خارج اصول

جلسه ۱۰۶ – PDF  جلسه صد و ششم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه أمر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۴/۰۲/۰۸   نکته عرض کردیم برای اثبات ظهور صیغه امر بر وجوب به چند دلیل تمسک شده؛ سه دلیل مورد بررسی قرار گرفت. فقط قبل از بررسی دلیل چهارم اشاره به این نکته لازم است که در باب دلیل سوم یعنی اطلاق ما به دو تقریر اشاره کردیم ولی دلیل سوم به انحاء دیگری هم تقریر شده است. یعنی در وجه دلالت اطلاق صیغه امر بر وجوب چندین بیان و تقریر ارائه شده مثلاً ما از محقق عراقی یک تقریر بیان کردیم در حالی که ایشان در نهایة الافکار دو تقریر بیان کرده است. یا مثلاً محقق اصفهانی در حاشیه

جلسه ۱۰۵ – PDF  جلسه صد و پنجم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه أمر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۴/۰۲/۰۷   تا اینجا سه دلیل بر ظهور صیغه امر در وجوب، اقامه شد و تقریبا هر سه دلیل مورد اشکال قرار گرفت. دلیل چهارم دلیل چهارم دلیل نقلی است؛ یعنی بعضی از آیات و روایات برای اثبات ظهور صیغه امر در وجوب مورد استدلال قرار گرفته است. تفصیل این آیات و روایات در بدایع الافکار محقق رشتی و هدایة المسترشدین مرحوم محمد تقی اصفهانی آمده و دیگر در این مجال ما نمی‏خواهیم همه آن مواردی که مورد استناد قرار گرفته را ذکر کنیم بلکه فقط به چند مورد اشاره می‏کنیم: بعضی از آیات و روایات به نظر بعضی از

جلسه ۱۰۴ – PDF  جلسه صد و چهارم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه أمر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۴/۰۲/۰۶   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد دلیل سوم یعنی اطلاق، دو تقریر وجود دارد. تقریر اول را دیروز بیان نمودیم. محصل تقریر اول این بود که وقتی متکلم هیئت افعل را استعمال می کند، چون در مقام بیان است و قرینه ای در کلام خود برای ندب ذکر نمی کند، این دلالت بر وجوب می کند چون وجوب همان طلب مطلق و بدون هیچ قیدی است در حالی که استحباب، طلب مع الاذن فی الترک است یعنی استحباب محتاج مؤونه زائده است، لذا ما به استناد مقدمات حکمت و اطلاق کلام متکلم، آنرا بر وجوب حمل می

جلسه ۱۰۳ – PDF  جلسه صد و سوم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه أمر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۴/۰۲/۰۵   خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله ظهور صیغه أمر در وجوب بود. عرض کردیم دلیل اول بر ظهور صیغه أمر در وجوب، تبادر است البته تبادر اگر ثابت شود، دلالت بر ظهور وضعی هیئت إفعل در وجوب می کند لکن مشخص شد که این دلیل نمی تواند ظهور صیغه أمر در وجوب را اثبات کند. دلیل دوم: انصراف دلیل دوم انصراف است. انصراف وقتی می تواند به عنوان دلیل بر ظهور صیغه أمر در وجوب باشد که تبادر ثابت نشود والا اگر تبادر ثابت شود و با تبادر مشخص شود که هیئت إفعل، ظهور در وجوب دارد، دیگر

جلسه ۱۰۲ – PDF  جلسه صد و دوم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه امر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۴/۰۲/۰۱   خلاصه جلسه گذشته در مورد دلیل اول بر ظهور صیغه امر و هیئت افعل در وجوب یعنی تبادر چهار اشکال مطرح شد اشکال چهارم، اشکالی بود که امام(ره) مطرح کردند. این اشکال در واقع یک اشکال ثبوتی است ایشان فرمودند: ثبوتا وضع صیغه و هیئت افعل برای وجوب ممکن نیست. امام(ره) سپس تصویری ارائه می دهد که طبق این تصویر، امکان وضع هیئت افعل برای وجوب فراهم می شود. تصویر امکان وضع هیئت افعل برای وجوب از نظرامام(ره) ایشان می فرماید: در معانی حرفیه، این خصوصیت وجود دارد که واضع در هنگام وضع، معنای کلی را در نظر

