خارج فقه

جلسه ۷۱ – PDF جلسه هفتاد و یکم مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات – آیه دوم: ۵۹ احزاب – معنای «یدنین علیهن»    ۱۳۹۹/۱۱/۰۷                  خلاصه جلسه گذشته در بحث از آیه ۵۹ سوره احزاب عرض کردیم می‌بایست چند فقره از این آیه مورد بررسی قرار گیرد تا معنای آیه معلوم شود و نتیجتاً ببینیم برای استدلال مناسب هست یا نه. تا اینجا در قسمت اول معنای جلباب را هم در کتب لغت و هم در روایات و هم در تفاسیر مورد ارزیابی قرار دادیم و نتیجه گرفتیم که جلباب یک پوششی است که مختص زنان است و بلند است که روی لباس‌های دیگر می‌پوشند، گشاد است و سر را

جلسه ۷۰ – PDF جلسه هفتاد مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات – آیه دوم: آیه ۵۹ احزاب – جلباب در روایات و تفاسیر ۱۳۹۹/۱۱/۰۶         جلباب در روایات عرض شد یکی از مطالب مهم در تفسیر آیه، روشن شدن معنای جلباب است. در جلسه قبل درباره نظر لغویین پیرامون معنای جلباب مطالبی را عرض کردیم و یک جمع‌بندی در این رابطه ارائه دادیم. به غیر از نظر اهل لغت، مروری بر کاربرد و استعمال جلباب در روایات و همچنین انظار مفسرین درباره این واژه و کلمه لازم به نظر می‌رسد تا در نهایت یک جمع‌بندی کلی از معنای جلباب داشته باشیم. در روایات شیعه و سنی معانی متفاوتی برای جلباب ذکر شده

جلسه ۶۹ – PDF جلسه شصت و نهم مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات – بررسی آیه دوم: آیه ۵۹ احزاب – معنای لغوی جلباب و ویژگی‌های آن ۱۳۹۹/۱۱/۰۵         خلاصه جلسه گذشته بحث در استدلال به آیات بر لزوم پوشش و حجاب و ستر زن بود. در آیه ۵۹ گفته شد که نگاه‌ها به این آیه متفاوت است؛ برخی آن را به کلی بیگانه از بحث پوشش به معنای متعارف و مصطلح می‌دانند؛ برخی آن را نشانه و دال بر اصل حجاب و لزوم آن قلمداد می‌کنند و برخی هم اساساً معتقدند این حتی دلالت بر لزوم ستر وجه و کفین هم می‌کند. ضمن اینکه از نگاه برخی این صرفاً دال بر

جلسه ۶۸ – PDF جلسه شصت و هشتم مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات – آیه دوم: آیه ۵۹ احزاب ۱۳۹۹/۱۱/۰۴         آیه دوم: آیه ۵۹ احزاب بحث در ادله لزوم ستر و حجاب زن بود. گفتیم به آیاتی از قرآن استدلال شده که لازم است زن پوشش و حجاب داشته باشد. آیه اول مورد بررسی قرار گرفت؛ آیه دوم، آیه ۵۹ سوره احزاب است. می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّـهُ غَفُورًا رَّحِيمًا»؛ ای پیامبر خدا، به همسران و دخترانت و زنان مؤمن بگو جلباب‌های خود را بر خویش قرار دهند و فرو افکنند؛ این کار برای اینکه

جلسه ۶۷ – PDF جلسه شصت و هفتم مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات – آیه ۵۳ احزاب – بررسی دو اشکال پیرامون آیه ۱۳۹۹/۱۰/۲۳         بررسی دو اشکال پیرامون آیه ۵۳ احزاب بحث در ادله لزوم حجاب و پوشش زن بود. عرض کردیم به آیاتی از قرآن برای این منظور استناد شده است. آیه اول را در جلسه قبل ذکر کردیم که آیه ۵۳ سوره احزاب بود. لکن برای اینکه بحث در این آیه تکمیل شود، خوب است به دو اشکالی که به این آیه مربوط است پاسخ دهیم. اشکال اول اشکال اول این بود که در آیه ۵۵ این چنین آمده: «لَّا جُنَاحَ عَلَيْهِنَّ فِي آبَائِهِنَّ وَلَا أَبْنَائِهِنَّ وَلَا إِخْوَانِهِنَّ وَلَا

