خارج فقه

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم مقدمات- امر ششم: بررسی تقیید استحباب نکاح به واحده- حق در مسئله ۱۳۹۷/۰۷/۲۴           خلاصه جلسه گذشته بحث در استحباب تعدد نکاح یا عدم استحباب آن بود. همه ادله‎ای که بر استحباب تعدد اقامه شده، بیان شد. تنها دلیلی که ممکن است بتوان به آن استدلال کرد، روایات مطلقه است؛ و الا نه آیه قرآن و نه سیره معصومین و نه روایاتی که خواندیم، نمی‎توانند استحباب تعدد مطلقا را اثبات کند؛ با سیره معصومین هم، استحباب تعدد فی الجمله ثابت می‎شود و نه بالجمله. لذا عمده در این مقام، اخباری است که بر استحباب نکاح مطلقا دلالت می‎کند. روایات مطلقه این روایات را در ابتدای بحث نکاح بعضاً مورد اشاره

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم مقدمات- امر ششم: بررسی تقیید استحباب نکاح به واحده- دلیل بر عدم تقیید ۱۳۹۷/۰۷/۲۳           خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله استحباب تعدد نکاح بود؛ عرض شد به چند دلیل برای اثبات استحباب تمسک شده است. دلیل اول، کتاب بود که معلوم شد دلالت بر استحباب تعدد ندارد. دلیل دوم، سیره معصومین(ع) بود که آن هم استحباب تعدد به نحو اطلاق را ثابت نمی‎کند. عرض شد آنچه از سیره معصومین(ع) استفاده می‌‎شود، آن است که تعدد زوجات در یک شرایط خاصی رجحان دارد؛ اما اینکه به نحو مطلق بتوانیم تعدد زوجات را اثبات کنیم، قابل اثبات نیست. دلیل سوم دلیل سوم، طوایفی است که از قول معصومین(ع) درباره نکاح و

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم مقدمات- امر ششم: بررسی تقیید استحباب نکاح به واحده- دلیل اول بر عدم تقیید- دلیل دوم و سوم ۱۳۹۷/۰۷/۲۲ خلاصه جلسه گذشته بحث در امر ششم از امور مقدماتی مربوط به استحباب نکاح بود. موضوع امر ششم این بود که آیا استحباب نکاح مختص به واحده است یا شامل نکاح‎های بعدی هم می‎شود. برای اثبات استحباب نکاح مطلقا، چه در ازدواج اول و چه در ازدواج با همسر دوم، سوم و چهارم به دو دلیل یا به عبارتی سه دلیل استناد شده است. دلیل اول، آیه «فَانْكِحُوا ما طابَ‏ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ…»  بود. عرض شد در مورد این آیه از دو جهت باید بحث کنیم؛ جهت اولی که خیلی به استدلال ما مرتبط نیست،

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم مقدمات- امر ششم: بررسی تقیید استحباب نکاح به واحده- دلیل اول بر عدم تقیید ۱۳۹۷/۰۷/۲۱           امر ششم: بررسی تقیید استحباب نکاح به واحده امر ششم از امور مقدماتی در این باره است که آیا استحباب نکاح مقیّد به واحده است یا چنین قیدی نیست؛ بدین معنا که برای مرتبه دوم، سوم و چهارم هم استحباب نکاح ثابت است؛ یعنی اگر کسی همسر اول دارد، در عرض این همسر، زن دوم اختیار کند یا زن سوم و همچنین همسر چهارم اختیار کند، در هر صورت استحباب نکاح به قوت خودش باقی است. این موضوعِ امر ششم است. ادله عدم تقیید مشهور معتقدند استحباب نکاح، مطلق است؛ یعنی مقیّد به واحده نیست.

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم مقدمات- امر پنجم: بررسی اشتراط استحباب نکاح به اشتیاق به آن ۱۳۹۷/۰۷/۱۸         خلاصه جلسه گذشته در مقدمه پنجم یا به تعبیر دیگر امر پنجم از امور مقدماتی، بحث در این بود که استحباب نکاح آیا مشروط به شوق و رغبت به نکاح هست یا خیر؟ عرض شد در این باره سه قول وجود دارد. مشهور بر این عقیده هستند که استحباب نکاح مطلق است؛ چه نفس انسان اشتیاق به نکاح داشته باشد و چه نداشته باشد. گروهی هم عقیده دارند استحباب نکاح مشروط به اشتیاق و رغبت به نکاح است؛ یعنی اگر کسی شوق و رغبت و میل به نکاح نداشته باشد، نکاح برای او مستحب نیست. سه دلیل برای