جلسه ۱۰۱ – PDF  جلسه صد و یکم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه امر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۳/۰۱/۳۱   بحث پیرامون دلیل اول ظهور صیغه امر در وجوب بود. عرض کردیم یک دلیل که مرحوم آخوند آنرا ذکر کرده، تبادر است. سخن مرحوم آخوند و اشکال صاحب معالم به آن به همراه پاسخ مرحوم آخوند ذکر شد. سپس ما به بیانات مرحوم آخوند هم اشکال نمودیم.  نتیجه بحث تا به اینجا این شد که دلیل اول یعنی تبادر مبتلا به سه اشکال است. سایر مطالبی که بیان شد، در واقع ملاحظاتی پیرامون کلام مرحوم آخوند بود. اشکال چهارم این اشکال که در کلمات امام(ره) بیان شده مانند اشکال دوم، مربوط به مقام ثبوت است یعنی وضع صیغه امر

جلسه ۱۰۰ – PDF  جلسه صد صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه امر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۳/۰۱/۳۰   بحث در ادله قول به ظهور صیغه امر در وجوب بود. هر چند این ظهور ممکن است مستند به وضع یا به اطلاق یا به حکم عقل یا بناء عقلاء باشد، لکن اصل ظهور صیغه امر در وجوب، ادعائی است که جمع کثیری از اصولیین مطرح کرده اند. دلیل اول تبادراست. مرحوم آخوند ادعا کردند: متبادر از صیغه امر مع خلوها عن القرینه، معنای وجوب است یعنی آنچه که از صیغه به ذهن متبادر می شود وجوب است. ایشان علاوه بر استدلال به تبادر، آنرا نیز با سیره عقلاء تایید کرده اند. اشکالی را در اینجا صاحب معالم به عنوان

جلسه ۹۹ – PDF  جلسه نود و نهم صیغه أمر – جهت دوم: ظهور صیغه امر در وجوب یا استحباب ۱۳۹۳/۰۱/۲۹   عرض کردیم نسبت صیغه أمر، در چند جهت بحث واقع شده است. جهت اولی مربوط به مدلول صیغه أمر یا هیئت افعل بود که انظار و آراء مختلف در این رابطه بررسی و نهایتا نظر مختار هم بیان شد. جهت دوم: ظهور صیغه امر در وجوب یا استحباب جهت دوم، در این باره است که صیغه أمر، ظهور در وجوب دارد یا استحباب یا هیچکدام؟ همانطوری که درباره ماده أمر این بحث را داشتیم، که آیا ماده أمر دلالت بر وجوب یا استحباب می کند، درباره صیغه أمر هم این بحث صورت گرفته است. تنقیح موضوع بحث ابتدا

جلسه ۹۸ – PDF  جلسه نود و هشتم صیغه أمر- جهت اول:مدلول صیغه أمر- (استعمال در تهدید، تعجیز و…) ۱۳۹۳/۰۱/۲۶   خلاصه جلسه گذشته در مورد استعمال صیغه امر در موارد تعجب، تهدید، تمنی، ترجی و … عرض کردیم یک نظر این است همه اینها دواعی استعمال هستند یعنی صیغه افعل و امر برای بعث و تحریک نسبی و اعتباری وضع شده و استعمال هم در همان بعث و تحریک صورت گرفته لذا موضوع له و مستعمل فیه در همه جا یکسان است و فقط داعی استعمال متفاوت است. داعی استعمال گاهی بعث و تحریک است؛ گاهی تعجب؛ گاهی تحریک و… است. گفتیم برخی از بزرگان اشکال کرده اند که این امور صلاحیت داعویت ندارند و اساسا این مطلب ثبوتا

جلسه ۹۷ – PDF  جلسه نود و هفتم صیغه أمر –جهت اول:مدلول صیغه أمر-(استعمال در تهدید، تعجیز و…) ۱۳۹۳/۰۱/۲۵   خلاصه جلسه گذشته یک مطلب در بحث از مدلول صیغه امر باقی مانده که آنرا عرض می کنیم و وارد بحث از جهت دوم می شویم. نتیجه بحث درباره مدلول صیغه امر این شد که صیغه امر برای بعث اعتباری نسبی وضع شده و متکلم در واقع با استعمال این صیغه درصدد است که مخاطب را به سوی مقصود و مطلوب خود تحریک کند پس بعث و تحریک اعتباری نسبی موضوع له و مدلول صیغه امر است. استعمال صیغه امر در تعجیز، تهدید و… لکن درباره بعضی از موارد استعمال امر باید بحث کنیم چون گفتیم گاهی صیغه امر در