دروس

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم موضوع‌شناسی: ۱. پول – بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره مثلیت یا قیمیت پول – بررسی دیدگاه اول – دلیل اول و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۷/۰۳                                خلاصه جلسه گذشته بحث در مورد دیدگاه‌های پنج‌گانه درباره مثلیت یا قیمیت پول‌های امروزی، یعنی پول‌های اعتباری بود. این از جمله مقدمات مهم بحث ماست و تأثیر مستقیم در نتیجه بررسی‌های مربوط به کاهش ارزش پول و آثار فقهی آن دارد. ما اجمالاً اشاره کردیم که برخی معتقدند پول‌های اعتباری، مثلی و برخی آن را قیمی می‌دانند. عده‌ای هم می‌گویند نه مثلی و نه قیمی و به نظر بعضی هم مثلی و هم قیمی هستند. در

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم  ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – اشکال پنجم و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۷/۰۳                  خلاصه جلسه گذشته در مورد مقبوله عمربن حنظله و دلالت آن بر حجیت شهرت فتوایی اشکالاتی مطرح شده است. چهار اشکال مطرح شد و مورد بررسی قرار گرفت. اشکال پنجم این اشکال در واقع دلیلی است که محقق نایینی بر عدم دلالت این مقبوله بر حجیت شهرت فتوایی اقامه کرده است و ما می توانیم آن را به عنوان یک اشکال نسبت به این دلیل مطرح کنیم. ایشان می فرماید: در مقبوله عبارت «فان المجمع علیه لا ریب فیه» به عنوان تعلیل برای اخذ به شهرت و ترک شاذ نادر

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – اشکال سوم و بررسی آن – اشکال چهارم و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۷/۰۲     خلاصه جلسه گذشته بحث در دلالت مقبوله عمر بن حنظله بر حجیت شهرت فتوایی بود. بعد از بیان تقریب استدلال عرض کردیم اشکالاتی نسبت به آن مطرح شده، ما باید این اشکالات را بررسی کنیم تا نهایتا ببینیم کدام یک از این دو دیدگاه قابل قبول است. دیدگاه کسانی مثل شیخ انصاری و محقق خراسانی و محقق نایینی که معتقدند مقبوله دلالت بر حجیت شهرت فتوایی ندارد یا نظر کسانی که معتقدند مقبوله بر حجیت شهرت فتوایی مطلقا یا حداقل بر حجیت شهرت فتوایی قدمایی دلالت دارد. ما اشکال اول

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره- ب) نظر فقها ۱۴۰۳/۰۷/۰۲   خلاصه جلسه گذشته بحث در معنای ثیب و باکره بود؛ چون این دو عنوان موضوع برای بسیاری از احکام شرعی واقع شده‌اند. ابتداءً ما نظر اهل لغت را درباره معنای ثیبوبت و بکارت ذکر کردیم؛ محصل بررسی آراء لغویین در مورد معنای ثیب و باکره این شد که چهار قول یا به تعبیری پنج قول در این باره وجود دارد. یعنی نظر اهل لغت مختلف است؛ آنها معانی متعددی را برای بکر و ثیبوبت ذکر کرده‌اند. ۱. یک معنا این بود که منظور از ثیب، کسی است که پرده بکارت او زائل شده

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم  معنای کرامت – نظر عرف عام و عرف خاص – اختلاف در تطبیق – اقسام کرامت ۱۴۰۳/۰۷/۰۱   خلاصه جلسه گذشته ما در جلسه گذشته درباره معنا و مفهوم کرامت در لغت، مطالبی را عرض کردیم. محصل آنچه در جلسه گذشته بیان شد، این است که کرامت به معنای شرافت، امتیاز، بزرگی و یک موقعیت خاصی است که یک موجود را از دیگر موجودات ممتاز می‌کند؛ این معنای لغوی کرامت است. نظر عرف عام و عرف خاص اما در عرف، چه در عرف عام و چه در عرف خاص، کرامت به چه معناست؟ از نظر عرف عام، کرامت به همان معنایی است که اهل لغت ذکر کرده‌اند؛ یعنی در میان مردم و عرف عام،