جلسه ۱۰ – PDF جلسه ده مقدمات- امر پنجم: بررسی اشتراط استحباب نکاح به اشتیاق به آن ۱۳۹۷/۰۷/۱۷           امر پنجم: بررسی اشتراط استحباب نکاح به اشتیاق به آن مقدمه پنجم درباره اشتراط استحباب به اشتیاق به نکاح یا عدم اشتراط آن است. بعد از اینکه ثابت شد نکاح فی نفسه مستحب است، آن‎گاه بحث می‎شود از اینکه آیا استحباب نکاح مطلق است؟ یعنی چه کسی که رغبت و اشتیاق به نکاح دارد و چه کسی که رغبت و اشتیاق به نکاح ندارد، یا اینکه استحباب در صورتی است که شخص اشتیاق و میل و رغبت به نکاح داشته باشد. یعنی اگر در نفس خودش چنین اشتیاقی را نمی‎بیند و به هر دلیلی تمایل به ازدواج

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم مقدمات- امر چهارم: متعلق استحباب- کلام صاحب جواهر و بررسی آن ۱۳۹۷/۰۷/۱۶          خلاصه جلسه گذشته در مقدمه چهارم که بحث از متعلق استحباب در باب نکاح بود، عبارت و کلام مرحوم سید را توضیح دادیم و ملاحظه‎ای که نسبت به آن وجود داشت را ذکر کردیم. محصّل این مقدمه تا اینجا این شد که آنچه در باب نکاح مستحب است، طبیعة النکاح است و منظور از طبیعة النکاح آن است که نکاح ولو به غیر قصد قربت انجام شود، به استحباب عمل شده است. آن‎گاه اگر قصد قربت در نکاح باشد، این به معنای تضاعف ثواب است؛ یعنی ثواب بیشتر می‎شود. چون چیزی که مستحب باشد، قطعاً بر آن ثواب

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم مقدمات- امر چهارم: متعلق استحباب ۱۳۹۷/۰۷/۱۵         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در ابتدای کتاب نکاح لازم است مقدماتی را متعرض شویم. مقدمه اول در باب معنای نکاح بود؛ مقدمه دوم درباره استحباب نکاح بود که بیان شد. برخی از امور دیگر باقی مانده که البته می‎تواند به عنوان ذیل مقدمه ثانی تعریف می‎شود یا می‎تواند به عنوان مستقل مطرح شود؛ از این جهت خیلی اصراری نیست. اگر بخواهیم اینها را به عنوان مقدمات مستقل لحاظ کنیم، مقدمه سوم را در جلسه قبل عرض کردیم که درباره کراهت عزوبت بود. امر چهارم: متعلق استحباب امر چهارم از امور مربوط به مقدمه، درباره متعلق استحباب در باب نکاح است. عرض شد این

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم مقدمات- امر دوم: استحباب نکاح- ادله (دلیل سوم و چهارم)- امر سوم: متعلق استحباب ۱۳۹۷/۰۷/۱۴         خلاصه جلسه گذشته بحث در استحباب نکاح بود که دومین مقدمه از مقدمات مورد نظر است. عرض شد به ادله اربعه، این مطلب قابل اثبات است. دو دلیل ذکر شد، هم از کتاب و هم برخی از روایاتی که دلالت بر استحباب نکاح می‎کند، بیان شد. دلیل سوم: اجماع دلیل سوم، اجماع است. اجماع بین المسلمین بر استحباب نکاح وجود دارد. شهید ثانی در مسالک، چنین می‎فرماید: «باجماع المسلمین إلا مَن شذّ منهم»، نکاح به اجماع مسلمین مستحب است، مگر یک گروه بسیار قلیل و شاذ که البته آن گروه شاذ و قلیل که با

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم موضوع جزئی: امر دوم: استحباب نکاح- ادله (دلیل اول و دوم) ۱۳۹۷/۰۷/۱۱           خلاصه جلسه گذشته عرض شد به چند دلیل استحباب مؤکد نکاح قابل اثبات است. دلیل اول، کتاب بود؛ آیه ۳۲ سوره نور با تقریبی که ذکر شد، دلالت بر استحباب نکاح می‎کند. تنها یک سؤال در مورد این آیه باقی است که باید به آن پاسخ داده شود. یک اشکال در مورد دلیل اول سؤال این است که چرا در آیه امر به تزویج در مورد عبید و إماء، اختصاص به صالحین پیدا کرده است؟ آیه این است: «وَ أَنْكِحُوا الْأَيامى‏ مِنْكُمْ وَ الصَّالِحينَ‏ مِنْ‏ عِبادِكُمْ وَ إِمائِكُمْ»، یعنی أیامی و صالحین از عباد و إماء را