نکاح

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم مسئله ۱۹- حکم نظر زن به مرد- ادله عدم جواز: دلیل دوم (روایات) و بررسی آن ۱۳۹۹/۰۸/۰۵         خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله عدم جواز نظر زن به مرد بود. عرض شد عمدتاً به سه دلیل استناد شده که عبارتند از کتاب، سنت و اجماع. از کتاب، دو آیه مورد استناد قرار گرفته که این دو آیه را مورد بررسی قرار دادیم و معلوم شد دلالت بر حرمت نظر به مرد نامحرم و بیگانه ندارد. دلیل دوم (روایات) دلیل دوم، روایات است. به چند روایت بر حرمت نظر به اجنبی استناد و تمسک شده است. این روایات را بخوانیم و ببینیم آیا چنین دلالتی دارد یا خیر. روایت اول «اسْتَأْذَنَ‏

جلسه ۱۸- PDF جلسه هیجدهم مسئله ۱۹- حکم نظر زن به مرد – ادله عدم جواز: دلیل اول (آیات) و بررسی آن ۱۳۹۹/۰۸/۰۳         مسئله نوزدهم مسأله ۱۹: «لا يجوز للمرأة النظر إلى الأجنبي كالعكس، و الأقرب استثناء الوجه و الكفين». در مسأله نوزدهم پیرامون نظر زن به مرد و استثنائاتی که در حکم آن وجود دارد بحث می‌شود. ما در ابتدای بحث از مسأله هجدهم که با موضوع احکام نظر بود، عرض کردیم در چهار مقام گفتگو می‌کنیم؛ مقام اول درباره حکم کلی نظر مرد به زن بود؛ مقام دوم درباره استثنا وجه و کفین بود و البته به دنبال آن حکم نظر به قدمین و نیز تصویر المرأة هم مطرح شد. دو مقام دیگر باقی

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن- مقام سوم: نظر به تصویر زن – دلیل تفصیل بین پخش مستقیم و غیرمستقیم و بررسی آن ـ بررسی حکم نظر به نقاشی ۱۳۹۹/۰۷/۳۰         خلاصه جلسه گذشته بحث در خاتمه‌ای بود که در مسأله نظر به زن نامحرم مطرح شد؛ در این خاتمه ما در سه مقام گفتگو کردیم. یکی نظر به مرأة من وراء شیشه و زجاج و دوربین بود؛ دوم نظر به زن نامحرم در آب و آینه بود؛ سوم نظر به تصویر المرأة بود. منتهی در مورد تصویر عرض کردیم این گاهی به صورت تصویر ثابت و عکس است، آنچه که ما اصطلاحاً امروز به آن عکس می‌گوییم. به تفصیل

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم مسئله ۱۸ – حکم نظر به تصویر زن – مقام سوم: نظر به تصویر زن – ادله عدم جواز – دلیل سیزدهم و چهاردهم و بررسی آنها – ادله تفصیل بین معروف و غیر معروف و بررسی آنها ۱۳۹۹/۰۷/۱۳         خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله حرمت نظر به تصویر زن بود. تا اینجا تقریباً تمام دلیل‌هایی که برای حرمت نظر به خود مرأة اقامه شده بود و چه‌بسا به آنها برای اثبات حرمت نظر به تصویر مرأة هم استدلال شده، ذکر شد و یکایک مورد بررسی قرار گرفت. سه آیه بود و بعد برخی روایات، مسأله اجماع، ضروری دین، اینها همه مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد که این

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن – مقام سوم: نظر به تصویر زن – ادله عدم جواز – دلیل چهارم تا دوازدهم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۰۷/۱۲         جمع بندی احتمالات پیرامون آیه در بحث از ادله نظر به تصویر المرأة برخی آیات مورد استناد قرار گرفت از جمله آیه «ولایضربن بارجلهن لیعلم مایخفین من زینتهن». بحث در این آیه کمی به درازا کشید؛ اقوال برخی از مفسرین و فقها هم در این زمینه ذکر شد. مجموعاً چند احتمال پیرامون دلالت این آیه وجود دارد؛ چون برخی از این موارد صرفاً به عنوان احتمال ذکر شده است. ۱. آیه دلالت می‌کند بر اینکه ضرب الارجل بما انه ضرب الارجل، حرامٌ. این