جلسه ۶۶ – PDF جلسه شصت و ششم مسئله ۲۳- ادله حجاب زن– دلیل اول: کتاب – بررسی آیه اول (۵۳ احزاب) ۱۳۹۹/۱۰/۲۲         بررسی استدلال به آیه اول (۵۳ احزاب) عرض شد در آیه ۵۳ سوره احزاب با استناد به مقدماتی، برخی استدلال کرده‌اند که این آیه دال بر وجوب حجاب و پوشش در مورد زنان است. تقریباً استدلال به این آیه مبتنی بر چهار مقدمه بود؛ حالا می‌خواهیم بررسی کنیم و ببینیم آیا این استدلال تمام است یا نه. بررسی مقدمه اول، دوم و سوم مقدمه اول این بود که این آیه تکلیفی را در خصوص مؤمنان نسبت به زنان پیامبر(ص) ثابت نمی‌کند بلکه تکلیف نسبت به خودِ زنان پیامبر(ص) هم ثابت می‌شود. این مقدمه

جلسه ۶۵ -PDF جلسه شصت و پنجم مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات – آیه ۵۳ احزاب ۱۳۹۹/۱۰/۲۱         ادله لزوم حجاب زن در مسأله ۲۳ دو موضوع مهم و اصلی مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ یکی مسأله ستر و پوشش زنان و دیگری ستر و پوشش مردان. در موضوع اول (ستر و پوشش زنان) به ادله و مستنداتی تکیه شده است؛ اصل آن از مسلّمات است و تقریباً مورد تسالم است، اما در عین حال باید ادله و مستندات را در اینجا ذکر کنیم. بعضی از این مستندات در گذشته به مناسبت بحث از حکم نظر به اجنبیه ذکر شده، اما بعضی ذکر نشده یا اگر هم ذکر شده از این زاویه مورد

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم مسئله ۲۳- توضیح مسأله و موضوعات آن – تفاوت نظر امام(ره) و مرحوم سید – اشکال به محقق بروجردی ۱۳۹۹/۱۰/۲۰         مسأله ۲۳ «كما يحرم على الرجل النظر إلى الأجنبية يجب عليها التستر من الأجانب، و لا يجب على الرجال التستر و إن كان يحرم على النساء النظر إليهم عدا ما استثني، و إذا علموا بأن النساء يتعمدن النظر إليهم فالأحوط التستر منهن و إن كان الأقوى عدم وجوبه». طبق معمول یک توضیح کلی و اجمالی از مسأله را ذکر می‌کنیم و بعد وارد مباحث مربوط به متن تحریر خواهیم شد. موضوع اصلی مسأله ۲۳ پوشش زنان و مردان است. آنچه تا به حال در ضمن مسائل گذشته مطرح

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم مسئله ۲۲- مستثنیات حرمت نظر و لمس –ادله استثناء – بررسی اشکال صاحب جواهر بر شهید ثانی ۱۳۹۹/۱۰/۱۷         خلاصه جلسه گذشته عرض شد صاحب جواهر در مورد ملاک‌های استثنا از حرمت نظر و لمس مطلبی فرموده که در جلسه گذشته مطلب ایشان را ذکر کردیم. یک بخش، ملاک‌هایی بود که ایشان ارائه داده و بخش دیگر اشکالی است که به صاحب مسالک دارند. اشکال ایشان به صاحب مسالک این بود که صاحب مسالک معیار را حاجت قرار داده و البته یک شرطی هم ذکر کرده که این به نوعی با آن معیار سازگاری ندارد. گفتیم لازم است عبارت مسالک را بنابر آنچه که خود ایشان هم نقل کرده،

جلسه ۶۲ – PDF جلسه شصت و دوم مسئله ۲۲- مستثنیات حرمت نظر و لمس –ادله استثناء – کلام صاحب جواهر و بررسی آن ۱۳۹۹/۰۱۰/۱۶         کلام صاحب جواهر قبل از مسأله ۲۳ لازم است پیرامون مطلبی که مرحوم صاحب جواهر اینجا فرموده‌ مطالبی را عرض کنیم. قبلاً به مناسبتی سخن صاحب جواهر را نقل کرده بودیم و وعده دادیم که این سخن را مورد ارزیابی قرار دهیم. صاحب جواهر به طور کلی برای استثنا دو یا سه ملاک ارائه داده است. می‌فرماید جواز نظر و لمس یا به واسطه نصوص است یا براساس آن چیزی است که سیره معتدبه به آن حکم می‌کند و یا براساس اضطرار عرفی است. عبارت ایشان چنین است: «فالأولى الاقتصار في