بایگانی‌های نکاح

خارج فقه – جلسه شصت و ششم – اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت برادر – ادله عدم ولایت برادر – دلیل اول: اجماع – دلیل دوم: اصل – دلیل سوم: روایات و بررسی آنها – روایات دال بر ولایت برادر و توجیه آنها

جلسه ۶۶ – PDF جلسه شصت و ششم اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت برادر – ادله عدم ولایت برادر – دلیل اول: اجماع – دلیل دوم: اصل – دلیل سوم: روایات و بررسی آنها – روایات دال بر ولایت برادر و توجیه آنها ۱۴۰۳/۰۲/۱۶ عدم ولایت برادر، عمو و دایی امام(ره) در تحریر بعد از بیان ولایت أب و جد و نفی ولایت از أم، می‌فرماید: «و لا للأخ و العمّ و الخال و أولادهم»؛ یعنی ولایت برای برادر، عمو و دایی و فرزندان آنها ثابت نیست. ‌ادله عدم ولایت برادر دلیل بر عدم ولایت برادر، چند امر است؛ در برخی از کتب تصریح شده به اینکه برادر ولایت ندارد بر برادرزاده، حالا

خارج فقه – جلسه شصت و پنجم – اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله ولایت أم – ادامه بررسی روایت دوم – روایت سوم، چهارم، پنجم و ششم و بررسی آنها

جلسه ۶۵ – PDF جلسه شصت و پنجم اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله ولایت أم – ادامه بررسی روایت دوم – روایت سوم، چهارم، پنجم و ششم و بررسی آنها ۱۴۰۳/۰۲/۱۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله ولایت أم بود؛ عرض کردیم روایاتی مورد استناد قرار گرفته برای اینکه ثابت کنند مادر در امر نکاح بر فرزندش ولایت دارد. دو روایت را جلسه گذشته ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم. یکی روایت نعیم بن نحام بود و دیگری روایت ابراهیم بن میمون؛ نتیجه این دو روایت این شد که هیچ‌کدام بر ولایت أم دلالت ندارد. ادامه بررسی روایت دوم یک تعبیری در روایت ابن‌میمون

خارج فقه – جلسه شصت و چهارم – اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله ولایت أم – روایت اول و بررسی آن روایت دوم و بررسی آن

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله ولایت أم – روایت اول و بررسی آن روایت دوم و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۲/۰۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در ولایت أم بود؛ چهار دلیل بر عدم ولایت مادر اقامه شد و مورد بررسی قرار گرفت. از این چهار دلیل، دو دلیل مورد قبول واقع شد و دو دلیل را رد کردیم. ادله ولایت أم در مقابل، چند روایت هم مورد استناد قرار گرفته برای ولایت أم. عمدتاً به برخی روایات استدلال شده برای اینکه اثبات کنند مادر نسبت به فرزند صغیره خودش ولایت دارد؛ چون ابن‌جنید ادعا کرده که مادر نسبت به صغیره ولایت دارد

خارج فقه – جلسه شصت و سوم – اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله عدم ولایت أم – دلیل دوم: روایات – دسته دوم، سوم و بررسی آنها – دلیل سوم: استصحاب – تقریر اول و دوم و بررسی آنها – دلیل چهارم: اصل عدم ولایت – نتیجه

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله عدم ولایت أم – دلیل دوم: روایات – دسته دوم، سوم و بررسی آنها – دلیل سوم: استصحاب – تقریر اول و دوم و بررسی آنها – دلیل چهارم: اصل عدم ولایت – نتیجه ۱۴۰۳/۰۲/۰۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله عدم ولایت أم است. دلیل اول اجماع بود که بیان کردیم؛ دلیل دوم، روایات است. عرض کردیم به چند دسته از روایات برای عدم ولایت أم استدلال شده است. دسته اول روایاتی است که دلالت بر حصر ولایت در پدر می‌کند؛ دلالت این روایات مورد خدشه قرار گرفت و گفتیم

خارج فقه – جلسه شصت و دوم – اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله عدم ولایت أم – دلیل دوم: روایات – دسته اول

