دروس

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم وجوب تعلم مسائل شک و سهو ۱۳۹۱/۰۷/۱۵              مسئله بیست و سوم «يجب تعلم مسائل الشك و السهو و غيرها مما هو محل الابتلاء غالبا ، إلا إذا اطمأن من نفسه بعدم الابتلاء بها ، كما يجب تعلم أجزاء العبادات و شرائطها و موانعها و مقدماتها ، نعم لو علم اجمالا أن عمله واجد لجميع الاجزاء و الشرائط و فاقد للموانع صح و ان لم يعلم تفصيلا». مسئله بیست و سوم پیرامون وجوب تعلم مسائلی است که غالباً مورد ابتلای انسان است؛ امام(ره) در این مسئله می-فرمایند: تعلم مسائل شک و سهو و امثال آن از مسائلی که غالباً انسان به آن مبتلا می¬شود، واجب است. لکن از این

دانلود-جلسه یازدهم-PDF جلسه یازدهم تعارض بین طرق ثبوت فتوای مجتهد ۱۳۹۱/۰۷/۱۲              خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم صور مسئله بیست و دوم پانزده صورت است که از این صور ما حکم پنج صورت را بیان کردیم؛ سه صورت دیگر را مرحوم سید در متن عروة فرمودند که با بیان حکم این سه صورت حکم سایر صور بدست می¬¬آید. پنج صورتی که تا به حال حکمش را بیان کردیم در واقع تعارض بین دو طریق از طرق ثبوت فتوی بود که از سنخ واحد باشند اما ده صورت دیگر در واقع مشتمل بر صوری است که تعارض بین طرق ثبوت فتوی در حالی که از سنخ واحد نیستند. سه صورتی مرحوم سید در کلام خود بیان

جلسه ۱۰ – PDF جلسه ده طرق ثبوت فتوای مجتهد ۱۳۹۱/۰۷/۱۱              طریق پنجم: شیاع مفید علم ما شیاع را به عنوان یک طریق برای ثبوت اجتهاد و اعلمیت پذیرفتیم ولی وجه اعتبار شیاع به عنوان یک راه یا افاده علم است یا افاده اطمینان چون خودش اعتبار ندارد. اگر شیاع مفید علم و یقین باشد اعتبارش به خاطر یقین و قطع است که حجیت آن ذاتی است مثلاً اگر شیوع پیدا کند که فلانی اعلم است و این علم آور هم باشد، حجت است یا اگر هم مفید علم نیست حداقل افاده اطمینان بکند اطمینان هم به نظر ما حجیت عقلائیه دارد؛ علم عادی یا اطمینان که اگرچه به درجه قطع و یقین نمی¬رسد

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم طرق ثبوت فتوای مجتهد ۱۳۹۱/۰۷/۱۰              خلاصه جلسه گذشته بحث در کیفیت اخذ فتوی از مجتهد یا طرق ثبوت فتوای مجتهد بود؛ در این مسئله چند طریق ذکر شده است. طریق اول و دوم و سوم بیان شد یعنی سماع از مجتهد شفاهاً بینة و اخبار عدل یا ثقه چنانچه گذشت اگر ما خبر ثقه را در موضوعات حجت بدانیم شامل ما نحن فیه هم می¬شود یعنی همانطوری که خبر ثقه در احکام حجت است در موضوعات هم حجت باشد آنگاه یک طریق برای ثوبت فتوی محسوب می¬شود. مشهور بین متأخرین عدم حجیت خبر ثقه در موضوعات خارجیه است لکن ما در مسئله نوزدهم ادله حجیت خبر ثقه در

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم طرق ثبوت فتوای مجتهد ۱۳۹۱/۰۷/۰۹              مسئله بیست و یکم «كيفية أخذ المسائل من المجتهد على أنحاء ثلاثة : أحدها السماع منه، الثانى نقل العدلين أو عدل واحد عنه أو عن رسالته المأمونة من الغلط، بل الظاهر كفاية نقل شخص واحد إذا كان ثقة يطمئن بقوله، الثالث الرجوع إلى رسالته إذا كانت مأمونة من الغلط.» موضوع مسئله بیست و یکم راه¬ها و طرق ثبوت فتوای مجتهد و اطلاع از آراء و انظار اوست. در مسئله نوزدهم درباره طرق ثبوت اجتهاد و اعلمیت بحث کردیم؛ این مسئله درباره طرق ثبوت فتوای مجتهد است اینکه مثلاً مجتهد و مرجع تقلید درباره نماز جمعه چه فتوایی دارد، چگونه می¬توان فهمید فتوای یک

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم عمل جاهل بدون تقلید (نتیجه گیری) ۱۳۹۱/۰۷/۰۸              خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مسئله مطابقت با فتوای مجتهد برای حکم به صحت و بطلان عمل جاهل سه قول وجود دارد؛ دلیل قول اول که مرحوم سید به آن ملتزم شدند، بیان شد و مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه این شد که ما نمی¬توانیم ملاک را فقط مطابقت با فتوای مجتهد حین الرجوع قرار دهیم یعنی با بخش سلبی کلام ایشان مخالفت کردیم اما نسبت به بخش ایجابی کلام ایشان مخالفتی نداشتیم. دلیل قول دوم این قول که برخی از بزرگان از جمله محقق اصفهانی و مرحوم آقای فاضل به آن ملتزم شدند این است که ملاک در مطابقت

