دروس

جلسه شصت و سوم – مسئله ۲۲- مستثنیات حرمت نظر و لمس –ادله استثناء – بررسی اشکال صاحب جواهر بر شهید ثانی

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم مسئله ۲۲- مستثنیات حرمت نظر و لمس –ادله استثناء – بررسی اشکال صاحب جواهر بر شهید ثانی ۱۳۹۹/۱۰/۱۷         خلاصه جلسه گذشته عرض شد صاحب جواهر در مورد ملاک‌های استثنا از حرمت نظر و لمس مطلبی فرموده که در جلسه گذشته مطلب ایشان را ذکر کردیم. یک بخش، ملاک‌هایی بود که ایشان ارائه داده و بخش دیگر اشکالی است که به صاحب مسالک دارند. اشکال ایشان به صاحب مسالک این بود که صاحب مسالک معیار را حاجت قرار داده و البته یک شرطی هم ذکر کرده که این به نوعی با آن معیار سازگاری ندارد. گفتیم لازم است عبارت مسالک را بنابر آنچه که خود ایشان هم نقل کرده،

جلسه سی و یکم – آیه ۳۶ _ مطالبی پیرامون ازلال شیطان _ مطلب ششم: هدف اساسی شیطان در ازلال

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم آیه ۳۶ _ مطالبی پیرامون ازلال شیطان _ مطلب ششم: هدف اساسی شیطان در ازلال ۱۳۹۹/۱۰/۱۶ مطلب ششم: هدف اساسی شیطان در ازلال عرض کردیم درباره ازلال شیطان مطالبی لازم است مورد بررسی قرار گیرد. تا اینجا ما پنج مطلب که با محوریت ازلال شیطان بود را متعرض شدیم و درباره آن‌ها سخن گفتیم. مطلب ششم باز می‌گردد به هدف اصلی ابلیس از ازلال که از طریق وسوسه صورت گرفت. یعنی به هر حال انسان گرفتار لغزش و مرتکب خطیئه شد و این ناشی از وسوسه ای بود که شیطان در او ایجاد کرد و سرانجام منتهی به خروج آدم از بهشت شد. حال سوال این است که غرض و هدف اصلی

جلسه شصت و دوم – مسئله ۲۲- مستثنیات حرمت نظر و لمس –ادله استثناء – کلام صاحب جواهر و بررسی آن

جلسه ۶۲ – PDF جلسه شصت و دوم مسئله ۲۲- مستثنیات حرمت نظر و لمس –ادله استثناء – کلام صاحب جواهر و بررسی آن ۱۳۹۹/۰۱۰/۱۶         کلام صاحب جواهر قبل از مسأله ۲۳ لازم است پیرامون مطلبی که مرحوم صاحب جواهر اینجا فرموده‌ مطالبی را عرض کنیم. قبلاً به مناسبتی سخن صاحب جواهر را نقل کرده بودیم و وعده دادیم که این سخن را مورد ارزیابی قرار دهیم. صاحب جواهر به طور کلی برای استثنا دو یا سه ملاک ارائه داده است. می‌فرماید جواز نظر و لمس یا به واسطه نصوص است یا براساس آن چیزی است که سیره معتدبه به آن حکم می‌کند و یا براساس اضطرار عرفی است. عبارت ایشان چنین است: «فالأولى الاقتصار في

جلسه شصت و دوم – آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم: معاملات – جهت دوم (جهت عقلی) – حق در مسئله – ظهور نهی در صورت عدم احراز عناوین چهارگانه

جلسه ۶۲ – PDF جلسه شصت و دوم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم: معاملات – جهت دوم (جهت عقلی) – حق در مسئله – ظهور نهی در صورت عدم احراز عناوین چهارگانه ۱۳۹۹/۱۰/۱۶         خلاصه جلسه گذشته بحث در جهت دوم از مقام دوم درباره اقتضاء نهی از معامله نسبت به فساد است. عرض کردیم به حسب مقام ثبوت در سه فرض نهی اقتضاء فساد ندارد و تنها در صورتی که نهی از معامله به اعتبار ترتب اثر بشود می‎توان فساد را از آن استفاده کرد. نظر محقق خراسانی، شیخ انصاری و محقق نایینی، محقق بروجردی را ذکر کردیم و اشکالاتی که بعضا نسبت به این انظار مطرح بود مورد تعرض

جلسه شصت و یکم – مسئله ۲۲- مستثنیات حرمت نظر و لمس –ادله استثناء – نکاتی پیرامون استثنای مقام شهادت

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم مسئله ۲۲- مستثنیات حرمت نظر و لمس –ادله استثناء – نکاتی پیرامون استثنای مقام شهادت ۱۳۹۹/۱۰/۱۵         نکاتی پیرامون استثنای مقام شهادت یک نکته از مسأله ۲۲ باقی مانده که آن را متعرض می‌شویم و ان‌شاءالله وارد مسأله ۲۳ خواهیم شد. یکی از مواردی که در کلمات صاحب عروه استثنا شده، مقام شهادت است؛ عبارت ایشان این است: «و منها مقام الشهادة تحمّلًا أو أداء مع دعاء الضرورة و ليس منها ما عن العلّامة…»؛ ایشان در مقام احصاء موارد استثنا از حرمت نظر و لمس، یکی از این موارد را مقام شهادت ذکر کرده است. اینجا چند نکته وجود دارد که می‌خواهم به بعضی از این نکات اشاره کنم.

