دروس

خارج اصول – جلسه دوم – مقدمات – مقدمه دوم – مراحل سه گانه اصول عملیه – مرحله اول – مرحله دوم – مرحله سوم

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم مقدمات – مقدمه دوم – مراحل سه گانه اصول عملیه – مرحله اول – مرحله دوم – مرحله سوم ۱۴۰۴/۰۶/۲۴ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم قبل از ورود به بحث از اصول عملیه، لازم است مقدماتی را بیان بکنیم. مقدمه اول که دیروز ذکر کردیم این بود که اصطلاح اصل عملی، اصطلاحی است که در قرون اخیر به کتاب‌های اصولی و فقهی ما راه پیدا کرده و در قرون اولیه این اصطلاح مورد استفاده قرار نگرفته است؛ هرچند مضمون و محتوای برخی از اصول عملیه قابل ردیابی در این کتاب‌ها هست. مقدمه دوم مقدمه دوم درباره سیر تطور اصول عملیه است؛ اینکه اصول عملیه از ابتدا چگونه مطرح شده‎ و مورد استناد قرار گرفته‎

خارج فقه – جلسه دوم – مسئله ۴ – مقام اول: بررسی اشتراط عدم مفسده – ادله اشتراط – دلیل اول: اجماع و بررسی آن – دلیل دوم: روایات – روایت اول و بررسی آن – روایت دوم

این جلسه به بررسی ادله شرط بودن «عدم مفسده» برای نفوذ عقد نکاح ولایی می‌پردازد. دو دلیل اصلیِ «اجماع» و «روایات» بررسی شده‌اند: ادعای اجماع به دلیل منقول بودن و وجود مخالفانی مانند شیخ طوسی مردود شناخته شده، و استدلال به دو روایت ابی‌حمزه ثمالی و فضل بن عبدالملک نیز با اشکالاتی مانند اجنبی بودن موضوع روایت اول به باب نکاح و عدم دلالت صریح روایت دوم مواجه شده است. در نتیجه، هیچ‌یک از این ادله به تنهایی نمی‌تواند اشتراط عدم مفسده را به طور قطعی اثبات کند.

خارج فقه – جلسه اول – اقسام سه‌گانه علم و لزوم پرداختن به علم نافع – مسئله ۴ – دو مقام در بحث – کلام سید

جلسه ۱ – PDF جلسه اول اقسام سه‌گانه علم و لزوم پرداختن به علم نافع – مسئله ۴ – دو مقام در بحث – کلام سید ۱۴۰۴/۰۶/۲۳ اقسام سه‌گانه علم و لزوم پرداختن به علم نافع در آغاز درس‌ها در سال تحصیلی جاری، طبق روش معهود و تیمناً و تبرکاً روایتی را نقل می‌کنیم تا ان‌شاءالله برای ما نافع و مفید باشد و همچون چراغی روشن، مسیر حرکت علمی ما را منور کند. روایت از امام کاظم(ع) است که در أعلام الدین نقل شده است؛ ایشان می‌فرماید: «أَوْلَى الْعِلْمِ بِكَ مَا لَا يَصْلُحُ لَكَ الْعَمَلُ إِلَّا بِهِ»، بهترین و شایسته‌ترین دانش و علم آن است که عمل تو جز به آن اصلاح نشود؛ یعنی علمی که موجب اصلاح عمل و

خارج اصول – جلسه اول – اهمیت استفاده از فرصت – اصول عملیه – مقدمات – مقدمه اول

این جلسه با تأکید بر اهمیت استفاده از فرصت و کسب «علم نافع» آغاز شده و سپس به معرفی مبحث «اصول عملیه» به عنوان قواعدی برای عمل در موارد شک و جهل به حکم شرعی می‌پردازد. در ادامه، با ذکر چهار مقدمه، پیشینه تاریخی این اصطلاح و نسبت آن با ادله دیگر مانند «امارات» مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نقش زمان و مکان در استنباط – فایل تجمیع شده نقش زمان و مکان در استنباط

