دروس خارج

جلسه ۱۲۲ – PDF جلسه صد و بیست و دوم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب اول: بررسی حجیت خبر واحد در امور اعتقادی – اقوال: ادله عدم حجیت – دلیل اول ۱۴۰۴/۰۳/۰۵ جهت چهارم جهت چهارم از جهات مربوط به قلمرو حجیت خبر واحد، پیرامون حجیت اخبار آحاد در غیر احکام شرعیه می‌باشد. به عبارت دیگر، در جهت چهارم بحث در این است که آیا حجیت خبر، مختص به احکام شرعی است یا غیر احکام شرعی را هم در بر می‌گیرد. این در واقع مربوط به مخبربه است. اگر خاطرتان باشد، ما گفتیم این جهات چهارگانه هر کدام به یک حیثی از خبر مربوط می‌شود: جهت اول مربوط به انواع خبر

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته پنجم ادله – روایت اول – تقریب استدلال – بررسی روایت اول – ۱. اشکال سندی – اشکال اول، دوم و سوم – بررسی اشکال سندی – بررسی اشکال اول، دوم و سوم – ۲. اشکال دلالی – وجوه جمع بین روایات متعارض – وجه اول (شیخ صدوق) – بررسی وجه اول (شیخ صدوق) – اشکال اول ۱۴۰۴/۰۳/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در دسته پنجم از ادله یعنی روایات خاصه بود؛ عرض کردیم روایتی از یونس بن عبدالرحمن مورد استناد قرار گرفته است. ما روایت را جلسه گذشته خواندیم؛ مضمون روایت این بود که شخصی به امام رضا(ع) نامه نوشت و

جلسه ۱۲۱ – PDF جلسه صد و بیست و یکم ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت سوم – ادله عدم شمول ادله حجیت خبر واحد نسبت به امور مهمه – بررسی دلیل دوم – بررسی دلیل سوم – بررسی دلیل چهارم – نتیجه – مویدات: موید اول، دوم، سوم و چهارم ۱۴۰۴/۰۳/۰۴   جهت سوم بحث در جهت سوم از جهات مربوط به قلمرو حجیت خبر واحد بود. ما در جهت سوم در این باره بحث می‌کنیم که آیا حجیت خبر واحد صرفاً مربوط به امور غیرمهمه است یا شامل امور مهمه هم می‌شود. دیروز ما چهار دلیل برای عدم شمول ادله حجیت خبر، نسبت به اخباری که به امور مهمه مربوط می‌شوند ذکر کردیم.

جلسه ۱۲۰ – PDF جلسه صد و بیستم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت سوم – ادله عدم شمول ادله حجیت خبر واحد نسبت به امور مهمه – دلیل اول – دلیل دوم – دلیل سوم – دلیل چهارم – بررسی ادله عدم شمول ادله حجیت خبر واحد نسبت به امور مهمه- بررسی دلیل اول ۱۴۰۴/۰۳/۰۳ جهت سوم جهت سوم از جهات مربوط به قلمرو حجیت خبر واحد این است که آیا ادله حجیت خبر، شامل مواردی که مخبربه دارای اهمیت است هم می‌شود یا نه؟ جهت سوم از حیث اهمیت مخبربه و عدم اهمیت مخبربه، ادله حجیت را مورد بررسی قرار می‌دهد. به عبارت دیگر بحث در این است که آیا خبر واحد تنها

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم  ادله لزوم جبران مطلقا – دسته چهارم ادله – دلیل اول (بیستم) – دلیل دوم (بیست‌ویکم) – دلیل سوم (بیست‌ودوم) – دلیل چهارم (بیست‌وسوم) – دلیل پنجم (بیست‌وچهارم) – بررسی دسته چهارم ادله – دسته پنجم ادله – روایت اول ۱۴۰۴/۰۲/۳۱   دسته چهارم ادله دسته چهارم از ادله لزوم جبران کاهش ارزش پول، ناظر به برخی آثار، نتایج و مصالحی است که بر این امر مترتب است. در جلسه گذشته هم عرض کردیم که این آثار و نتایج می‌تواند در زمره دسته سوم قرار بگیرد و به لحاظ عنوان ثانوی موجب ضمان شود؛ و نیز می‌تواند مستقلاً و صرف نظر از عنوان ثانوی، به خاطر منافع و آثار و نتایجی که