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم عمل جاهل بدون تقلید ۱۳۹۱/۰۷/۰۵              خلاصه جلسه گذشته در مورد صحت عمل جاهل این بحث مطرح شد که آیا ملاک مطابقت با فتوای مجتهد حین العمل می¬باشد یا مطابقت با فتوای مجتهد حین الرجوع و یا احد الامرین کفایت می¬کند. گفته شد که در مسئله سه قول وجود دارد که بحث در بررسی قول اول و دلیل آن بود. مرحوم آقای خوئی برای قول اول (که مطابقت با فتوای مجتهد حین الرجوع بود) دلیلی ارائه کردند؛ محصل آن این بود که فتوای مجتهد فعلی حجیت دارد و این حجیت اطلاق دارد و شامل همه اعصار و ازمنه می¬شود اما فتوای مجتهد حین العمل از حجیت ساقط است چون

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم عمل جاهل بدون تقلید ۱۳۹۱/۰۷/۰۴              خلاصه جلسه گذشته در مسئله بیستم دو مطلب باقی مانده است که مطلب اول را در جلسه گذشته بیان کردیم. مطلب دوم مطلب دوم این است که صحت عمل جاهل قاصر و مقصر غافل طبق نظر همه علما و یا صحت عمل جاهل مطلقا طبق نظر اکثر؛ در مواردی که مطابقت با فتوای مجتهد ملاک قرار گیرد، آیا مجتهد حین العمل منظور است یا مجتهد فعلی یعنی مجتهدی که الآن به او رجوع می¬کند؟ در اینجا دو صورت متصور است: صورت اول: مجتهدی که در زمان عمل، تقلید از او واجب بوده با مجتهدی که الآن باید از او تقلید کند یکی است؛

دانلود-جلسه چهارم-PDF جلسه چهارم عمل جاهل بدون تقلید ۰۳/۰۷/۱۳۹۱ خلاصه جلسه گذشته: عر ض شد که در مورد عبادت جاهل مقصر ملتفت بعضی مثل مرحوم سید قائل به بطلان شده­اند؛ چند دلیل بر بطلان این عمل اقامه شده که دلیل اول را مورد بررسی قرار دادیم. محصل دلیل اول این بود که از جاهل مقصر ملتفت قصد قربت متمشی نمی­شود در حالی عبادیت یک عمل متقوم به قصد قربت است بنابراین عبادتی که در آن قصد قربت نباشد اصلاً عبادت نیست لذا عمل او باطل است؛ این دلیل مورد بررسی قرار گرفت و اشکال آن بیان شد و گفته شد که تمشی قصد قربت از جاهل مقصر ملتفت ممکن است فقط مشکله­ی مطابقت عمل با واقع را داریم که اساساً

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم عدول از حی به حی مساوی ۱۳۹۱/۰۷/۰۶              خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل چهارم یعنی استصحاب حجیت تخییریه بود. در بیان این دلیل و نحوه استدلال عرض کردیم که هنگام رجوع به دو مجتهد متساوی این شخص مخیر بوده، حال بعد از گذشت مدتی می­خواهد از مجتهد اول به مجتهد مساوی دوم عدول کند، می­گوییم که این قبلاً در هنگام رجوع و در بدو امر حجیت تخییریه الآن هم ثابت بود، الآن بعد از اخذ به فتوای یکی از این دو نفر شک می­کنیم همان تخییری که در ابتدا برای او ثابت بود برایش ثابت است یا خیر؟ به عبارت دیگر آیا آن تخییر یک تخییر بدوی بود

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم عمل جاهل بدون تقلید ۱۳۹۱/۰۷/۰۲              خلاصه جلسه گذشته بحث در عمل جاهل بدون تقلید بود؛ عرض کردیم برای اینکه موضوع مسئله بیستم کاملاً منقح شود لازم است نکاتی را ذکر کنیم که تا اینجا به سه نکته اشاره کردیم؛ نکته اول این بود که بحث ما در مورد صحت و بطلان عمل جاهل بدون تقلید است و دیگر کاری به استحقاق عقاب و عدم استحقاق عقاب و وظیفه جاهل بعد از بطلان عمل نداریم. نکته دوم هم این بود که ما در مورد اعمالی بحث می¬کنیم که دارای اثر عملی باشند و اگر اثر عملی بر این عمل مترتب نباشد از دایره بحث ما خارج است. عملی که

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم عمل جاهل بدون تقلید ۱۳۹۱/۰۷/۰۱              خلاصه جلسه گذشته مسئله بیستم تحریر در جلسه گذشته خوانده شد؛ خلاصه مسئله بیستم این است که جاهل مقصر ملتفت اگر بدون تقلید عمل کند در صورتی که عمل او مطابق با واقع باشد یا با فتوای کسی که تقلید از او جایز است مطابق باشد، صحیح است والا عملش باطل است. در مورد جاهل قاصر و جاهل مقصر غافل هم امام (ره) فرمودند عمل او اگر من دون تقلیدٍ باشد به شرط مطابقت با واقع یا فتوای مجتهدی که تقلید از او جایز است، صحیح است. موضوع مسئله به طور کلی با توجه به آنچه که گفته شد موضوع این مسئله عبارت

جلسه ۱ – PDF جلسه اول عمل جاهل بدون تقلید ۱۳۹۱/۰۶/۲۶              مهمترین مانع در برابر شکر نعمت ها غفلت است امروز چون روز اول درسی می¬باشد و با روز چهارشنبه مصادف شده و طبق معمول چهارشنبه¬ها یک تذکر اخلاقی داشتیم، روایتی را از باب تیمن و تبرک بیان می¬کنیم و بعد وارد بحث خواهیم شد. به طور کلی تحصیل علم به خصوص علم الهی از اموری است که در شرایط فعلی قطعاً در رأس مسائلی است که انسان باید دنبال کند. خداوند متعال این توفیق را به ما عنایت کرده که در این مسیر قرار گرفتیم و اسباب و مقدماتش فراهم شده که بتوانیم در راهی قدم بگذاریم که سعادت ابدی حتماً به دنبال