نقش زمان و مکان در استنباط – PDF در راستای تسهیل دسترسی طلاب محترم، فضلای حوزه و پژوهشگران علوم دینی به محتوای دقیق و اجتهادی مباحث اصول فقه، مجموعه کامل دروس سال ۱۴۰۳ استاد آیت‌الله سید مجتبی نورمفیدی (دامت برکاته) با موضوع «نقش زمان و مکان در استنباط حکم شرعی» در قالب یک فایل منظم گردآوری شده است. این مجموعه تلاش دارد محتوای علمی یک سال تحصیلی را به‌صورت یکپارچه، قابل جست‌وجو و با حفظ انسجام در اختیار علاقه‌مندان قرار دهد. موضوع محوری این دروس، تحلیل و واکاوی علمی این مسئله است که آیا و چگونه «زمان» و «مکان» می‌توانند در روند اجتهاد و صدور حکم شرعی مؤثر باشند؟ استاد آیت الله سید مجتبی نورمفیدی در این سلسله جلسات، با

کاهش ارزش پول و بررسی فقهی آن – فایل تجمیع شده بحث کاهش ارزش پول و بررسی فقهی آن

کاهش ارزش پول و بررسی فقهی آن – PDF در راستای تسهیل دسترسی طلاب محترم، فضلا و پژوهشگران علوم دینی به مباحث عمیق و کاربردی فقه و اصول، مجموعه کامل دروس سال ۱۴۰۳ استاد آیت‌الله سید مجتبی نورمفیدی (دامت برکاته) با موضوع «کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن» در قالب یک فایل واحد و منظم جمع‌آوری شده است. این مجموعه تلاش دارد تمامی مباحث مطرح شده در یک سال تحصیلی را به صورت یکجا و با حفظ انسجام استدلالی در اختیار مخاطبان قرار دهد. موضوع مرکزی این دروس، واکاوی علمی و تحلیلی این مسئله است که آیا و چگونه کاهش ارزش پول می‌تواند در تشکیل و تغییر احکام شرعی مؤثر باشد؟ آیت الله سید مجتبی نورمفیدی در این

قواعد فقهیه – فایل تجمیع شده قاعده کرامت

قاعده کرامت – PDF در راستای تسهیل دسترسی طلاب، فضلای حوزه و پژوهشگران علاقه‌مند به مباحث نوپدید فقهی، مجموعه کامل دروس خارج فقه استاد آیت‌الله سید مجتبی نورمفیدی (دامت برکاته) در سال تحصیلی ۱۴۰۳ با موضوع «قاعده کرامت انسانی» به صورت یک فایل یکپارچه و منظم گردآوری شده است. این اقدام با هدف رفع پراکندگی محتوای درسی، سهولت ارجاع پژوهشی، و امکان مطالعه پیوسته صورت گرفته است. در این سلسله دروس، آیت الله سید مجتبی نورمفیدی با روشی روشمند، تحلیلی و گام‌به‌گام به تبیین ابعاد مختلف «کرامت» از منظر لغت، عرف، عقل، قرآن و سنت پرداخته‌اند. بحث با پرسش بنیادین آغاز می‌شود که آیا کرامت انسانی می‌تواند به عنوان یک قاعده فقهی در فرآیند استنباط احکام شرعی نقش ایفا کند

تفسیر – فایل تجمیع شده بحث تفسیر

تفسیر – PDF به منظور بهره‌مندی هرچه بهتر طلاب، دانش‌پژوهان و علاقه‌مندان به معارف قرآن کریم، مجموعه کامل دروس تفسیر استاد آیت‌الله سید مجتبی نورمفیدی (دامت برکاته) در سال تحصیلی ۱۴۰۳ به‌صورت یکجا و در قالب یک فایل منظم گردآوری شده است. این مجموعه گامی در جهت تسهیل مطالعه، نظم‌بخشی به محتوای درسی و ارتقای سطح علمی طلاب محترم حوزه علمیه محسوب می‌شود. موضوع اصلی این جلسات، تفسیر آیات ۵۷ الی ۶۰ سوره مبارکه بقره است که با رویکردی اجتهادی، تحلیلی و تربیتی دنبال شده است. استاد محترم با اتکاء به منابع معتبر تفسیری، روایی و تاریخی، و با دقت در نکات ادبی و سیاقی، به شرح آیات پرداخته‌اند. ساختار هر جلسه، شامل شرح اجمالی آیه، بررسی مفردات، تطبیق‌های کاربردی،

