دروس

جلسه پنجم – جهات چهارگان ه- جهت دوم : ثبوت خمس – ادله – بررسی دلیل سوم (روایات)

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم جهات چهارگانه- جهت دوم: ثبوت خمس- ادله- بررسی دلیل سوم(روایات) ۱۳۹۶/۰۷/۱۹         خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله ثبوت خمس در مال حلال مخلوط به حرام بود. دلیل سوم روایاتی است که مورد استناد قرار گرفته است. هفت روایت در جلسه گذشته خوانده شد. باید دید کدام یک از این روایات بر ثبوت و وجوب خمس در مال حلال مخلوط به حرام دلالت دارد و کدام یک دلالت ندارد. به عبارت دیگر باید در مورد این روایات بررسی سندی و دلالی شود. بررسی روایت اول روایت اول، روایت عمّار بن مروان است. قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) يَقُولُ:‏ «فِيمَا يُخْرَجُ‏ مِنَ الْمَعَادِنِ وَ الْبَحْرِ وَ الْغَنِيمَةِ وَ الْحَلَالِ الْمُخْتَلِطِ بِالْحَرَامِ إِذَا

جلسه چهارم – جهات چهارگانه – جهت دوم : ثبوت خمس – ادله

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم جهات چهارگانه- جهت دوم: ثبوت خمس- ادله ۱۳۹۶/۰۷/۱۸         خلاصه جلسه گذشته در مورد مال حلال مخلوط به حرام عرض شد جهات مختلفی باید مورد رسیدگی قرار گیرد. جهت اول مربوط به معنای اختلاط و تبیین موضوع وجوب این خمس بود. جهت دوم پیرامون اصل وجوب و ثبوت خمس در مال حلال مخلوط به حرام بود. عرض شد در این مسأله اختلاف است؛ برخی [مشهور] آن را واجب می‎دانند و برخی دیگر در ثبوت خمس در این مورد، مناقشه کرده‎اند؛ یا به صراحت نسبت به وجوب خمس در این مورد نظر داده‎اند یا از این جهت که در زمره مواردی که خمس به آن‎ها تعلق می‎گیرد، قرار نداده‎اند. مثلاً به جای

جلسه سوم – جهات چهارگانه – جهت اول : معنای اختلاط – حق در مسأله

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم جهات چهارگانه- جهت اول: معنای اختلاط- حق در مسأله ۱۳۹۶/۰۷/۱۷          خلاصه جلسه گذشته عرض شد در امر سابع باید جهات متعددی مورد رسیدگی قرار گیرد. جهت اول این بود که مقصود از اختلاط در عنوان بحث [حلال مختلط به حرام] چیست؟ پنج احتمال در این رابطه به همراه مستندات این احتمالات ذکر شد و دلیل هر یک از این احتمالات [بلکه اقوال] بیان شد. یکی این بود که ملاک در مانحن فیه، اختلاط خارجی است. دوم این‎که موضوع این خمس، اختلاط ذهنی و عدم تمییز مال حلال از مال حرام است. سوم این‎که هر دو با هم ملاک هستند. چهارم این‎که احد القیدین [یا اختلاط ذهنی یا اختلاط خارجی] ملاک

جلسه دوم – جهات چهارگانه – جهت اول: معنای اختلاط

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم جهات چهارگانه- جهت اول: معنای اختلاط ۱۳۹۶/۰۷/۱۶          جهت اول: معنای اختلاط عرض شد در امر سابع جهات متعددی محل بحث است. اولین جهتی که در هفتمین مورد از موارد متعلق به خمس باید مورد رسیدگی قرار گیرد، تفسیر حلال مخلوط به حرام است. اینکه اساساً مقصود از حلال مختلط به حرام چیست؟ ادله‎ای که اقوال مختلف در تفسیر این موضوع دارند باید مورد بررسی قرار گیرد. احتمالات پنجگانه احتمالات متعددی در این زمینه وجود دارد؛ البته همه این احتمالات قائل ندارند و صرفاً در حدّ احتمال هستند. ابتدا احتمالاتی که در مورد مال حلال مخلوط به حرام وجود دارد، عرض می‎شود و سپس به بیان ادله آن‎ها پرداخته خواهد شد.

جلسه اول – جهات چهارگانه

جلسه ۱ – PDF جلسه اول جهات چهارگانه ۱۳۹۶/۰۷/۱۵         علم و ادب الهی، بهای جان انسان قال امیر المؤمنین علی(ع): «يَا مُؤْمِنُ‏ إِنَ‏ هَذَا الْعِلْمَ وَ الْأَدَبَ ثَمَنُ نَفْسِكَ فَاجْتَهِدْ فِي تَعَلُّمِهَا فَمَا يَزِيدُ مِنْ عِلْمِكَ وَ أَدَبِكَ يَزِيدُ فِي ثَمَنِكَ وَ قَدْرِكَ فَإِنَّ بِالْعِلْمِ تَهْتَدِي إِلَى رَبِّكَ وَ بِالْأَدَبِ تُحْسِنُ خِدْمَةَ رَبِّكَ وَ بِأَدَبِ الْخِدْمَةِ يَسْتَوْجِبُ الْعَبْدُ وَلَايَتَهُ وَ قُرْبَهُ فَاقْبَلِ النَّصِيحَةَ كَيْ تَنْجُوَ مِنَ الْعَذَاب‏» . امیرالمؤمنین می‎فرماید: دانش و ادب، بهای جان توست. «یا مؤمن إن هَذَا الْعِلْمَ وَ الْأَدَبَ ثَمَنُ نَفسِک» اشاره به مطلبی است که مسبوق به ذکر بوده است؛ فرموده‎اند این علم و ادب، قیمت جان توست. دو رکن و دو عنصر به عنوان قیمت و چیزی که جان آدمی