جلسه ۶۲ – PDF جلسه شصت و دوم اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله عدم ولایت أم – دلیل دوم: روایات – دسته اول ۱۴۰۳/۰۲/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در عدم ولایت مادر بر نکاح دختر یا پسرش بود؛ عرض کردیم به جز ابن‌جنید که قائل به ولایت شده (البته ولایت ام بر صغیره)، تمامی فقهای امامیه و بلکه عامه قائل به عدم ولایت شده‌اند. ادله عدم ولایت أم چند دلیل است؛ دلیل اول اجماع بود که در جلسه گذشته عرض کردیم و گفتیم این دلیل مورد قبول است و مخالفت ابن‌جنید هم لطمه‌ای به آن نمی‌زند. دلیل دوم: روایات دلیل دوم روایاتی است که در این مسأله وارد شده است. روایات

خارج فقه – جلسه شصت و یکم – اولیاء عقد – مسئله ۱ –ولایت اب و جد – بررسی اشتراط ولایت جد به حیات پدر یا ممات او؟ بررسی ولایت أم – ادله عدم ولایت أم – دلیل اول

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم اولیاء عقد – مسئله ۱ –ولایت اب و جد – بررسی اشتراط ولایت جد به حیات پدر یا ممات او؟ بررسی ولایت أم – ادله عدم ولایت أم – دلیل اول ۱۴۰۳/۰۲/۰۲ بررسی اشتراط ولایت جد به حیات پدر یا ممات او مطلبی از بحث جلسه گذشته (که مورد سؤال هم قرار گرفت) باقی مانده، این را عرض کنیم و بعد وارد بحث بعدی شویم. عرض شد که ولایت هم برای پدر و هم برای جد ثابت است؛ ولایت جد هم محصور در جد أبی است، بنابراین اگر در وسائط زن باشد، این ولایت مقبول نیست. لکن مسأله‌ای مطرح است که صاحب شرایع هم آن را مطرح کرده

خارج فقه – جلسه شصتم – اولیاء عقد – مسئله ۱ –ولایت اب و جد – ادله حصر ولایت جد در جد أبی – دلیل دوم، سوم، چهارم، پنجم و بررسی آنها

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصتم اولیاء عقد – مسئله ۱ –ولایت اب و جد – ادله حصر ولایت جد در جد أبی – دلیل دوم، سوم، چهارم، پنجم و بررسی آنها ۱۴۰۳/۰۲/۰۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که آیا ولایت جد منحصر در جد أبی است، یعنی در وسائط هیچ یک زن نباشد، یا جد أبی ولو در وسائط زن هم باشد ولایت دارد. عرض کردیم تقریباً مورد اتفاق است بین شیعه و سنی؛ تنها مخالف در این مسأله ابن ‌جنید است. ابن جنید همانطور که برای أم ولایت قائل است، برای جد أمی یعنی کسی که در وسائط او زن باشد، ولایت قائل است. بحث در ادله انحصار ولایت جد در جد

خارج فقه – جلسه پنجاه و نهم – اولیاء عقد – مسئله ۱ –ولایت اب و جد – دلیل سوم: آیه – دلیل چهارم: سیره عقلا – ادله عدم ولایت جد و بررسی آن – ادله حصر ولایت جد در جد ابی – دلیل اول

جلسه ۵۹ – PDF جلسه پنجاه و نهم اولیاء عقد – مسئله ۱ –ولایت اب و جد – دلیل سوم: آیه – دلیل چهارم: سیره عقلا – ادله عدم ولایت جد و بررسی آن – ادله حصر ولایت جد در جد ابی – دلیل اول ۱۴۰۳/۰۱/۲۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در ولایت أب و جد بود؛ عرض کردیم در مورد ولایت أب و جد، به خصوص ولایت أب تقریباً اتفاق نظر وجود دارد و تنها مخالف در مورد ولایت جد، بنابر نقل مرحوم علامه و دیگران، ابن ابی‌عقیل است. ما دو دلیل بر اثبات ولایت أب و جد ذکر کردیم؛ یکی اجماع بود و دیگری روایات. ادامه ادله ولایت أب و جد دو دلیل دیگر هم

خارج فقه – جلسه پنجاه و هشتم – اولیاء عقد – مسئله ۱ – بیان کلی مسئله – ولایت اب و جد – دلیل اول: اجماع – دلیل دوم: روایات