خارج فقه – فایل تجمیع شده بحث نکاح

خارج فقه نکاح – PDF در جهت تسهیل دسترسی طلاب، پژوهشگران و علاقه‌مندان به فقه استدلالی، مجموعه کامل دروس سال ۱۴۰۳ استاد آیت‌الله سید مجتبی نورمفیدی (دامت برکاته) در قالب یک فایل جامع و یکپارچه گردآوری شده است. این گام، به منظور کاهش پراکندگی منابع درسی و فراهم آوردن بستری برای مطالعه پیوسته، هدف‌گذاری شده است. موضوع اصلی این مجموعه، درس خارج فقه با تمرکز بر مباحث نکاح (ولایت پدر) است. مباحثی همچون تحلیل ولایت پدر بر دختر بالغ رشید، تمایز میان ولایت در نکاح دائم و منقطع، تفسیر دقیق مفاهیم فقهی «ثیب» و «باکره»، و اقوال فقهاء در این زمینه‌ها، با روشی دقیق و اجتهادی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. استاد آیت الله سید مجتبی نورمفیدی در این جلسات، با

خارج اصول – فایل تجمیع شده بحث امارات (خبر واحد)

خارج اصول – PDF به منظور تسهیل دسترسی طلاب، محققان و علاقه‌مندان به مباحث درس اصول، مجموعه کامل دروس خارج اصول سال تحصیلی ۱۴۰۳ آیت‌الله حاج سید مجتبی نورمفیدی (دامت برکاته) در یک فایل جامع گردآوری شده است. این مجموعه، شامل مباحث دقیق و مستند اصولی، بخش «امارات و ظنون خاصه»، شامل «شهرت فتوایی»، «خبر واحد»، و موضوعات مربوط به آنها می‎باشد. هدف از این گردآوری، ایجاد امکان مرور یکپارچه مباحث، نظم‌بخشی به مطالعه، و رفع مشکلات پراکندگی مطالب برای استفاده علمی و پژوهشی است. محتوای فایل بر پایه دروس رسمی در سال تحصیلی ۱۴۰۳ تنظیم شده و تا حد ممکن با وفاداری به متن اصلی تدریس، و با حفظ دقت‌های فنی اصولی، تهیه گردیده است. امید است این اقدام

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه پنجاه و پنجم – جبران کاهش ارزش پول – چند تفصیل در مسئله – تفصیل اول و بررسی آن – تفصیل دوم – تفصیل سوم – تفصیل چهارم – نظر برگزیده – دو مطلب – مطلب اول: راه‌های جبران کاهش ارزش پول بنابر قول به عدم ضمان – راه اول، دوم و سوم – مطلب دوم: مصالحه

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم  جبران کاهش ارزش پول – چند تفصیل در مسئله – تفصیل اول و بررسی آن – تفصیل دوم – تفصیل سوم – تفصیل چهارم – نظر برگزیده – دو مطلب – مطلب اول: راه‌های جبران کاهش ارزش پول بنابر قول به عدم ضمان – راه اول، دوم و سوم – مطلب دوم: مصالحه ۱۴۰۴/۰۳/۱۲ چند تفصیل در مسئله عرض شد در مورد ضمان کاهش ارزش پول چند قول وجود دارد؛ قول اول، قول به ضمان مطلقا بود که مورد بررسی قرار گرفت؛ قول دوم، قول به عدم ضمان مطلقا بود که این هم به همراه ادله بررسی شد. قول سوم، تفصیل در مسئله است؛ لکن تفصیل از جهات مختلف مطرح شده است؛

قواعد فقهیه – جلسه چهل و نهم – قلمرو کرامت ذاتی انسان – نتیجه – بررسی سه شبهه – شبهه اول و پاسخ – شبهه دوم و پاسخ آن – شبهه سوم و پاسخ آن – نتیجه کلی بحث

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم قلمرو کرامت ذاتی انسان – نتیجه – بررسی سه شبهه – شبهه اول و پاسخ – شبهه دوم و پاسخ آن – شبهه سوم و پاسخ آن – نتیجه کلی بحث ۱۴۰۴/۰۳/۱۲ نتیجه بحث از قلمرو این آخرین جلسه این بحث است و هنوز مطالبی که اگر هم لازم نباشد حداقل شایسته است به آن پرداخته شود، زیاد داریم؛ مثل تطبیقات این قاعده و بررسی موارد نقض یا به حسب ظاهر منافی با این قاعده در جای‌جای فقه؛ چون این بحث‌ها مجال بیشتری می‌خواهد و هم تتبع بیشتری لازم دارد که یک‌به‌یک و مورد به مورد اینها بررسی و پاسخ داده شود. اما به صورت کلی آنچه که لازم بود گفته شد.

