این است که

جلسه بیست و هفتم – آیه ۳۱ _ بخش اول _ بررسی روایات درباره حقیقت اسماء

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم آیه ۳۱ _ بخش اول _ بررسی روایات درباره حقیقت اسماء ۱۳۹۸/۱۰/۱۱ خلاصه جلسه گذشته در بخش اول آیه معلوم شد که مقصود از اسماء چیست. محصّل آنچه که از معنای اسماء و ویژگی های اسماء ذکر کردیم، این شد که اسماء موجودات عالیه ای هستند که عندالله محفوظ اند و به حجاب های غیبی محجوب شده اند. هر آنچه در این عالم از موجودات و آثار و برکات آن‌ها مشاهده می‌شود، به این موجودات عالیه بر می‌گردد. کلّ ما فی السماوات و ما فی الارض ناشی از این موجودات عالیه است. اگر تکثر و تعدد در عالم ملک و عالم شهادت وجود دارد، معنایش این نیست که در مقام قرب و