جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم ترتب – بررسی به مقدمه چهارم محقق نایینی – اشکال اول ۱۳۹۷/۰۹/۱۹   مقدمه چهارم در بحث ترتب که محقق  نایینی  بیان فرمودند ذکر شد. برخی از بزرگان نسبت به این مقدمه اشکالاتی مطرح کردند که باید مورد تعرض قرار گیرد تا معلوم شود که آیا مقدمه چهارم که مهمترین مقدمه از مقدمات بحث ترتب است قابل اخذ می باشد یا خیر؟ اشکال اول کلام محقق خویی محقق خویی نسبت به تقسیم اقسام سه گانه حکم یعنی اطلاق و تقیید لحاظی، اطلاق تقیید ذاتی و این که در برخی از اقسام هیچ یک ممکن نیست اشکال کرده است. ایشان می گوید: اطلاق و تقیید تنها یک قسم دارد و آن هم اطلاق

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم ترتب –مقدمه چهارم محقق نایینی – دو امر مرتب بر اقسام سه گانه حکم به لحاظ اطلاق و تقیید – نتیجه بحث در مقدمه چهارم ۱۸/۰۹/۱۳۹۷   خلاصه جلسه گذشته اصل سخن محقق نایینی در مقدمه چهارم این بود که گاهی حکم در هنگام جعل و ثبوت، به نحو مطلق یا به نحو مقید لحاظ می‎شود. زیرا قید از قیودی است که قبل از ثبوت حکم قابل تصویر است، یعنی مربوط به انقسامات اولیه است. گاهی بعد از ثبوت حکم مسئله اطلاق و تقیید لحاظ می‎شود. چون حکم نمی تواند در هنگام جعل به نحو مطلق یا مقید جعل شود. لذا احتیاج به جعل دومی به نام متمم جعل دارد. این مربوط

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم ترتب –مقدمه چهارم محقق نایینی – اقسام سه گانه حکم از حیث اطلاق و تقیید(قسم سوم) ۱۳۹۷/۰۹/۱۷   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم محقق نایینی در مقدمه چهارم اقسام سه گانه‎ای برای حکم از حیث اطلاق و تقیید ذکر کردند. قسم اول اطلاق و تقیید لحاظی بود. یعنی اطلاق و تقییدی که قبل از ثبوت حکم در مورد حکم قابل تصویر است و حکم از ابتدا با ملاحظه اطلاق یا تقیید جعل می شود که این قسم مربوط به انقسامات اولیه بود. یعنی اقسامی که قبل از ثبوت حکم و پیش از جهل حکم قابل انقسام می باشند. قسم دوم اطلاق و تقیید ذاتی بود که مربوط به انقسامات ثانویه بود. یعنی

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم ترتب –مقدمه چهارم محقق نایینی – اقسام سه گانه اطلاق و تقیید (قسم دوم) ۱۳۹۷/۰۷/۱۴   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم محقق نایینی در مقدمه چهارم ابتدائا به بیان اقسام سه گانه اطلاق و تقیید می پردازند. در توضیح قسم اول گفتیم: یک قسم از اطلاق و تقیید، اطلاق و تقیید لحاظی است. این اطلاق و تقیید در انقسامات اولیه صورت می‎گیرد. بعضی از قیود متفرع بر حکم و ثبوت حکم نیستند و قبل از این که پای حکم به میان بیاید و شارع یا مولا حکم کند قابل تصورند. زیرا موضوع و حکم می تواند به دو نحو لحاظ شود. شارع از ابتدا حکم را به صورت مطلق یا مقید لحاظ

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – بررسی اشکالات امام خمینی – مقدمه چهارم ۱۳۹۷/۰۹/۱۳   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم امام خمینی به محقق نایینی دو اشکال کرده‎اند. ایشان در اشکال به مقدمه سوم فرمودند: اگر بر فرض، رتبه اطاعت متأخر از امر به اهم باشد، لزوما این طو رنیست که رتبه عصیان که نقیض اطاعت است نیز متأخر از امر به اهم باشد. زیرا رتبه نقیضین مساوی نیست. اساس اشکال ایشان نیز این بود که نقیض الشئ یک امر عدمی است و امر عدمی چیزی نیست که بخواهیم برایش رتبه قرار دهیم. هر چند این عدم، عدم مضاف باشد. در مرحله دوم امام خمینی فرمودند: سلمنا که مرتبه نقیضین یکی باشد،