جلسه ۱۱۹ – PDF جلسه صد و نوزدهم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت دوم – صورت اول: تعبد – صورت دوم: سیره عقلا – شرح رساله حقوق – تأثیر دو حق نماز در انسان – ۱. خضوع قلبی ۱۴۰۴/۰۲/۳۱   جهت دوم جهت دوم از جهات چهارگانه مربوط به قلمرو حجیت خبر واحد، به مسئله تعارض دو خبر مربوط می‌شود. ما تا اینجا ثابت کرده‌ایم که خبر واحد حجت است و شامل انواع سه‌گانه خبر، یعنی حسن، موثق و صحیح می‎شود. خبر ضعیف نیز چنانچه مشهور به آن عمل کرده باشند حجت می‌شود. جهت دوم بحث در این است که اگر دو خبری که به تنهایی واجد شرایط هستند، با هم تعارض پیدا کنند،

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته سوم ادله – دلیل اول (نوزدهم) و بررسی آن – اشکال اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم ۱۴۰۴/۰۲/۳۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در طرق یا ادله ضمان در صورت کاهش ارزش پول بود؛ عرض کردیم چند دسته دلیل یا طریق برای لزوم جبران کاهش ارزش پول ذکر شده است. تا اینجا ما دو دسته از ادله را ذکر کردیم؛ دسته اول، ادله‌ای است که ناظر به موضوع اقامه شده؛ خود این دسته بر سه نوع بود؛ برخی ناظر به ماهیت پول، برخی ناظر به کارکردهای پول و برخی ناظر به اوصافی مانند مثلی بودن یا قیمی بودن. ده طریق یا دلیل

جلسه ۱۱۸ – PDF جلسه صد و هجدهم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد –جهت اول – بررسی جبران ضعف سندی با عمل مشهور – ادله جبران –دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – اشکال اول و پاسخ آن – اشکال دوم و پاسخ آن– وهن روایت با اعراض مشهور ۱۴۰۴/۰۲/۳۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در جهت نخست از جهات چهارگانه‌ای است که به قلمرو حجیت خبر واحد مربوط می‌شود. در این باره عرض کردیم که ادله حجیت خبر واحد سه قسم از اخبار را برای ما حجت می‌کنند: خبر صحیح، خبر موثق و خبر ضعیف. در مورد خبر ضعیف، بحثی مطرح شده است که اگر مشهور اصحاب به آن خبر عمل کنند، آیا این موجب جبران

جلسه ۷۱ – PDF جلسه هفتاد و یکم  مسئله ۳ – مطلب دوم: فروع مسئله – فرع دوم – صورت چهارم – فرض دوم – بررسی دلیل قول اول – اشکال دوم و بررسی آن – قول دوم (تقدیم عقد جد) – دلیل قول دوم و بررسی آن – حکم فرض تشاح پدر و جد ۱۴۰۴/۰۲/۲۹   خلاصه جلسه گذشته بحث در صورتی بود که تاریخ عقد پدر معلوم است و تاریخ عقد جد معلوم نیست؛ اینجا امام(ره) فرموده‌اند عقد پدر بر عقد جد مقدم می‌شود و البته «لاینبغی ترک الاحتیاط فیه». لکن مرحوم سید ابتدا هر دو احتمال را ذکر کرده ولی بعد فرموده «لکن الاظهر تقدیم عقد الجد». ما دلیل قول اول را ذکر کردیم که استصحاب عدم

