نکاح

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم احکام عقد – مسأله ۲ – توضیح اجمالی مسأله – مقام اول: الفاظ ایجاب – ۱ و ۲: «زوجت» و «انکحت» – وجه احتیاط وجوبی – حق در مسأله ۱۴۰۱/۰۷/۳۰ مسأله ۲: «الأحوط أن یکون الإیجاب فی النکاح الدائم بلفظی أنکحت ‏‎ ‎‏أو زوّجت،فلا یوقع بلفظ متّعت علی الأحوط و إن کان الأقوی وقوعه به ‎‏مع الإتیان بما یجعله ظاهراً فی الدوام و لا یوقع بمثل بعت أو وهبت أو ‏‎ ‎‏ملّکت أو آجرت». توضیح اجمالی مسأله در مباحث گذشته سخن از اصل اعتبار لفظ در عقد و اینکه ایجاب و قبول نکاح باید به لفظ باشد و همچنین در این باره که آیا ایجاب لازم است بر قبول مقدم شود یا نه و

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم  احکام عقد – مسأله ۱ – فرع دوم: حق در مسأله  ۱۴۰۱/۰۷/۲۵ خلاصه جلسه گذشته در فرع دوم از مسأله اول بحث در این بود که آیا قبول می‌تواند مقدم بر ایجاب شود یا نه. عرض شد سه قول و سه رأی در اینجا وجود دارد؛ یک قول، قول به جواز تقدیم قبول بر ایجاب است مطلقا و البته احتیاط مستحب آنکه قبول مؤخر واقع شود. مرحوم سید اجمالاً همین را فرمودند و براساس ظاهر عبارت فرقی بین اینکه قبول مقدم با چه لفظی واقع شود، نگذاشته‌اند. امام(ره) براساس عبارت تحریر تفصیلی داده‌اند که اگر قبول با لفظ قبلت و اشباه آن صورت بگیرد، نمی‌تواند مقدم شود اما به غیر آن تقدیم جایز است.

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم احکام عقد – مسأله ۱ –فرع دوم: بررسی تقدیم قبول بر ایجاب – قول سوم و بررسی دلیل آن – دو ادعا و بررسی آنها ۱۴۰۱/۰۷/۲۴                   خلاصه جلسه گذشته در فرع دوم از مسأله اول بحث در این بود که آیا قبول می‌تواند مقدم بر ایجاب ذکر شود یا نه. عرض کردیم سه قول در مسأله وجود دارد: قول اول، قول به جواز مطلقا بود، هر چند احتیاط استحبابی در تأخر قبول است. قول دوم، عدم جواز و احتیاط وجوبی در تقدیم ایجاب قبول؛ قول سوم، تفصیل در مسأله به این معنا که اگر قبول به الفاظی مثل قبلتُ و رضیتُ مقدماً ذکر شود، جایز

جلسه سوم – PDF جلسه سوم  احکام عقد – مسأله ۱ –فرع اول – قول سوم و بررسی آن – قول چهارم و بررسی آن ۱۴۰۱/۰۷/۱۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در فرع اول از مسأله اولی از مسائل مربوط به احکام العقد بود؛ در فرع اول سخن در این بود که آیا ایجاب می‌تواند از ناحیه مرد صورت بگیرد یا لزوماً باید توسط زن واقع شود. چهار قول ذکر کردیم. قول اول فتوا به این بود که ایجاب حتماً باید از ناحیه زن باشد؛ این قول را به همراه دلیل آن بررسی کردیم و پاسخ دادیم. قول دوم این بود که در برخی موارد ایجاب باید حتماً از ناحیه زن باشد، مخصوصاً با الفاظی مثل زوجتکَ. در موارد دیگر هم

جلسه اول – PDF جلسه اول احکام عقد – مسأله ۱ – توضیح کلی – فرع اول ۱۴۰۱/۰۷/۱۰ ارزش علم قال علی(ع): «كُلُّ وِعَاءٍ يَضِيقُ بِمَا جُعِلَ فِيهِ إِلاَّ وِعَاءُ اَلْعِلْمِ فَإِنَّهُ يَتَّسِعُ». امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: هر ظرفی به واسطه آن چیزی که در آن قرار داده می‌شود، تنگ‌تر و محدود‌تر می‌شود، با هر ابعادی آن را در نظر بگیریم، با محتوای خودش و به حسب آن مقداری که در آن ظرف ریخته می‌شود، محدودتر می‌شود؛ از یک ظرف کوچک بگیرید تا ظرف‌های بزرگ، چه طبیعی و چه غیرطبیعی. …. پس هر ظرف و هر وعائی با آنچه که در آن ظرف ریخته می‌شود، محدود و تنگ می‌شود؛ مگر ظرف دانش و علم که نه تنها با محتوای خودش و آن

جلسه ۱۰۹ – PDF جلسه صد و نهم عقد نکاح – بررسی اعتبار ماضویت – ادله اعتبار – دلیل اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم و بررسی آنها – دلیل عدم اعتبار – نتیجه ۱۴۰۱/۰۳/۰۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در اعتبار ماضویت در عقد نکاح بود؛ عرض کردیم مرحوم سید درباره این شرط می‌فرماید احتیاط مستحب آن است که ماضویت در عقد نکاح معتبر است، و بر این اساس فرموده‌اند «فیکفی المستقبل و الجملة الخبریة کأن یقول ازوجک أو أنا مزوجک فلانه»، چون احتیاط مستحب است که ماضویت در عقد نکاح معتبر است، لذا اگر کسی به صورت صیغه مستقبل یا مضارع، عقد نکاح را جاری کند و به صورت جمله خبریه بگوید «ازوجک» یا «أنا مزوجک فلانه» این کفایت می‌کند

