جلسه ۶ – PDF جلسه ششم مقام دوم: موضوع خمس در باب غوص- جهت اول: کیفیت اخراج(بررسی دلیل قول سوم و چهارم) ۱۳۹۴/۰۷/۰۶          خلاصه جلسه گذشته در مورد موضوع خمس در باب خمس عرض کردیم احتمالات و اقوالی وجود دارد که دو قول را مورد بررسی قرار دادیم. قول اول این بود که موضوع وجوب خمس چیزی است که از عمق دریا به سبب غوص خارج شود، این قول مورد اشکال قرار گرفت و رد شد. قول دوم این بود که احد العنوانین موضوع خمس است و هر کدام که محقق شد خمس واجب می‌شود، مرحوم آقای خوئی به این قول قائل بودند، بیان ایشان و دلیلی را هم که ذکر کردند، مورد اشکال قرار گرفت

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم موضوع خمس در باب غوص- جهت اول: کیفیت اخراج (بررسی دلیل قول دوم) ۱۳۹۴/۰۷/۰۵         خلاصه جلسه گذشته بحث در تعیین و تحدید موضوع خمس در باب غوص بود. عرض کردیم یک جهت مربوط به کیفیت اخراج است یعنی اينکه آیا برای تعلق خمس، اخراج باید با فرو رفتن در آب باشد یا بالآلة هم اگر اخراج شود، متعلق خمس واقع می‌شود. یا اينكه اخراج اگر از رودخانه هم واقع شود متعلق خمس می‌باشد یا منحصر است به اخراج من البحر؟ علی ای حال این جهات ناشی از دو تعبیر و عنوانی است که در روایات وارد شده است. در بعضی روایات، خمس بر عنوان غوص مترتب شده و در برخی

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم مقام اول: کیفیت اخراج- بررسی قول اول ۱۳۹۴/۰۶/۳۱         خلاصه جلسه گذشته بحث درباره تحدید و تعیین موضوع خمس در باب غوص بود. گفتیم از دو جهت این مسئله اجمالاً باید مورد رسیدگی قرار بگیرد؛ یکی از جهت کیفیت اخراج و اینکه چگونه باید از عمق آب، جواهر یا امثال آن خارج شوند تا خمس واجب شود. گفتیم در این رابطه پنج احتمال وجود دارد؛ چون در روایات گاهی تعبیر به غوص و گاهی تعبیر به ما خرج من البحر و یا ما اُخرج من البحر شده و لذا اختلاف پیش آمده است که معیار تعلق خمس در این باب کدام است. قول اول که محقق حلی و محقق همدانی آن

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم موضوع خمس در باب غوص- جهت اول: کیفیت اخراج ۱۳۹۴/۰۶/۲۹         دو جهت مورد بحث در مقام دوم بحث ما در تبیین موضوع خمس در باب غوص بود؛ عرض کردیم در این رابطه جهات مختلفی قابل بررسی است. جهت اول: کیفیت اخراج آنچه که از آب خارج می‎شود تارة بنفسه خارج می‎شود و اخری توسط کسی اخراج می‎شود. اخراج هم ممکن است به سبب غوص باشد و ممکن است به سبب آلت و ابزاری صورت گیرد. پس کیفیت اخراج متفاوت است: گاهی خروج بنفسه است و گاهی اخراج است. اخراج هم گاهی بالغوص است و گاهی بالآلة. پس یک جهت نحوه خارج شدن مروارید یا لؤلؤ یا مرجان از عمق آب

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم مروری بر مباحث گذشته – مقام دوم: موضوع خمس در باب غوص ۱۳۹۴/۰۶/۲۸         مروری بر مباحث گذشته بحث در ما یجب فیه الخمس، به چهارمین مورد یعنی غوص رسید. امام (ره) در متن تحریر بعد از بیان اصل وجوب خمس و بعضی از مطالب فرمود: «القول فیما یجب فیه الخمس» که اولین مورد، بحث از تعلق خمس به غنائم جنگی بود و دومین مورد بحث از وجوب خمس و احکام مربوط به خمس در باب معدن بود و سومین مورد مسئله کنز بود و چهارمین مورد بحث غوص است. ما در مورد غوص خیلی بحث مفصلی نداریم و این بحث نسبت به مباحث گذشته مختصرتر است. ان‎شاءالله بعد از تمام