جلسه ۱۱۷ – PDF جلسه صد و هفدهم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد –جهت اول – بررسی جبران ضعف سندی با عمل مشهور – ادله جبران – بررسی دلیل اول – دلیل دوم – اشکال محقق خویی – بررسی اشکال محقق خویی – دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – اشکال اول ۱۴۰۴/۰۲/۲۹ بررسی دلیل اول عرض کردیم در مورد جبران ضعف سندی خبر ضعیف به عمل مشهور، چند دلیل اقامه شده است. دلیل اول را که دیروز بیان کردیم، مطلبی بود که محقق خراسانی فرموده‌اند. این دلیل بر اساس بعضی مبانی قابل پذیرش است؛ یعنی اگر گفتیم خبر باید موثوق الصدور باشد، همین قدر که ما اطمینان پیدا کنیم به صدور خبری از امام معصوم

جلسه ۷۰ – PDF جلسه هفتاد مسئله ۳ – مطلب دوم: فروع مسئله – فرع دوم – صورت چهارم – فرض دوم – اقوال – دلیل قول اول – بررسی دلیل قول اول – اشکال اول و پاسخ آن – اشکال دوم ۱۴۰۴/۰۲/۲۸   فرض دوم فرض دوم از صورت چهارم که امام(ره) به آن اشاره کرده‌اند، این است: «و إن كان عقد الأب قدم على عقد الجد، لكن لا ينبغي ترك الاحتياط في هذه الصورة»؛ می‌فرماید اگر معلوم التاریخ عقد پدر باشد، بر عقد جد مقدم می‌شود؛ لکن ترک احتیاط در این صورت شایسته نیست؛ یعنی بهتر آن است که احتیاط کند. حالا اینکه احتیاط چگونه است، قبلاً گفته‌ایم و بعداً هم اشاره خواهیم کرد. علی أیحال صورت چهارم

جلسه ۱۱۶ – PDF جلسه صد و شانزدهم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد –جهت اول – بررسی جبران ضعف سندی با عمل مشهور – نظر شیخ انصاری – نظر محقق خراسانی – تنقیح محل نزاع – ادله جبران – دلیل اول ۱۴۰۴/۰۲/۲۸   خلاصه جلسه گذشته بحث در جهت اول از جهات چهارگانه مربوط به قلمرو حجیت خبر واحد بود. جهت اول درباره شمول ادله حجیت نسبت به انواع چهارگانه خبر است. گفتیم چه دلیل حجیت را آیات و روایات بدانیم و خبر واحد را از باب تعبد حجت کنیم و چه دلیل حجیت را سیره عقلاء قرار دهیم، در هر صورت حق آن است که خبر صحیح، خبر حسن و خبر موثق، حجیتشان ثابت است.

جلسه ۶۹ – PDF جلسه شصت و نهم  مسئله ۳ – مطلب دوم: فروع مسئله – فرع دوم – صورت چهارم – فرض اول – دلیل – اشکال محقق خویی و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۲/۲۷   صورت چهارم عرض کردیم در فرع دوم که در مسئله سوم مطرح شده، چند صورت تصویر می‌شود؛ حکم سه صورت از صور چهارگانه مورد بررسی قرار گرفت. صورت چهارم مشتمل بر دو فرض است. فرض اول امام(ره) می‌فرماید: «و إن علم تاريخ أحدهما دون الآخر فان كان المعلوم تاريخ عقد الجد قدم على عقد الأب». صورت چهارم این است که تاریخ عقد یکی معلوم است و دیگری مجهول. فرض اول این است که تاریخ عقد جد معلوم است؛ مثلاً می‌دانیم در فلان روز و فلان

