دروس

جلسه ۱۲۵ – PDF جلسه صد و بیست و پنجم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب دوم:قول دوم: عدم حجیت خبر واحد در موضوعات خارجیه – دلیل دوم – بررسی دلیل دوم – دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – قول سوم: احتیاط و توقف – مطلب سوم: حجیت خبر واحد در تفسیر – اقوال ادله عدم حجیت – دلیل اول – بررسی دلیل اول- دلیل دوم ۱۴۰۴/۰۳/۱۱ ادامه بحث از ادله عدم حجیت خبر واحد در موضوعات بحث در ادله عدم حجیت خبر واحد در موضوعات بود. دلیل اول دیروز ذکر شد و برخی از اشکالاتی که متوجه این دلیل است بیان گردید. البته اشکالات دیگری هم می‌توان بر دلیل اول

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم ادله کرامت ذاتی انسان – دلیل سوم: عقل – مقدمات شش‌گانه – نتیجه – بررسی دلیل سوم – اشکال اول و پاسخ آن – اشکال دوم و پاسخ آن – مؤید ۱۴۰۴/۰۳/۱۰ دلیل سوم: عقل در بحث از ادله کرامت ذاتی انسان، تا اینجا دو دلیل مورد رسیدگی قرار گرفت؛ یکی آیات و دیگری روایات. دلیل سوم، دلیل عقلی است. این دلیل از چند مقدمه تشکیل شده است؛ با انضمام این مقدمات، نتیجه مورد نظر فی‌الجمله اثبات می‌شود. این چند مقدمه عبارتند از: مقدمه اول انسان بدون تردید از امتیازاتی برخوردار است و ظرفیت‌هایی دارد که هیچ موجودی از آنها بهره‌مند نیست؛ این به طور کلی ثابت شده و در مباحث گذشته

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم جبران کاهش ارزش پول – ادله عدم لزوم جبران مطلقا – دسته‌های پنج‌گانه ادله – دسته دوم – دلیل اول (ششم) – دلیل دوم (هفتم) – دلیل سوم (هشتم) – دلیل چهارم (نهم) – بررسی ادله چهارگانه – دلیل پنجم (دهم) و بررسی آن – دلیل ششم (یازدهم) و بررسی آن – دلیل هفتم (دوازدهم) و بررسی آن – دسته سوم ادله و بررسی آن – دسته چهارم ادله و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۳/۱۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله عدم ضمان بود؛ عرض کردیم این ادله در قالب همان پنج دسته‌ای که برای ضمان کاهش ارزش پول ذکر گردید، قابل ارائه است؛ یعنی ما ادله عدم ضمان را هم می‌توانیم به پنج

جلسه ۱۲۴ – PDF جلسه صد و بیست و چهارم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب دوم: بررسی حجیت خبر واحد در موضوعات – اقوال – تنقیح محل نزاع – ادله اقوال – ادله حجیت – دلیل اول – دلیل دوم – اشکال – پاسخ – ادله عدم حجیت – دلیل اول – بررسی دلیل اول – اشکال اول – بررسی اشکال اول – اشکال دوم – اشکال سوم – اشکال چهارم ۱۴۰۴/۰۳/۱۰ مطلب دوم: بررسی حجیت خبر واحد در موضوعات مطلب دوم در جهت چهارم از جهات مرتبط با قلمرو حجیت خبر واحد، درباره اعتبار و حجیت خبر واحد در موضوعات خارجی است و اینکه آیا خبر واحد در موضوعات هم

جلسه ۱۳۱ – PDF جلسه صد و سی و یکم  مؤلفه های خضوع قلبی:۱. احساس حقارت – ۲. رغبت به خداوند – ۳. خوف – ۴. خشیت ۱۴۰۴/۰۳/۰۷ شرح رساله حقوق امام سجاد (علیه السلام) بعد از بیان دو حق نماز فرمود: «وقتی که اینها معلوم شد، سزاوار است که تو در برابر خ دا این‌چنین باشی.» جملات و فقرات بعدی اگر بخواهد در دو کلمه خلاصه شود، می‌شود خضوع قلبی و جوانحی و نیز خضوع جوارحی. کسی که حقیقت نماز را بداند، نماز را بشناسد، بداند نماز مرکبی است برای رسیدن به خداوند تبارک و تعالی، و کسی خودش را در این جایگاه ببیند، باید در قلبش خاضع باشد. مؤلفه های خضوع قلبی ایشان کأنه خضوع او را شرح