خارج اصول – جلسه صد و چهارم – وجوب کفایی– مکلف در وجوب کفایی – احتمال هفتم و هشتم – جمع بندی

جلسه ۱۰۴ – PDF جلسه صد و چهارم وجوب کفایی– مکلف در وجوب کفایی – احتمال هفتم و هشتم – جمع بندی ۱۳۹۸/۰۲/۰۸   خلاصه جلسه گذشته در مورد مکلف در واجب کفایی احتمالات مختلفی مطرح شده است. تا کنون شش احتمال بیان شد که به غیر از یک احتمال بقیه احتمالات مبتلا به اشکال بود. احتمال هفتم  در واجب کفایی، مهم مسئله انجام تکلیف است و مباشرت دخالتی ندارد. به عبارت دیگر فرق بین واجب کفایی و واجب عینی ربطی به مکلف ندارد، بلکه به مکلف به مربوط می‎شود. این نگاه به کلی متفاوت از نگاه‎های گذشته است. در احتمالاتی که تاکنون مطرح شد همه نگاه متوجه و معطوف به مکلف بود. فرق بین واجب عینی و کفایی طبق

خارج اصول – جلسه صد و سوم – وجوب کفایی– مکلف در وجوب کفایی –احتمال پنجم و ششم و بررسی آن‎ها

جلسه ۱۰۳ – PDF جلسه صد و سوم وجوب کفایی– مکلف در وجوب کفایی –احتمال پنجم و ششم و بررسی آن‎ها ۱۳۹۸/۰۲/۰۷   خلاصه جلسه گذشته در مورد تصویر وجوب کفایی به نحوی که محذوری متوجه آن نباشد احتمالاتی ذکر شده است که به برخی از این احتمالات اشاره کردیم. تا کنون چهار احتمال بیان شد:۱. مقصود از مکلف در واجب کفایی مجموع باشد (مجموع من حیث الجموع.) ۲. منظور از مکلف در واجب کفایی جمیع باشد. ۳. واحد غیر معین باشد. ۴.واحد مردد یا فرد مردد باشد. احتمال پنجم  این احتمال را محقق نایینی در این مقام بیان کردند که عبارت است از صرف الوجود. صرف الوجود در مقابل وجود ساری است، وجود ساری یعنی وجودی که در همه

خارج اصول – جلسه صد و دوم – وجوب کفایی– مکلف در وجوب کفایی -احتمال دوم و سوم و بررسی آن‎ها

جلسه ۱۰۲ – PDF جلسه صد و دوم وجوب کفایی– مکلف در وجوب کفایی -احتمال دوم و سوم و بررسی آن‎ها ۱۳۹۸/۰۲/۰۴   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم مسئله اساسی که در واجب کفایی باید مورد توجه قرار گیرد این است که مقصود از مکلف که یکی از ارکان سه گانه هر واجب می‎باشد، چیست؟ در واجب عینی مکلف کاملا معلوم است اما در واجب کفایی، از یک طرف گفته می‎شود اگر در همه شرایط تکلیف باشد مکلف هستند، به گونه‎ای که اگر هیچ کس به تکلیف عمل نکند همه استحقاق عقاب پیدا می‎کنند ولی اگر من به الکفایه اقدام به اتیان واجب کند تکلیف از بقیه ساقط شده استحقاق عقاب از سایرین برداشته می‎شود و کسی که اقدام به

خارج اصول – جلسه صد و یکم – وجوب عینی و کفایی – حقیقت وجوب کفایی – مقصود از مکلف در وجوب کفایی

جلسه ۱۰۱ – PDF جلسه صد و یکم وجوب عینی و کفایی – حقیقت وجوب کفایی – مقصود از مکلف در وجوب کفایی ۱۳۹۸/۰۲/۰۳     واجب عینی و کفایی یکی از تقسیمات واجب، تقسیم واجب به کفایی و عینی است. در گذشته به برخی از این تقسیمات اشاره کردیم و نکاتی که لازم بود درباره برخی از اقسام گفته شود مطرح شد. مثلا در تقسیم واجب تخییری و تعیینی، عمده بحث متمرکز روی این نکته بود که آیا واجب تخییری ثبوتاً امکان دارد یا مستحیل است؟ که این مسئله را در مورد اقل و اکثر نیز مورد بررسی قرار دادیم. یکی از تقسیمات در مورد واجب، تقسیم واجب به کفایی و عینی است. معنای معروف واجب کفایی و عینی

خارج اصول – جلسه صد – وجوب تخییری – تخییر بین اقل و اکثر – بررسی کلام محقق خراسانی – کلام محقق بروجردی و بررسی آن

جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صد وجوب تخییری – تخییر بین اقل و اکثر – بررسی کلام محقق خراسانی – کلام محقق بروجردی و بررسی آن ۱۳۹۸/۰۲/۰۲   خلاصه جلسه گذشته بحث در تصویر واجب تخییری بین اقل و اکثر بود، عرض کردیم برخی قائل به استحاله وجوب تخییری بین اقل و اکثر شدند. طبق این نظر ثبوتاً امکان وجوب تخییری بین اقل و اکثر وجود ندارد چه در اقل و اکثر تدریجی و چه در اقل و اکثر دفعی. عرض کردیم محقق خراسانی راهی را برای رفع این مشکل بیان و طی کردند که بر اساس آن محذور استحاله وجوب تخییری بین اقل و اکثر برداشته می‎شود. محصل این راه این بود که به هر حال محصِل غرض مولا