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم اولیاء عقد – مسئله ۱ – بیان کلی مسئله – ولایت اب و جد – دلیل اول: اجماع – دلیل دوم: روایات ۱۴۰۳/۰۱/۲۶ فصل فی اولیاء العقد مسأله ۱: «للأب و الجد من طرف الأب بمعنى أب الأب فصاعدا ولاية على الصغير و الصغيرة و المجنون المتصل جنونه بالبلوغ، و كذا المنفصل عنه على الظاهر، و لا ولاية للأم عليهم و للجد من طرف الأم و لو من قبل أمّ الأب بأن كان أبا لأمّ الأب مثلا، و لا للأخ و العمّ و الخال و أولادهم». فصل گذشته درباره احکام عقد بود؛ مسائل متعددی درباره عقد مطرح شد، سپس چند

خارج فقه – جلسه پنجاه و هفتم – احکام عقد – مسأله ۲۵ – بیان کلی – فرع اول: عدم صحت عقد مکره – فرع دوم: صحت عقد مکره در صورت رضایت

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم احکام عقد – مسأله ۲۵ – بیان کلی – فرع اول: عدم صحت عقد مکره – فرع دوم: صحت عقد مکره در صورت رضایت ۱۴۰۲/۱۲/۱۴ مسأله ۲۵ آخرین مسأله‌ای که در این فصل متعرض می‌شوند، مربوط به یکی از شروط عامه متعاقدین است. اگر به خاطر داشته باشید عنوان این فصل که ۲۵ مسأله در آن مطرح شد این بود: «فصل فی عقد النکاح و احکامه»؛ این آخرین مسأله‌ای است که در این فصل مطرح می‌شود و پس از آن فصل دیگری مطرح می‌شود با عنوان «اولیاء العقد». این مسأله درباره شرط اختیار است؛ اینکه زوجین باید مختار باشند تا عقد آنها صحیح باشد. می‌فرماید: «يشترط في صحة العقد الاختيار أعني اختيار

خارج فقه – جلسه پنجاه و ششم – احکام عقد – مسأله ۲۴ – دو صورت در مسأله – صورت دوم – ادله عدم سماع ادعای زن – دلیل اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم، ششم و بررسی آنها – نتیجه

جلسه ۵۶ – PDF جلسه پنجاه و ششم احکام عقد – مسأله ۲۴ – دو صورت در مسأله – صورت دوم – ادله عدم سماع ادعای زن – دلیل اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم، ششم و بررسی آنها – نتیجه ۱۴۰۲/۱۲/۱۳ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مسأله ۲۴ دو صورت قابل بررسی است؛ اصل مسأله این است که زنی که ادعا کرده همسر ندارد و به دنبال آن مردی با او ازدواج کرده، اما بعد از ازدواج ادعا کرده که شوهر داشته است. صورت اول این بود که برای ادعای خودش بینه اقامه کند؛ این را در جلسه گذشته بررسی کردیم و حکم آن را ذکر کردیم. صورت دوم صورت دوم آنجایی است که بینه اقامه نکرده

خارج فقه – جلسه پنجاه و پنجم – احکام عقد – مسأله ۲۳ – نکته – مسأله ۲۴ – دو صورت در مسأله – صورت اول

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم احکام عقد – مسأله ۲۳ – نکته – مسأله ۲۴ – دو صورت در مسأله – صورت اول ۱۴۰۲/۱۲/۱۲ نکته از مسأله ۲۳ یک نکته‌ای باقی مانده که آن را عرض کنیم و ان‌شاءالله وارد مسأله ۲۴ شویم؛ اگر به خاطر داشته باشید در ابتدای بحث از مسأله ۲۳ عرض کردیم ظاهر عبارت مرحوم سید این است که تنها راه اثبات ادعای کسی که می‌گوید این زن همسر من است، بینه است؛ فرمودند اگر مردی با یک زنی که ادعا کرده همسر ندارد ازدواج کند، آنگاه مرد دیگری ادعا کند این زن همسر من است، «لم تسمع دعواه الا بالبینة»، ادعای او جز با بینه ثابت نمی‌شود. ما همانجا عرض