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم جبران کاهش ارزش پول – ادله عدم لزوم جبران مطلقا – دسته‌های پنج‌گانه ادله – دسته اول: دلیل اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم – بررسی دسته اول – یک اشکال مهم و پاسخ آن ۱۴۰۴/۰۳/۰۷ ادله عدم لزوم جبران مطلقا ادله ضمان کاهش ارزش پول، به تفصیل مورد رسیدگی قرار گرفت؛ نسبت به اغلب این ادله یا طرق اشکالاتی مطرح شد؛ نتیجه این شد که طبق یک دلیل یا راه می‌توانیم قائل به ضمان کاهش ارزش پول شویم. در مقابل این قول، قول به عدم ضمان مطلقاست؛ قائلین به عدم ضمان مطلقا هم بر مدعای خود دلایل مختلفی ذکر کرده‌اند. البته این دلایل همانند دلایلی که بر قول به ضمان اقامه

جلسه ۱۲۳ – PDF جلسه صد و بیست و سوم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب اول: بررسی حجیت خبر واحد در امور اعتقادی – ادله عدم حجیت – بررسی دلیل اول – دلیل دوم – بررسی دلیل دوم – دلیل سوم و بررسی آن – قول دوم: حجیت مطلقا – بررسی قول دوم – قول سوم: تفصیل – حق در مسئله – شرح رساله حقوق – حق نماز – مؤلفه های خضوع قلبی ۱۴۰۴/۰۳/۰۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در قلمرو حجیت خبر واحد بود. عرض کردیم بحث از قلمرو ابعاد متعددی دارد. ما تارتاً می‌توانیم به صورت کلی پیرامون حجیت خبر واحد در غیر احکام و موضوعات دارای اثر شرعی بحث

جلسه ۱۳۰ – PDF جلسه صد و سی  تأثیر دو حق نماز در انسان – ۱. خضوع قلبی ۱۴۰۴/۰۲/۳۱ عرض کردیم که امام سجاد (علیه السلام) دو حق مهم برای نماز ذکر کرده‌اند: ۱. شناخت حقیقت نماز «فاما حق الصلاه فان تعلم انها وفادة إلی الله»، به نحو مختصر این را توضیح دادیم. ۲. حق دوم که به مکلف مربوط می‌شود، این است که «و انک قائم بها بین یدی الله». حق دوم نماز این است که بداند به سبب نماز در برابر که ایستاده است «قائم بین یدی الله» این دو حق نماز است. تأثیر دو حق نماز در انسان بعد به دنبال آن می‌فرماید: « فإذا علمت ذلک کنت خلیقا ان تقوم فیها مقام الذلیـل ؛ الراغـب ؛

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم  جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته پنجم ادله – روایت اول – وجوه جمع بین روایات متعارض – وجه جمع پنجم (محقق نائینی) – وجه جمع ششم (امام خمینی) و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۳/۰۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در وجوه جمع بین روایت دال بر ضمان دراهم رایج و روایات دال بر ضمان دراهم اولی بود؛ عرض کردیم وجوهی برای جمع بین این روایات ذکر شده است. تا اینجا چهار وجه از این وجوه را مورد بررسی قرار دادیم؛ البته این وجوه قرابت‌هایی با هم دارند و به یک معنا وجه جمع شیخ صدوق جنبه ریشه‌ای و اصل برای برخی از وجوه دیگر دارد و آن وجوه به

جلسه ۱۲۲ – PDF جلسه صد و بیست و دوم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب اول: بررسی حجیت خبر واحد در امور اعتقادی – اقوال: ادله عدم حجیت – دلیل اول ۱۴۰۴/۰۳/۰۵ جهت چهارم جهت چهارم از جهات مربوط به قلمرو حجیت خبر واحد، پیرامون حجیت اخبار آحاد در غیر احکام شرعیه می‌باشد. به عبارت دیگر، در جهت چهارم بحث در این است که آیا حجیت خبر، مختص به احکام شرعی است یا غیر احکام شرعی را هم در بر می‌گیرد. این در واقع مربوط به مخبربه است. اگر خاطرتان باشد، ما گفتیم این جهات چهارگانه هر کدام به یک حیثی از خبر مربوط می‌شود: جهت اول مربوط به انواع خبر