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته دوم ادله – دلیل هفتم (هفدهم) و بررسی آن – اشکال اول و دوم – دلیل هشتم (هجدهم) و بررسی آن – اشکال اول و دوم ۱۴۰۴/۰۲/۲۴   دلیل هفتم (هفدهم) دلیل هفتم از دسته دوم ادله که در مقایسه با سایر ادله به عنوان دلیل هفدهم محسوب می‌شود، این است که ما براساس خیار شرط، آن هم یک شرط ضمنی و ارتکازی، ملتزم به ضمان کاهش ارزش پول شویم. توضیح مطلب این است که: در قراردادها و پیمان‌هایی که میان اشخاص بسته می‌شود، اگر بخواهد ثمن معامله یا آن چیزی که در آن قرارداد و پیمان متعهد شده را بپردازد،

جلسه ۱۱۴ – PDF جلسه صد و چهاردهم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال دوم – تقریر چهارم – بررسی پاسخ محقق حائری به تقریر چهارم – پاسخ محقق خراسانی به تقریر چهارم – حق در مسئله – اشکال سوم و بررسی آن – شرح رساله حقوق – حق دوم نماز: «و انک قائم بها بین یدی الله» ۱۴۰۴/۰۲/۲۴   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم تقریر چهارم از اشکال دوم توسط بزرگان پاسخ داده شده است. چند پاسخ ذکر شد و مورد بررسی قرار گرفت. پاسخ اخیر، پاسخ محقق حائری بود. دیروز پاسخ ایشان را نقل کردیم. محصل پاسخ محقق حائری این است که صدق العادل به عنوان مفاد

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته دوم ادله – دلیل ششم (شانزدهم) و بررسی آن – اشکال اول تا ششم ۱۴۰۴/۰۲/۲۳ دلیل ششم (شانزدهم) دلیل ششم از دسته دوم ادله که با ملاحظه مجموع ادله، دلیل شانزدهم می‌شود، تمسک به قاعده عدل و انصاف است. یکی از طرق و راه‌هایی که برای اثبات ضمان در صورت کاهش ارزش پول طی شده، همین قاعده عدل و انصاف است. مستدل می‌گوید برای شخصی که پول او به نوعی گرفتار کاهش ارزش شده، حقی ثابت می‌شود که اگر این حق رعایت نشود و به نوعی کاهش ارزش پول جبران نشود، این برخلاف عدل و انصاف است. پس قاعده عدل و

جلسه ۱۱۳ – PDF جلسه صد و سیزدهم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال دوم – تقریر چهارم – پاسخ محقق نایینی به تقریر چهارم و بررسی آن – پاسخ محقق عراقی به تقریر چهارم و بررسی آن – پاسخ محقق حائری به تقریر چهارم ۱۴۰۴/۰۲/۲۳   خلاصه جلسه گذشته تقریر چهارم از اشکال دوم دیروز بیان شد. محصل این تقریر این است که اگر مخبربه یک موضوع خارجی باشد، اثر شرعی مترتب بر آن باید غیر از صدق العادل باشد، نمی‌تواند آن اثر شرعی (که حتماً باید وجود داشته باشد تا خبر اعتبار پیدا کند)، خود صدق العادل باشد. ادلة حجیت خبر واحد نمی‌تواند خبر عادل را با

جلسه ۶۸ – PDF جلسه شصت و هشتم  مسئله ۳ – مطلب دوم: فروع مسئله – فرع دوم – صورت سوم – قول دوم (قرعه) – دلیل قول دوم و بررسی آن – قول سوم (اجرای حکم علم اجمالی) – دلیل قول سوم و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۲/۲۲   خلاصه جلسه گذشته بحث در صورت سوم از صور چهارگانه فرع دوم از مسئله سوم بود؛ صورت سوم این بود که عقد جد و عقد پدر هر دو از نظر تاریخ وقوع مجهول باشند و معلوم نباشد که آیا مقارناً واقع شده‌اند یا یکی مقدم و دیگری مؤخر بوده است. عرض کردیم در مورد این صورت، سه قول وجود دارد؛ قول اول که مرحوم سید و کثیری از فقها به آن ملتزم