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم مسئله ۱۸ – حکم نظر به تصویر زن – مقام سوم: نظر به تصویر زن – ادله عدم جواز – دلیل سوم: آیه «وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ …» و اقوال درباره آیه ۱۳۹۹/۰۶/۰۹         خلاصه جلسه گذشته بحث ما درباره آیه ۳۱ سوره نور «ولایضربن بارجلهن لیعلم مایخفین من زینتهن» به درازا کشید. تقریب استدلال به این آیه بر حرمت نظر به تصویر بیان شد. نهایت کوشش و تلاش هم برای تحکیم این استدلال ذکر گردید. اینجا به مناسبت بد نیست به بعضی از آراء و انظاری که پیرامون این آیه گفته شده اشاره‌ای داشته باشیم. هم اهل لغت و هم مفسرین و هم فقها درباره این آیه مطالبی را گفته‌اند. اقوال

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن – مقام سوم: نظر به تصویر زن – ادله عدم جواز – دلیل سوم: آیه « وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ …» و بررسی آن ۱۳۹۹/۰۹/۰۸         محصل استدلال به آیه «و لا یضربن بأرجلهن…» بحث در دلیل سوم از ادله قول به حرمت نظر به تصویر زن مطلقا بود. دلیل سوم، آیه «وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ» بود. در جلسه قبل بحث‌هایی درباره این آیه ذکر کردیم. تقریب استدلال به این آیه ذکر شد؛ محصل استدلال این بود که این آیه نهی می‌کند از کوبیدن پاها بر زمین به منظور اعلام زینت‌های مخفی و عرض کردیم که اگر اعلام زینت‌های مخفی به

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن – مقام سوم: نظر به تصویر زن- ادله عدم جواز- دلیل سوم: آیه « وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ …» و بررسی آنخلاصه جلسه گذشته ۱۳۹۹/۰۷/۰۵         بحث در ادله قول به عدم جواز نظر به تصویر المرأة بود؛ این از حیث اینکه این تصویر متحرک باشد یا ثابت باشد، از حیث اینکه ناظر بشناسد یا نشناسد، اطلاق دارد. دو دلیل را تا اینجا ذکر کردیم؛ یکی آیه غض بود و دیگری آیه «ولایبدین زینتهن» که معلوم شد هیچ یک از این دو دلیل بر حرمت نظر به تصویر دلالت ندارد. دلیل سوم دلیل سوم، آیه «وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن – مقام سوم: نظر به تصویر زن – ادله عدم جواز – دلیل اول: آیه غض – بررسی دلالت آیه غض طبق مبنای محقق خویی و مبنای دیگر – دلیل دوم ۱۳۹۹/۰۷/۰۶         خلاصه جلسه گذشته در بیان دلیل اول از ادله قائلین به عدم جواز نظر به تصویر مرأة عرض کردیم پیرامون آیه غض، اقوال و انظار گوناگونی وارد شده است؛ اشاره‌ای به احتمالات و اقوال مختلف کردیم. عرض شد این اقوال و انظار در دو دسته جای می‌گیرند؛ طبق یک دسته از اقوال، این آیه اساساً دلالتی بر حرمت نظر به اجنبیه ندارد فضلاً از اینکه بخواهد دلالت بر حرمت نظر به

جلسه ۱۰ – PDF جلسه ده مسئله ۱۸ – حکم نظر به تصویر زن – مقام سوم: نظر به تصویر زن – اقوال – ادله عدم جواز – دلیل اول: آیه غض ۱۳۹۹/۰۷/۰۵         خلاصه جلسه گذشته بحث در مقام سوم یعنی نظر به تصویر اجنبیه یا زن نامحرم بود؛ در مقام اول و دوم درباره نظر به مرأة مِن وراء الزجاج و دوربین بحث کردیم و گفتیم نظر به مرأة از پشت شیشه و دوربین مثل نظر به خود اوست. در مقام دوم نظر به مرأة در آینه و آب را بحث کردیم؛ در این مقام هم نتیجه این شد که نظر به مرأة جایز نیست، چون عرفاً همان حساب می‌شود؛ از نظر عرف فرقی بین