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم  ادله کرامت ذاتی انسان – دلیل دوم: روایات – روایات معارض – بررسی طوایف شش‌گانه اخیر – نتیجه پاسخ کلی – پاسخ‌های جزئی به طوایف شش‌گانه ۱۴۰۴/۰۳/۰۵ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم شش طایفه اخیر از روایات که معارض با روایات دال بر کرامت ذاتی است، یک پاسخ مشترک و عمومی دارد که با ملاحظه نکات هفت‌گانه‌ای قابل ارائه است. ما اگر با ملاحظه این نکات، روایات مذکور را مورد بررسی قرار بدهیم، بسیاری از روایاتی که ممکن است در نظر بدوی معارض با روایات دال بر کرامت ذاتی باشد، از دایره تعارض خارج می‌شوند. نتیجه پاسخ کلی بر طبق پاسخ کلی، طیف وسیعی از غیرمسلمانان با توجه به نکات یاد شده،

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم  ادله کرامت ذاتی انسان – دلیل دوم: روایات – روایات معارض – بررسی طوایف شش‌گانه اخیر – شش نکته – پاسخ کلی ۱۴۰۴/۰۳/۰۴   خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله کرامت ذاتی بود؛ در دلیل دوم یعنی روایات، بعد از نقل روایات دال بر کرامت ذاتی، عرض کردیم این روایات مبتلا به معارض است؛ روایاتی برخلاف این روایات بر عدم کرامت ذاتی انسان دلالت می‌کند. ده طایفه از روایات ذکر شد که ادعا شده این روایات نافی کرامت ذاتی انسان است. حالا می‌خواهیم ببینیم آیا راهی برای جمع بین این دو طایفه از روایات وجود دارد یا خیر. بررسی طوایف شش‌گانه اخیر به نظر ما می‌توان بین این روایات جمع کرد؛ برای

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم ادله کرامت ذاتی انسان – دلیل دوم: روایات – روایات معارض – طایفه پنجم، ششم، هفتم، هشتم، نهم و دهم ۱۴۰۴/۰۳/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در روایات معارض با روایات دال بر کرامت انسانی بود؛ چهار طایفه از این روایات را نقل کردیم و اجمالاً پاسخ دادیم. طوایف متعدد دیگری بر عدم کرامت دلالت می‌کند یا حداقل به گفته برخی ظاهر آنها نفی کرامت انسانی است. ما مثل گذشته از هر طایفه‌ای به یکی دو روایت اشاره می‌کنیم. ‌طایفه پنجم طایفه پنجم، روایاتی است که دال بر اهانت و بغض نسبت به کفار و اعداء دین، اعداء اهل‌بیت(ع) به خصوص ناصبی‌ها است. روایت اول «عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ(ع) قَالَ: مَنْ أَحَبَّ

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته پنجم ادله – روایت اول – تقریب استدلال – بررسی روایت اول – ۱. اشکال سندی – اشکال اول، دوم و سوم – بررسی اشکال سندی – بررسی اشکال اول، دوم و سوم – ۲. اشکال دلالی – وجوه جمع بین روایات متعارض – وجه اول (شیخ صدوق) – بررسی وجه اول (شیخ صدوق) – اشکال اول ۱۴۰۴/۰۳/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در دسته پنجم از ادله یعنی روایات خاصه بود؛ عرض کردیم روایتی از یونس بن عبدالرحمن مورد استناد قرار گرفته است. ما روایت را جلسه گذشته خواندیم؛ مضمون روایت این بود که شخصی به امام رضا(ع) نامه نوشت و