جلسه شصت و یکم – آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم:  معاملات –  جهت دوم (جهت عقلی) –  کلام محققین ثلاث (امام خمینی، نایینی، بروجردی) و بررسی آنها

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم: معاملات – جهت دوم (جهت عقلی) – کلام محققین ثلاث (امام خمینی، نایینی، بروجردی) و بررسی آنها ۱۳۹۹/۱۰/۱۵         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد اقتضاء نهی از معاملات نسبت به فساد، شیخ انصاری به استناد برخی روایات فرمودند آنچه از این روایات استفاده می‎شود این است که بین نهی از معامله به اعتبار مسبب و فساد آن ملازمه وجود ندارد. لذا ثبوتا اگر چه چنین اقتضایی نیست اما به حسب برخی روایات این ملازمه قابل استفاده است. محقق خراسانی این را نپذیرفتند، کلام ایشان را بیان کردیم و مورد اشکال قرار دادیم. به هر حال به

جلسه سوم – مصلحت در عرصه فلسفه

جلسه ۳ -PDF جلسه سوم مصلحت در عرصه فلسفه ۱۳۹۹/۱۰/۱۴ خلاصه جلسه گذشته جلسه گذشته درباره مصلحت در عرصه علم کلام مطالبی را عرض کردیم و گفتیم آنچه که در علم کلام پیرامون مصلحت مطرح می‌شود، در واقع مربوط می‌شود به مرحله جعل و تشریع احکام. گفته شد مصلحت با حکم در سه ضلع ارتباط دارد؛ یکی از حیث تشریع و مرحله جعل و قانون گذاری است. یکی از حیث استنباط است که مصلحت در فرایند استنباط چه جایگاهی دارد، آیا اصلا جایگاهی دارد یا خیر. مرحله سوم هم مربوط می‌شود به تطبیق و اجرای حکم. آنچه مربوط به ضلع اول است، همان است که در علم کلام از آن بحث می‌شود و آن عبارت است از تبعیت احکام از

جلسه شصت – مسئله ۲۲ – مستثنیات حرمت نظر و لمس – ادله استثناء – نظر امام درباره فرق ضرورت و اضطرار – مصلحت

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصت مسئله ۲۲ – مستثنیات حرمت نظر و لمس – ادله استثناء – نظر امام درباره فرق ضرورت و اضطرار – مصلحت ۱۳۹۹/۱۰/۱۴         جمع‌بندی بحث در مسأله ۲۲ به درازا کشید؛ البته عمده مطالبی که در این مسأله لازم بود مطرح شود، ذکر کردیم. اکنون یک جمع‌بندی نهایی از مطالبی که تاکنون ارائه کردیم خواهیم داشت. منتهی در جلسه گذشته عرض کردیم ضرورت و اضطرار مفهوماً یکی هستند و فرقی بین آنها وجود ندارد؛ آن وقت سؤال پیش می‌آید که اگر این چنین است، پس ذکر مقام معالجه و مقام ضرورت به عنوان مستثنیات از حرمت نظر و لمس در متن تحریر از ناحیه امام(ره)، چگونه است و چه توجیهی دارد؟

جلسه شصت – آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم: معاملات – جهت دوم (جهت عقلی) – نظر شیخ انصاری درباره روایات – نظر امام خمینی درباره این روایات

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصت آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام دوم: معاملات – جهت دوم (جهت عقلی) – نظر شیخ انصاری درباره روایات – نظر امام خمینی درباره این روایات ۱۳۹۹/۱۰/۱۴         مروری بر جلسات گذشته با توجه به تعطیلاتی که گذشت ناچارا خلاصه‎ای از بحث گذشته را ذکر می‎کنیم. بحث در این بود که آیا امر به شئ مقتضی نهی از فساد است یا خیر؟ این بحث را در دو مقام تعقیب کردیم: مقام اول مربوط به عبادات و مقام دوم مربوط به معاملات بود. در هر دو مقام نیز در دو جهت بحث کردیم یکی جهت لفظی و دیگری جهت عقلی، بحث ما به جهت عقلی در مقام دوم

جلسه هفتاد و سوم – احکام لا ضرر – مسئله دهم: دلالت لاضرر بر لزوم جبران ضرر- ادله موافقین-

جلسه ۷۳ – PDF جلسه هفتاد و سوم احکام لا ضرر – مسئله دهم: دلالت لاضرر بر لزوم جبران ضرر- ادله موافقین ۱۳۹۹/۰۳/۰۱ خلاصه جلسه گذشته در مسئله دهم بحث در این بود که آیا همانطور که از قاعده لاضرر رفع حکم ضرری استفاده می‌شود، می‌توان حکمی که عدم آن ضرری است را هم استفاده کرد؟ یا به تعبیر دیگر آیا لاضرر شامل احکام عدمی هم هست یا خیر؟ عرض شد تعبیر دیگری که می‌توان برای این مسئله بکار برد این است که آیا لاضرر دلالت بر ضمان و لزوم جبران ضرر می‌کند یا خیر؟ البته همانطور که در جلسه گذشته اشاره شد، در واقع مسئله ثبوت ضمان و لزوم جبران ضرر با این قاعده، به یک معنا اخص از