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – اشکالات امام خمینی ۱۳۹۷/۰۹/۱۲   خلاصه جلسه گذشته با توجه به سؤالی که برخی از دوستان کردند، در حد چند دقیقه نکته‎ای که محقق خویی فرمودند و پاسخی که بعضی از بزرگان به ایشان دادند را تکرار می‎کنم. احتمالا در بیان این مطلب نارسایی وجود داشته که منشاء این ابهام شده است. در جلسه قبل سه مطلب را عرض کردیم: ۱. بعضی مدعی شدند امر به مهم از امر به اهم به دو رتبه متأخر است. زیرا امر به مهم متأخر از عصیان امر به اهم است، به این جهت که عصیان شرط امر به مهم است، لذا خطاب و امر به مهم متأخر از امر به

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – اشکال محقق خویی به برخی و بررسی آن ۱۳۹۷/۰۹/۱۱   خلاصه جلسه گذشته درباره مقدمه سوم از مقدمات محقق نایینی پیرامون بحث ترتب ملاحظات و ایرادتی مطرح شده است. دو اشکال را محقق اصفهانی مطرح نمودند که آن‎ها را بیان و مورد بررسی قرار دادیم. کلام محقق خویی در جلسه گذشته نکته‎ای را اشاره کردیم مبنی بر این‎ که، این که در مانحن فیه گفته می‎شود تقدم و تأخر رتبی و ترتب وجود دارد، آیا این ترتب بین دو خطاب است یا بین یک خطاب و عصیان نسبت به آن خطاب هم ترتب وجود دارد؟ به عبارت دیگر برخی معتقدند که خطاب به مهم از خطاب

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – اشکال دوم محقق اصفهانی و بررسی آن ۱۳۹۷/۰۹/۱۰   خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمه سوم در کلام محقق نایینی در بحث ترتب بود. عرض کردیم محقق اصفهانی به چند مطلب ایراد و اشکال کرده است. یکی از اشکالات ایشان مربوط به این بود که امتثال و عصیان مسقط تکلیف می‎باشند. ایشان فرمود: نه عصیان و نه امتثال مسقط تکلیف نیستند؛ بلکه آن چه موجب اسقاط تکلیف است گذشت زمان امتثال است. البته عصیان در گذشت زمان امتثال تأثیر دارد. ادامه اشکالات محقق اصفهانی اشکال دوم  اشکال دیگر محقق اصفهانی که مهمتر از اشکال قبلی است این است که تقدم رتبی خطاب و حکم بر عصیان

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – توضیح کلام محقق اصفهانی- بررسی اصل مدعای محقق نایینی در مقدمه سوم ۰۷/۰۹/۱۳۹۷   خلاصه جلسه گذشته در مورد مقدمه سوم محقق نایینی فرمودند: دو اشکال مهم و اساسی با این مقدمه پاسخ داده می‎شود. مطالب و ایراداتی نسبت به اشکال مستشکلین و آنچه که محقق نایینی فرمودند مطرح شده است. اساس اشکال دوم بر این بود که چون عصیان مسقط تکلیف است، با تحقق عصیان دیگر امر به اهم باقی نمی ماند. قائلین به ترتب درصدد بودند دو امر(یعنی هم امر به مهم و هم امر به اهم) را هم زمان فعلی بدانند و از طریق اختلاف مرتبه و تقدم و تأخر رتبی مشکل را حل کنند.

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم ترتب –مقدمه سوم محقق نایینی – ادامه بررسی کلام محقق خویی – بررسی بخش چهارم کلام محقق نایینی ۱۳۹۷/۰۹/۰۶   خلاصه جلسه گذشته مقدمه سوم محقق نایینی پیرامون مسئله ترتب مشتمل بر چند بخش است که به تفصیل آن‎ها را بیان کردیم. قبل از بررسی مقدمه سوم، سخنی از محقق خویی را در این رابطه بیان کردیم. ایشان در دو جهت مطالبی را فرمودند: جهت اول این بود که قول به ترتب و عدم امکان ترتب با قول به عدم امکان واجب معلق مرتبط نیستند و به هم وابستگی ندارند. این دو بحث، دو نزاع جدا از هم می باشند. زیرا ملاک این دو کاملا با هم متفاوت است. جهت دوم این