خارج اصول – جلسه صد و بیست و ششم – ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب سوم: حجیت خبر واحد در تفسیر – ادله عدم حجیت – دلیل دوم: تقریر اول و دوم و سوم- بررسی دلیل دوم – دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – دلیل چهارم – بررسی دلیل چهارم – دلیل پنجم – بررسی دلیل پنجم – ادله حجیت – اشکال به پاسخ – مطلب چهارم: حجیت روایات اخلاقی – مطلب پنجم: حجیت روایات تاریخی

جلسه ۱۲۶ – PDF جلسه صد و بیست و ششم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب سوم: حجیت خبر واحد در تفسیر – ادله عدم حجیت – دلیل دوم: تقریر اول و دوم و سوم- بررسی دلیل دوم – دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – دلیل چهارم – بررسی دلیل چهارم – دلیل پنجم – بررسی دلیل پنجم – ادله حجیت – اشکال به پاسخ – مطلب چهارم: حجیت روایات اخلاقی – مطلب پنجم: حجیت روایات تاریخی ۱۴۰۴/۰۳/۱۲ دلیل دوم بحث در ادله عدم حجیت خبر واحد در تفسیر بود. گفتیم چند دلیل بر عدم حجیت روایات تفسیری اقامه شده است. دلیل اول را دیروز ذکر کردیم و به آن پاسخ

قواعد فقهیه – جلسه چهل و هشتم – قلمرو کرامت ذاتی انسان – حقوق ناشی از دسته اول امتیازات – ۱. حق ناشی از عقل – ۲. حق ناشی از اراده و اختیار – ۳. حق ناشی از فطرت – ۴. حق ناشی از نیکوترین خلقت – ۵. حق ناشی از قدرت تسخیر موجودات – ۶. حق ناشی از عواطف انسانی – حد و مرز حقوق شش‌گانه

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم  قلمرو کرامت ذاتی انسان – حقوق ناشی از دسته اول امتیازات – ۱. حق ناشی از عقل – ۲. حق ناشی از اراده و اختیار – ۳. حق ناشی از فطرت – ۴. حق ناشی از نیکوترین خلقت – ۵. حق ناشی از قدرت تسخیر موجودات – ۶. حق ناشی از عواطف انسانی – حد و مرز حقوق شش‌گانه ۱۴۰۴/۰۳/۱۱ قلمرو کرامت ذاتی انسان بعد از بیان مبانی کرامت ذاتی انسان و نیز ادله آن که بخش زیادی از مباحث ما را به خودش اختصاص داد، نوبت به تعیین قلمرو کرامت ذاتی انسان می‌رسد. البته از خلال بحث‌های گذشته، چه در فصل اول که درباره مبانی بود و چه در فصل دوم

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه پنجاه و چهارم – جبران کاهش ارزش پول – ادله عدم لزوم جبران مطلقا – دسته پنجم ادله – روایت اول، دوم و سوم – تقریب استدلال – بررسی دسته پنجم ادله – اشکال اول – پاسخ – اشکال دوم

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم جبران کاهش ارزش پول – ادله عدم لزوم جبران مطلقا – دسته پنجم ادله – روایت اول، دوم و سوم – تقریب استدلال – بررسی دسته پنجم ادله – اشکال اول – پاسخ – اشکال دوم ۱۴۰۴/۰۳/۱۱ دسته پنجم ادله دسته پنجم از ادله عدم ضمان کاهش ارزش پول، برخی روایات خاصه است. به استناد این روایات چه‌بسا برخی در صدد اثبات عدم لزوم جبران کاهش ارزش پول برآمده‌اند. سه روایت نقل شده؛ این روایات و تقریب استدلال به این روایات را عرض می‌کنیم و بعد آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم. روایت اول روایت اول، صحیحه عبدالملک است: «عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ عُتْبَةَ الْهَاشِمِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَى(ع) عَنْ رَجُلٍ