جلسه ۱ – PDF جلسه اول تذکر اخلاقی (منافع دانش اندوزی) ۱۳۹۴/۰۴/۲۵         وجوب طلب علم امروز روز اول سال تحصیلی ۹۵-۹۴ و روز شروع بحث است، لذا به حدیثی از ائمه معصومین (ع) تبرکا استناد می‌کنیم و از آن ارواح مقدسه و ذوات مطهره، طلب می‌کنیم که ان شاء الله شروع کار ما را، شروع تحصیل ما را یک شروع خوب، شروع مقدس و شروعی با برکت قرار بدهند. ایام مصادف با شهادت امام جواد (ع) است روایتی را از وجود مقدس ابن الرضا، امام جواد (ع) می‌خوانیم و امیدواریم به برکت کلمات نورانی امام جواد (ع) ما بتوانیم در حد توان به آنچه که وظیفه ما می‌باشد، عمل کنیم. امام جواد (ع) می‌فرماید: «عَلَيْكُمْ بِطَلَبِ

جلسه ۱۰۳ – PDF جلسه صد و سوم مسأله بیست و هفتم- بررسی خمس در اشتراء زمین از ولی خمس ۱۳۹۶/۰۲/۲۶   خلاصه جلسه گذشته در مسأله ۲۷ عرض شد بحث در این باره است که صاحب خمس، زمینی که متعلق اوست و بواسطه خریدن خود ذمی به او داده شده، این را مورد معامله قرار دهد. بحث در این بود آیا اگر خود زمین خمسی بوده که از همین راه به صاحبان خمس داده شده، ولی الان به کافر ذمی‎فروخته شده آیا خمس دارد یا خیر؟ عرض شد امام (ره) اینجا به حسب عبارتی که در تحریر ذکر شده، تفصیل داده‎اند بین دو صورت: در یک صورت فرموده‎اند خمس واجب است و در یک صورت فرموده‎اند خمس واجب نیست.

جلسه ۱۰۲ – PDF جلسه صد و دوم مسأله بیست و هفتم- بررسی خمس در اشتراء زمین از ولی خمس ۱۳۹۶/۰۲/۲۵   مسأله۲۷ بررسی خمس در اشتراء زمین از ولی خمس مقدمه عرض شد یک صورت در کلام مرحوم سید در عروه آمده که در عبارت تحریر در این قسمت بیان نشده است. آن صورت این است: «كما أنه كذلك إذا باعها منه أهل الخمس بعد أخذ خمسها فإنهم مالكون لرقبتها و يجوز لهم بيعها». این صورت مربوط به فرضی است که ولیّ و صاحب خمس، زمین را به کافر ذمی بفروشد. مثلاً اگر یک کافر ذمی زمینی را از یک مسلمان بخرد، طبق نظر مشهور باید یک پنجم این زمین را به عنوان خمس بپردازد. گفته شد تفاوتی ندارد

جلسه ۱۰۱ – PDF جلسه صد و یکم مسأله بیست و ششم: بررسی خمس در اراضی مفتوحة عنوة- صورت سوم ۱۳۹۶/۰۲/۲۴   خلاصه جلسه گذشته در مسأله ۲۶، دو صورت از صور سه‎گانه مورد بررسی قرار گرفت. صورت سوم این بود که کافر ذمی حقّ اختصاص را از یک مسلمان بخرد، نه خود زمین را. حق اختصاصی که به هر دلیلی برای مسلمان نسبت به أراضی مفتوحة عنوة پیدا شده است. عرض شد امام (ره) می‎فرماید در اینجا خمس لازم نیست. اما مرحوم سید می‎فرماید خمس لازم است. مبنای این دو فتوا هم بیان شد و عرض شد امام به این دلیل می‎فرماید خمس ندارد چون روایت ابی عبیده که تنها دلیل در این مقام است، خمس را در جایی

جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صد مسأله بیست و ششم: بررسی خمس در اراضی مفتوحة عنوة- صورت دوم و سوم ۱۳۹۶/۰۲/۲۳   خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مورد زمین مفتوحة عنوة که کافر ذمی‎ خریداری می کند، بحث است که آیا متعلق خمس هست یا خیر. در این رابطه امام (ره)، سه صورت تصویر کرده‎اند: صورت اول این بود که کافر ذمی، زمین را از حاکم مسلمین یا کسی که بیع او صحیح است، بخرد. در این فرض فرمودند خمس واجب است؛ وجه آن نیز بیان شد و عرض شد هر چند این صورت تصریحاً در عبارت مرحوم سید در عروه نیامده، اما تلویحاً از این عبارت ایشان قابل استفاده است: «و أما إذا قلنا بدخولها فيه فواضح» اما