خارج فقه – جلسه پنجاه و چهارم – احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض چهارم و پنجم – تفاوت و اشتراک دو فرع – اشکال

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض چهارم و پنجم – تفاوت و اشتراک دو فرع – اشکال ۱۴۰۲/۱۱/۳۰ فرض چهارم فرع چهارم در متن تحریر این است: «و إن حلف أحدهما دون الآخر بأن نكل عن اليمين فردها الحاكم عليه أو ردّ هو عليه فحلف سقطت دعواه بالنسبة إلى الحالف…». تا اینجا سه حالت و سه فرض بیان شد؛ یکی اینکه مدعی بینه اقامه کند که فرمودند «حکم له علیهما». دوم اینکه بینه اقامه نکند و آن دو نفر قسم بخورند، ادعای او ساقط می‌شود. فرض سوم این بود که آن دو نفر خودداری کنند از سوگند یا خودشان قسم را رد به مدعی کنند، آنگاه مدعی هم قسم بخورند، اینجا

خارج فقه – جلسه پنجاه و سوم – احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض سوم – بررسی عبارت عروه و تفاوت آن با تحریر – وجه احتیاط استحبابی مرحوم سید – کلام محقق بروجردی

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض سوم – بررسی عبارت عروه و تفاوت آن با تحریر – وجه احتیاط استحبابی مرحوم سید – کلام محقق بروجردی ۱۴۰۲/۱۱/۲۹ بررسی عبارت عروه در فرض سوم عرض کردیم در مسأله ۲۳ فروع یا فروضی مطرح شده است؛ سه فرع را تا به حال ذکر کردیم، دو فرع دیگر باقی مانده است؛ منتهی قبل از اینکه فرع چهارم و پنجم را ذکر کنیم، عبارت عروه در همین مورد را نقل می‌کنم که یک توضیح قابل توجهی دارد و دانستن آن خالی از فایده نیست، مخصوصاً با ملاحظه اشکالی که در فرع دوم و سوم مطرح بود. در عبارت عروه بعد از بیان اینکه لازم

خارج فقه – جلسه پنجاه و دوم – احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض سوم – دلیل – اشکال – کلام شهید ثانی

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض سوم – دلیل – اشکال – کلام شهید ثانی ۱۴۰۲/۱۱/۲۸ فرع سوم در مسأله ۲۳ پنج فرع یا پنج فرض مطرح شده که تا اینجا ما دو فرع را بررسی کردیم. فرع سوم که در متن تحریر آمده، این است: «و إن نكلا عن اليمين فردها الحاكم عليه أو رداها عليه و حلف ثبت مدعاه». اصل بحث در این بود که اگر یک مردی با زنی که ادعا کرده بود همسری ندارد، ازدواج کرده باشد، آنگاه مرد دیگری ادعای زوجیت این زن را کند، این دعوا به فرموده امام(ره) متوجه به هر دو نفر است، هم زوج و هم زوجه. تا اینجا تکلیف دو

خارج فقه – جلسه پنجاه و یکم – احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض دوم – ادامه بررسی اشکال

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض دوم – ادامه بررسی اشکال ۱۴۰۲/۱۱/۱۶ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در فرض دوم که مدعی در مورد ادعای خودش (مبنی بر زوجیت زنی که به عقد دیگری در آمده، با این ادعا که همسر ندارد) بینه نیاورد و از اقامه بینه ناتوان باشد، امام و مرحوم سید فرمودند سوگند متوجه زوج و زوجه می‌شود و اگر قسم بخورند، ادعای مدعی ساقط می‌شود. یک اشکالی در تعلیقه عروه توسط مرحوم محقق نائینی مطرح شده که اینجا اساساً یمین متوجه زوج و زوجه نمی‌شود. مرحوم آقای خویی این اشکال را پروراندند و توضیح دادند که چرا نه متوجه زوج می‌شود و نه متوجه زوجه. اساس این

خارج فقه – جلسه پنجاهم – احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض دوم – اشکال محقق نائینی – کلام محقق خویی – بررسی اشکال

