جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم مسأله بیست و یکم- بررسی احتساب اداء الدین من المؤونه- حق در مسأله ۱۳۹۵/۱۰/۲۷   خلاصه جلسه گذشته در جلسه گذشته با ذکر هفت مقدمه، عرض شد نظر مختار در مسأله احتساب دین من المؤونة، تفصیلی است که بعضی از صور آن در جلسه گذشته بیان شد و برخی از صور آن باقی مانده است. تا اینجا حکم چهار صورت بیان شد. ۱. اگر دین در حاجات تکوینی، در سنه ربح صرف شده باشد، یکون اداؤه من المؤونة. ۲. اگر دین در سنوات سابقه صرف حاجات تکوینی شده باشد که در این صورت نیز یکون اداؤه من المؤونة و وجه آن نیز بیان شد. ۳. اگر دین صرف در غیر مؤونه شده

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم مسأله بیست و یکم- بررسی احتساب اداء الدین من المؤونه – حق در مسأله ۱۳۹۵/۱۰/۲۶   خلاصه جلسه گذشته عرض شد برای بیان حق در مسأله احتساب اداء دین من المؤونة، مقدمتاً باید اموری ذکر شود. تقریباً هفت امر در مقدمه بیان شد و اکنون با عنایت به مقدماتی که ذکر شد، باید حق در مقام، تبیین شود. اجمال این هفت مقدمه این بود که: ۱. دیون در یک تقسیم کلی بر دو قسم هستند: ۱. دین اختیاری ۲. دین قهری. دیون قهری هم بر دو قسم است: ۱. قیم متلفات ۲. اروش جنایات. ۲. مستثنی از خمس، مؤونه سنه است لااکثر. ۳. همانطور که از عین ربح می‎توان صرف در مؤونه

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم مسأله بیست و یکم- بررسی احتساب اداء الدین من المؤونه- حق در مسأله ۱۳۹۵/۱۰/۲۵   ملاک اختلاف اقوال در مسأله در جلسات گذشته در مورد احتساب اداء الدین من المؤونه یا عدم احتساب آن من المؤونه، انظار و آراء مختلفی بیان شد. اگر بنا باشد این اقوال براساس ملاک و معیار دسته بندی شود، می‎توان گفت فی الجمله این اقوال بین دو دسته قرار داده می‎شوند. ۱. یک دسته انظاری است که برای اداء دین موضوعیت قائل هستند. ۲. دسته دیگر آراء و انظاری است که برای اداء دین طریقت قائل شده اند. علت اینکه عرض شد «فی الجمله» برای این است که در یک مواردی، از این ملاک تبعیت نشده است.

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم مسأله بیست و یکم- بررسی احتساب اداء الدین من المؤونه- قول ششم و هفتم ۱۳۹۵/۱۰/۱۹   تا کنون پنج قول درباره احتساب اداء الدین من المؤونة بیان شد؛ البته بررسی این اقوال محتاج به بعضی از مقدمات است که ان‎شاء الله در جلسات آینده در مقام بیان حق در مسأله، با اتکاء به مقدماتی که بیان می‎شود، روشن خواهد شد. قول ششم قولی است که بعض الاعلام به عنوان احتیاط ذکر کرده است. ایشان می‎فرماید الاحوط ان یقال که دین فی نفسه حکمی ندارد بلکه تابع چیزی است که در آن صرف می‎شود. اگر دین صرف در مؤونه سنه شد [اعم از اینکه این مؤونه برای اکتساب باشد یا برای معیشت]، اداء

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم مسأله بیست و یکم- بررسی احتساب اداء الدین من المؤونه- قول پنجم و بررسی آن ۱۳۹۵/۱۰/۱۸   خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مورد اینکه آیا اداء الدین جزء مؤونه محسوب می‎شود یا خیر و آیا اگر جزء مؤونه هست، مطلقا جزء مؤونه است یا تفصیل در مسأله داده شده؟ اقوال مختلفی وجود دارد. در جلسات گذشته نظر مرحوم صاحب جواهر، شیخ انصاری، مرحوم سید و امام (ره) بیان شد قول پنجم (محقق خویی(ره)) قول پنجم، قول محقق خوئی است. ایشان با ملاحظه سه جهت، دوازده صورت در مسأله تصویر کرده است و می‎گوید صاحب عروه به بعضی از این صور در متن عروه اشاره کرده است، لکن ما حکم همه صور