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم مسئله ۱۸ – حکم نظر به تصویر زن – مقام دوم: نظر به زن در آب و آیینه – قول دوم و سوم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۰۷/۰۲         خلاصه جلسه گذشته در بحث از نظر به مرأة به واسطه مرآة و ماء، قول اول به همراه ادله این قول ذکر شد. قول اول این بود که نظر به مرأة به وساطت آینه و آب جایز نیست و در این جهت فرقی هم بین مرآة و ماء وجود ندارد. حدوداً شش دلیل بر این قول ذکر شد و برخی از این ادله مورد پذیرش واقع شد و البته برخی دیگر از این ادله مورد قبول قرار نگرفت. قول دوم: جواز مطلقاً قول

جلسه ۸ -PDF جلسه هشتم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن – مقام دوم: نظر به زن در آب و آیینه – دلیل سوم تا ششم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۰۷/۰۱         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مقام دوم سخن پیرامون نظر به مرأة در آب و آینه است. گفتیم سه قول در مسأله وجود دارد؛ قول اول که برخی از ادله آن ذکر شد، این بود که نظر به مرأة در آب و آینه جایز نیست مطلقا. دو دلیل ذکر شد؛ چند دلیل دیگر باقی مانده که این ادله را هم ذکر می‌کنیم. دلیل سوم دلیل سوم این است که در برخی از روایات و ادله حرمت نظر به اجنبیه، حکمت‌هایی ذکر شده که آن

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن- مقام اول: نظر از وراء شیشه و دوربین ۱۳۹۹/۰۶/۳۱         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در ادامه بحث از نظر به مرأة، سخن در این است که آیا نظر به زن نامحرم با واسطه وسایلی مثل شیشه یا دوربین، این حکمش چیست. نظر به تصویر مرأة چه در آینه و آب و چه بر روی کاغذ یا به صورت متحرک در فیلم‌ها و تلویزیون و سینما، خوب است که حکم اینها بررسی شود. ما اگر بخواهیم به طور کلی در این باره بحث کنیم، در سه مقام این موضوع را دنبال می‌کنیم. یکی نظر به مرأة مِن وراء الزجاج و دوربین. دوم، نظر به

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم مسئله ۱۸- تتمه: حکم قدمین- ادله حرمت نظر- دلیل سوم و چهارم و بررسی آنها – حکم نظر به تصویر زن ۱۳۹۹/۰۶/۳۰         خلاصه جلسه گذشته بحثی که از مسأله نظر به قدمین باقی مانده، دو دلیل دیگر از ادله قائلین به حرمت نظر به قدمین است. تا اینجا دو دلیل از ادله قائلین به حرمت نظر به قدمین را ذکر کردیم و معلوم شد این دو دلیل نمی‌تواند عدم جواز نظر به قدمین را ثابت کند. یکی عمومات حرمت نظر بود که برخی از آیات و روایات در این زمینه مورد استناد قرار گرفته است؛ دیگری هم برخی روایات که به حسب ظاهر دلالت بر لزوم ستر قدمین می‌کند و

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم مسئله ۱۸- تتمه: حکم قدمین- ادله جواز نظر- دلیل چهارم: سیره و بررسی آن ادله حرمت نظر- دلیل اول و دوم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۰۶/۲۹         خلاصه جلسه گذشته بحث ما در این بود که نظر به قدمین آیا همانند نظر به وجه و کفین زن نامحرم، جایز است یا نه. ما ادله جواز نظر را ذکر کردیم؛ تا اینجا سه دلیل مورد بررسی قرار گرفت. دلیل اول، آیه «وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا» بود که اجمالاً ما دلالت آن را پذیرفتیم.دلیل دوم، روایات باب صلاة بود که آن را هم به تفصیل بررسی کردیم. دلیل سوم، روایت مروک‌بن‌عبید بود؛ دلالت این روایت خوب بود اما مشکله ارسال مشکله‌ای