جلسه ۵۰ – PDF جلسه پنجاهم احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض دوم – اشکال محقق نائینی – کلام محقق خویی – بررسی اشکال ۱۴۰۲/۱۱/۱۵ فرض دوم فرض دوم در مسأله ۲۳ این است: «و مع عدم البينة توجه اليمين إليهما، فإن حلفا معا على عدم زوجيته سقطت دعواه عليهما». امام(ره) می‌فرماید: اگر مدعی بینه نداشته باشد، آنگاه یمین و سوگند متوجه زوج و زوجه می‌شود؛ پس اگر آن دو قسم بر عدم زوجیت مدعی بخورند، ادعای او بر علیه این دو ساقط می‌شود. عرض کردیم فرض اول آنجایی است که مدعی بینه بیاورد؛ فرمودند اگر بینه بیاورد، «حکم له علیهما». اما اگر مدعی بینه نیاورد بر اینکه این زنی که با آن مرد ازدواج کرده همسر اوست، هر

خارج فقه – جلسه چهل و نهم – احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض اول – ادامه ادله – اشکال به دلیل دوم (روایات) – اشکال اول، دوم و سوم و بررسی آنها

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض اول – ادامه ادله – اشکال به دلیل دوم (روایات) – اشکال اول، دوم و سوم و بررسی آنها ۱۴۰۲/۱۱/۱۴ خلاصه جلسه گذشته در مسأله ۲۳ چند فرض مطرح است؛ فرض اول را جلسه گذشته مورد بررسی قرار دادیم و ادله آن بیان شد. صورت مسأله این بود که اگر زنی ادعا کند که همسر ندارد و به دنبال آن مردی با او ازدواج کند، آنگاه بعد از ازدواج یک مرد دیگری ادعای زوجیت این زن را مطرح کند؛ ادعای زوجیت توسط مرد دیگر در واقع متوجه هر دو است، هم زن و هم مرد؛ اینجا چند فرض و حالت متصور است. فرض

خارج فقه – جلسه چهل و هشتم – احکام عقد – مسأله ۲۳ – بیان کلی مسأله – کلام مرحوم سید – یک فرق بین کلام امام و سید – فروض مسأله – فرض اول – ادله

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم احکام عقد – مسأله ۲۳ – بیان کلی مسأله – کلام مرحوم سید – یک فرق بین کلام امام و سید – فروض مسأله – فرض اول – ادله ۱۴۰۲/۱۱/۰۹ مسأله ۲۳ مسأله ۲۳: «إذا تزوج بامرأة تدعي أنها خلية عن الزوج فادعى رجل آخر زوجيتها فهذه الدعوى متوجهة إلى كل من الزوج و الزوجة، فان أقام المدعي بينة شرعية حكم له عليهما و فرّق بينهما و سلمت إليه …». بیان کلی مسأله در مسأله ۲۳ موضوع عبارت است از اینکه زنی با ادعای اینکه همسر ندارد، با مردی ازدواج کرده؛ لکن بعد از ازدواج، مرد دیگری ادعای زوجیت این زن را مطرح کرده است. ارتباطش با بحث گذشته و مسائل

خارج فقه – جلسه چهل و هفتم – احکام عقد – مسأله ۲۲ – بررسی لزوم فحص در فرض متهمه بودن زن – کلام مرحوم حکیم – حق در مسأله – فرع – جواز اجرای عقد برای وکیل

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم احکام عقد – مسأله ۲۲ – بررسی لزوم فحص در فرض متهمه بودن زن – کلام مرحوم حکیم – حق در مسأله – فرع – جواز اجرای عقد برای وکیل ۱۴۰۲/۱۱/۰۸ خلاصه جلسه گذشته درباره لزوم یا عدم لزوم جستجو در مورد ادعای زنی که متهمه است مبنی بر اینکه همسری ندارد، عرض کردیم اقوال مختلف ذکر شده است. امام(ره) لزوم فحص را احتیاط مستحبی می‌دانند؛ ظاهر کلام مرحوم سید این بود که احتیاط واجب است. اینها براساس دو وجه جمع برای روایاتی است که در این باره وارد شده است. وجه سوم و چهارم هم ذکر شد؛ تا اینجا ما چهار وجه جمع برای دو دسته از روایات ذکر کردیم.