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم مسأله بیست و یکم- بررسی احتساب اداء الدین من المؤونه- قول چهارم و پنجم و بررسی آن ۱۳۹۵/۱۰/۱۵   در جلسات گذشته در بحث از احتساب اداء الدین من المؤونة، سه قول بیان شد. قول چهارم(امام (ره)) قول چهارم قولی است که امام (ره) در متن مسأله ۲۱ بیان فرموده است. طبق فرموده امام (ره) اداء الدین اگر به خاطر مؤونه سنوات سابقه باشد و در همین سنه ربح اداء شود، در این صورت از مؤونه محسوب می‎شود. تعبیر ایشان این بود: «و الدین الحاصل قهراً ان کان اداؤه لاجل مؤونة السنوات السابقة و کان اداؤه فی سنة الربح فانه من المؤونة علی الاقوی». ظاهر بیان ایشان این است که  چنانچه دین

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم مسأله بیست و یکم- بررسی احتساب اداء الدین من المؤونه- قول سوم و بررسی آن ۱۳۹۵/۱۰/۱۴   خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مورد اینکه آیا اداء دین جزء مؤونه محسوب می‎شود یا خیر، اقوال مختلفی وجود دارد. در جلسه گذشته دو قول ذکر شد که یکی قول مرحوم صاحب جواهر و دیگری نظر شیخ انصاری بود. قول سوم(مرحوم سید) قول سوم قول مرحوم سید در عروه است. ما معمولاً مقارن با مسائل تحریر، مسائل عروه را نیز بررسی می‎کنیم و می‎خوانیم، در اینجا هم قهراً به حسب روش معمول و هم به حسب نیازی که وجود دارد متن مسأله ۷۱ عروه را می‎خوانیم تا معلوم شود که در مسأله احتساب دین

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم مسأله بیست و یکم- بررسی احتساب اداء الدین من المؤونه- قول اول و دوم ۱۳۹۵/۱۰/۱۳   خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مسأله احتساب اداء دِین من المؤونة، اقوال مختلفی بیان شده است. برای مشخص شدن تفاوت این اقوال و روشن شدن تفصیل هر یک از بزرگان در این مسأله و سپس بیان حق در مسأله، لازم است مروری بر اقوال، دلیل و اشکال آنها داشته باشیم. قول اول قول صاحب جواهر بود که عرض شد ظاهر کلام ایشان تفصیل بین دیون سابقه و دیون متجدده [مقارنه] است. به این بیان که دیون سابقه مطلقا از مؤونه محسوب می‎شود؛ چه اصل دین براساس نیاز و حاجت محقق شده باشد و چه شخص

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم مسأله بیست و یکم- بررسی احتساب اداء الدین من المؤونه- قول اول ۱۳۹۵/۱۰/۱۲   مسأله بیست و یکم « الدين الحاصل قهراً مثل قيم المتلفات و أُروش الجنايات و يلحق بها النذور و الكفّارات يكون أداؤه في كلّ سنة من مؤونة تلك السنة فيوضع من فوائدها و أرباحها كسائر المؤن و كذا الحاصل بالاستقراض و النسيئة و غير ذلك إن كان لأجل مؤونة السنوات السابقة إذا أدّاه في سنة الربح، فإنّه من المؤونة على الأقوى، خصوصاً إذا كانت تلك السنة وقت أدائه…». در مسأله ۲۱ سخن از احتساب اداء دین من المؤونة است. این همان جهت دومی است که در مسأله گذشته به آن اشاره شد، چون عرض شد در بحث از

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهل مسئله بیست – بررسی مؤونه بودن اداء دین ۱۳۹۵/۱۰/۱۱   مسئله بیست « لو استقرض في ابتداء سنته لمؤونته أو اشترى بعض ما يحتاج إليه في الذمة أو صرف بعض رأس المال فيها قبل حصول الربح يجوز له وضع مقداره من الربح». امام (ره) در مسئله بیستم، می فرماید اگر کسی در ابتداء سال، برای مؤونه خود قرض کند یا چیزهای مورد نیازش را بصورت ذمه بخرد؛ (یعنی قرار را بر این بگذارد که پول آن را بعداً بپردازد و به اصطلاح نسیه بخرد). «أو صرف بعض رأس المال فيها»؛ یا اینکه بخشی از سرمایه اش را به ناچار در مؤونه صرف کند، «قبل حصول الربح»؛ و همه این موارد قبل از حصول ربح