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – یاد آوری یک نکته – اشکال دوم و بررسی آن       ۱۴۰۳/۰۷/۰۱       خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله حجیت شهرت فتوایی مطلقا بود. عرض کردیم درباره شهرت فتوایی سه قول وجود دارد: قول اول: قول به حجیت مطلقا. قول دوم: قول به عدم حجیت مطلقا. قول سوم: تفصیل بین شهرت قدما و شهرت متأخرین. نسبت به حجیت مطلق شهرت فتوایی چند دلیل اقامه شده است. سه دلیل مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد که آن سه دلیل نمی تواند حجیت را اثبات کند. دلیل چهارم مقبوله عمربن حنظله بود و البته دلیل پنجم مرفوعه زراره. عمده دلیل بر

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره – اهمیت بحث – جهات مختلف در بحث – الف) نظر اهل لغت – اقوال چهارگانه ۱۴۰۳/۰۷/۰۱   ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه در مسئله دوم عرض کردیم امام(ره) درباره ولایت پدر و جد پدری بر سه گروه سخن گفته‌اند؛ یکی در مورد پسر بالغ رشید، که بحث آن گذشت. مورد دوم ،دختر بالغه رشیده ثیبه است، در مقابلِ مورد سوم که دختر بالغه رشیده باکره است. قبل از اینکه به بررسی حکم مسئله بپردازیم، مهم این است که معنای عنوان «ثیب» معلوم شود. معنای ثیبه و باکره این یک مطلب بسیار مهمی است که

جلسه ۱۰۹ – PDF جلسه صد و نهم  آثار جسمی و روحی کم خوری و حد مجاز آن  ۱۴۰۳/۰۶/۲۸ خلاصه جلسه گذشته حقی که موضوع بحث بود حق بطن بود، حق شکم ؛ امام فرمود و «و اما حق بطنک فان لاتجعله وعاء لقلیل من الحرام و لا لکثیر و ان تـقـتصد لـه فـی الحلال و لاتخرجه من حد التقویه الی حد التهوین …». حق بطن و شکم تو این است که آن را ظرف حرام قرار ندهی، چه کم و چه زیاد. این حق سلبی بود؛ اولا شکم را از حرام حفظ کنی، این را مفصل بیان کردیم. یک حق دومی را نیز امام برای شکم ذکر کردند یک حق ایجابی که عبارت است از: «و ان تقتصد له

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – شرح رساله حقوق: آثار جسمی و روحی کم خوری و حد مجاز آن  ۱۴۰۳/۰۶/۲۸                                       خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم برای حجیت شهرت فتوایی چند دلیل اقامه شده است. سه دلیل ذکر شد و مورد خدشه قرار گرفت. دلیل چهارم مقبوله عمربن حنظله بود. تقریب استدلال به این مقبوله بیان شد. مرفوعه زراره نیز به جهت قرابتی که در تقریب استدلال با مقبوله دارد، نقل شد. اکنون نوبت بررسی مقبوله عمربن حنظله و مرفوعه زراره است. بررسی دلیل چهارم نسبت به دلالت مقبوله عمر بن حنظله و مرفوعه زراره بر حجیت شهرت فتوایی اشکالاتی مطرح شده است. همانطور که اشاره کردم عده ای

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم مروری بر مباحث سال گذشته – موضوع‌شناسی: ۱. پول – جهت پنجم: پول، مال حقیقی یا اعتباری – جهت ششم: مثلی یا قیمی بودن پول        ۱۴۰۳/۰۶/۲۸                                                         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم مباحثی که طی سال گذشته مطرح شد، عمدتاً معطوف به موضوع‌شناسی پول بود؛ در این باره به چند جهت اشاره کردیم، لکن از آنجا که این جهات جنبه مقدمیت برای مباحث اصلی ما دارد، ناچاریم یک مرور اجمالی به آنها داشته باشیم. چهار جهت را در جلسه گذشته اشاره کردیم؛ یکی مراحل دهگانه