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم مسئله ۱۸- تتمه: حکم قدمین- ادله جواز نظر- دلیل دوم: روایات باب صلاة- برسی دلیل دوم – دلیل سوم- روایت مروک بن عبید- بررسی دلیل سوم ۱۳۹۹/۰۶/۲۶         خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل دوم جواز نظر به قدمین بود. عرض شد به روایاتی در باب صلاة استدلال شده که اینها دلالت می‌کنند بر جواز نظر به قدمین. این روایات را خواندیم. محصّل این روایات آن بود که ستر قدمین در نماز لازم نیست. اما مدعا صرفا این نبود؛ مدعا این بود که نظر به قدمین مطلقا ولو فی غیر حال الصلاة جایز است؛ یعنی مدعای قول به جواز این است. عرض کردیم دو ضمیمه باید در اینجا به این روایات

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم مسئله ۱۸-  تتمه: حکم قدمین- ادله جواز نظر- دلیل اول: آیه ۱۳۹۹/۰۶/۲۵         خلاصه جلسه گذشته بحث در حکم نظر به قدمین بود. عرض شد علی‌رغم اینکه مشهور قائل به عدم جواز نظر به قدمین هستند، اما از کلمات برخی می‌توان تلویحاً جواز نظر را استفاده کرد. وکیف کان چه کسی قائل به جواز نظر به قدمین باشد، چه نباشد، ما الدلیل علی ذلک؛ دلیل بر جواز نظر به قدمین چیست؟ چند دلیل بر جواز می‌توان اقامه کرد. ادله جواز نظر به قدمین دلیل اول: آیه آیه «وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا» است. جلسه گذشته در تبیین نظر قائلین به جواز، اشاره شد که چگونه استدلال به این آیه

جلسه ۲ – PDF   جلسه دوم مسئله ۱۸-  تتمه: حکم قدمین- قائلین به جواز نظر ۱۳۹۹/۰۶/۲۳         تتمه: حکم قدمین بحث در حکم قدمین و الحاق آن به وجه و کفین بود. تتمه ای که از مسئله هجدهم باقی مانده و البته در متن مسئله هجدهم تحریر هم به آن اشاره ای نشده اما باید مورد رسیدگی قرار گیرد. موضوع بحث این است که آیا نظر به روی پا و کف پای زن بدون تلذذ و ریبه از ناحیه مرد نامحرم جایز است یا خیر؟ عرض شد مشهور قائل به منع شده و قدمین را قدمین را ملحق به وجه و کفین نمی‌دانند. اما برخی هرچند با صراحت جواز را نگفته‎اند، اما از برخی کلماتشان می‌توان

جلسه ۱ – PDF جلسه اول مسئله ۱۸- مروری بر مباحث گذشته ۱۳۹۹/۰۶/۲۲         اهمیت معرفت و آگاهی به عنوان تبرک روایتی از وجود مقدس نبی مکرم اسلام(ص) خوانده می‎شود و ان شاالله خداوند متعال توفیق درک حقیقت این معارف نورانی را به ما عنایت بفرماید. می‌فرماید: «قلب ليس فيه شي‏ء من الحكمة كبيت‏ خرب‏ فتعلّموا و علّموا و تفقّهوا و لا تموتوا جهّالا فإنّ اللَّه لا يعذر على الجهل‏». دلی که در آن حکمتی وجود ندارد، همانند خانه ویران است؛ پس دانش و علم بیاموزید و تعلیم دهید و بفهمید و نادان از دنیا نروید، چون خداوند متعال بهانه‌ای را برای نادانی نمی‌پذیرد. وجود مقدس پیامبر گرامی اسلام(ص) براساس این روایت به یک مطلب بسیار مهم

جلسه ۷۹ – PDF جلسه هفتاد و نهم مسئله ۱۸- مقام دوم: تنبیه: حکم نظر به قدمین- ادله جواز- دلیل اول و بررسی آن ۱۳۹۸/۱۱/۳۰           تنبیه: حکم نظر به قدمین درباره الحاق قدمین به وجه و کفین در جواز نظر بحثی واقع شده که آیا قدمین هم مانند وجه و کفین از حرمت نظر استثنا شده‌اند یا خیر. آیا به قدمین ـ چه روی پا و چه کف پا ـ از مرأة اجنبیه می‌توان نگاه کرد؟ همچنین آیا ستر آن بر زن واجب است یا نه؟ یعنی در واقع در این باب دو بحث درباره قدمین مطرح است. در باب صلاة هم مسأله ستر قدمین مورد بحث است؛ اما در باب نظر این بحث مطرح