جلسه ۱۲۱ – PDF جلسه صد و بیست و یکم ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت سوم – ادله عدم شمول ادله حجیت خبر واحد نسبت به امور مهمه – بررسی دلیل دوم – بررسی دلیل سوم – بررسی دلیل چهارم – نتیجه – مویدات: موید اول، دوم، سوم و چهارم ۱۴۰۴/۰۳/۰۴   جهت سوم بحث در جهت سوم از جهات مربوط به قلمرو حجیت خبر واحد بود. ما در جهت سوم در این باره بحث می‌کنیم که آیا حجیت خبر واحد صرفاً مربوط به امور غیرمهمه است یا شامل امور مهمه هم می‌شود. دیروز ما چهار دلیل برای عدم شمول ادله حجیت خبر، نسبت به اخباری که به امور مهمه مربوط می‌شوند ذکر کردیم.

جلسه ۱۲۰ – PDF جلسه صد و بیستم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت سوم – ادله عدم شمول ادله حجیت خبر واحد نسبت به امور مهمه – دلیل اول – دلیل دوم – دلیل سوم – دلیل چهارم – بررسی ادله عدم شمول ادله حجیت خبر واحد نسبت به امور مهمه- بررسی دلیل اول ۱۴۰۴/۰۳/۰۳ جهت سوم جهت سوم از جهات مربوط به قلمرو حجیت خبر واحد این است که آیا ادله حجیت خبر، شامل مواردی که مخبربه دارای اهمیت است هم می‌شود یا نه؟ جهت سوم از حیث اهمیت مخبربه و عدم اهمیت مخبربه، ادله حجیت را مورد بررسی قرار می‌دهد. به عبارت دیگر بحث در این است که آیا خبر واحد تنها

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم  ادله لزوم جبران مطلقا – دسته چهارم ادله – دلیل اول (بیستم) – دلیل دوم (بیست‌ویکم) – دلیل سوم (بیست‌ودوم) – دلیل چهارم (بیست‌وسوم) – دلیل پنجم (بیست‌وچهارم) – بررسی دسته چهارم ادله – دسته پنجم ادله – روایت اول ۱۴۰۴/۰۲/۳۱   دسته چهارم ادله دسته چهارم از ادله لزوم جبران کاهش ارزش پول، ناظر به برخی آثار، نتایج و مصالحی است که بر این امر مترتب است. در جلسه گذشته هم عرض کردیم که این آثار و نتایج می‌تواند در زمره دسته سوم قرار بگیرد و به لحاظ عنوان ثانوی موجب ضمان شود؛ و نیز می‌تواند مستقلاً و صرف نظر از عنوان ثانوی، به خاطر منافع و آثار و نتایجی که

جلسه ۱۱۹ – PDF جلسه صد و نوزدهم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت دوم – صورت اول: تعبد – صورت دوم: سیره عقلا – شرح رساله حقوق – تأثیر دو حق نماز در انسان – ۱. خضوع قلبی ۱۴۰۴/۰۲/۳۱   جهت دوم جهت دوم از جهات چهارگانه مربوط به قلمرو حجیت خبر واحد، به مسئله تعارض دو خبر مربوط می‌شود. ما تا اینجا ثابت کرده‌ایم که خبر واحد حجت است و شامل انواع سه‌گانه خبر، یعنی حسن، موثق و صحیح می‎شود. خبر ضعیف نیز چنانچه مشهور به آن عمل کرده باشند حجت می‌شود. جهت دوم بحث در این است که اگر دو خبری که به تنهایی واجد شرایط هستند، با هم تعارض پیدا کنند،

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته سوم ادله – دلیل اول (نوزدهم) و بررسی آن – اشکال اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم ۱۴۰۴/۰۲/۳۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در طرق یا ادله ضمان در صورت کاهش ارزش پول بود؛ عرض کردیم چند دسته دلیل یا طریق برای لزوم جبران کاهش ارزش پول ذکر شده است. تا اینجا ما دو دسته از ادله را ذکر کردیم؛ دسته اول، ادله‌ای است که ناظر به موضوع اقامه شده؛ خود این دسته بر سه نوع بود؛ برخی ناظر به ماهیت پول، برخی ناظر به کارکردهای پول و برخی ناظر به اوصافی مانند مثلی بودن یا قیمی بودن. ده طریق یا دلیل