جلسه ۱۰۸ – PDF جلسه صد و هشتم  عقد نکاح – بررسی اعتبار عربیت در عقد نکاح – مبنای احتیاط وجوبی امام – حق در مسأله – عدم لزوم ترجمه – اشکال به امام و مرحوم سید – بررسی اعتبار ماضویت – اقوال ۱۴۰۱/۰۳/۰۳ مبنای احتیاط وجوبی امام در اعتبار عربیت بحث در اعتبار عربیت در عقد نکاح بود؛ ادله اعتبار عربیت ذکر شد و به جز دو دلیل، یعنی مقتضای اصالة الفساد و مقتضای احتیاط، سایر ادله مورد اشکال قرار گرفت. این دو دلیل نهایتاً اقتضای اعتبار عربیت در نکاح را ثابت می‌کند، به شرط اینکه مانعی در برابر آن نباشد. تا اینجا گفتیم در باب معاملات، اصل بر فساد است و در صورت شک در صحت نکاح. همانطور

جلسه ۱۰۷ – PDF جلسه صد و هفتم عقد نکاح – بررسی اعتبار عربیت در عقد نکاح – ادله اعتبار – دلیل سوم، چهارم، پنجم، ششم و بررسی آنها ۱۴۰۱/۰۳/۰۲ دلیل سوم بحث در ادله اعتبار عربیت در عقد نکاح بود. عرض کردیم چند دلیل برای این مدعا ذکر شده که دو دلیل از آنها در جلسه قبل مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد این دو دلیل هیچ‌کدام وافی به مقصود نیست. دلیل سوم که منسوب به صاحب جامع المقاصد است و مرحوم شیخ آن را از محقق ثانی صاحب جامع المقاصد نقل کرده، و مرحوم آقای خویی هم آن را به ایشان نسبت داده، این است که اساساً به صیغه و عقدی که به زبان غیر عربی منعقد

جلسه ۱۰۶ – PDF جلسه صد و ششم  عقد نکاح – بررسی اعتبار عربیت در عقد نکاح – اقوال – ادله اعتبار عربیت – دلیل اول و بررسی آن – دلیل دوم و بررسی آن ۱۴۰۱/۰۳/۰۱ اعتبار عربیت در عقد نکاح بحث در لزوم انشاء عقد به زبان عربی بود؛ عرض کردیم در این باره چند قول وجود دارد. برخی قائل به اعتبار عربیت مطلقا شده‌اند و معتقدند اگر عقد نکاح به زبان غیرعربی واقع شود، منعقد نمی‌شود. برخی قائل به عدم اعتبار مطلقا شده‌اند و معتقدند اگر عقد نکاح به زبان غیرعربی هم واقع شود، صحیح است. برخی هم تفصیل داده‌اند بین قدرت بر عربیت ولو بالتوکیل و عجز از آن. بر این اساس می‌گویند در صورتی که شخص

جلسه ۱۰۵ – PDF جلسه صد و پنجم عقد نکاح – بررسی جواز اشاره در عقد نکاح – ادله جواز اشاره بر هر دو مبنا – دلیل دوم: ضرورت – دلیل سوم: سیره عقلا – مقام دوم: عدم جواز اشاره در غیر اخرس – جواز اشاره برای اخرس در نکاح موقت ۱۴۰۱/۰۲/۳۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در جواز اشاره در عقد نکاح بود؛ گفتیم درباره این موضوع در دو مقام بحث می‌شود. یکی اینکه آیا اخرس می‌تواند در عقد نکاح به اشاره اکتفا کند یا نه؛ دوم، که در عبارت تحریر هم به آن تصریح شده، این است که آیا غیر اخرس می‌تواند در عقد نکاح به اشاره اکتفا کند یا نه. بحث در مقام اول بر طبق دو مبنا

جلسه ۱۰۴ – PDF جلسه صد و چهارم  عقد نکاح – بررسی جواز اشاره در عقد نکاح ۱۴۰۱/۰۲/۲۸                                                                                  خلاصه جلسه گذشته بحث در بررسی جواز اشاره در عقد نکاح بود. عرض کردیم درباره این مسأله در دو مقام بحث می‌کنیم؛ مقام اول درباره اکتفاء به اشاره در نکاح اخرس است، در حالی که امکان توکیل برای او وجود دارد. مقام دوم که البته چندان بحثی ندارد، درباره عدم اکتفاء به اشاره در نکاح غیر اخرس است. در مقام اول گفتیم بر دو مبنا باید بحث کنیم؛ یکی مبنای کسانی که اعتبار لفظ در عقد نکاح را از طریق ادله لفظیه و روایات اثبات کرده‌اند و البته اجماع هم ممکن است مورد استناد آنها قرار گرفته باشد. مبنای دوم مبنای

جلسه ۱۰۳ – PDF جلسه صد و سوم عقد نکاح – بررسی جواز اشاره در عقد نکاح – مقام اول: بررسی جواز اشاره برای اخرس – الف. بر مبنای استناد اعتبار لفظ به ادله لفظیه – کلام محقق خویی ۱۴۰۱/۰۲/۲۷ بررسی جواز اشاره در عقد نکاح عرض شد در متن تحریر بعد از اینکه امام(ره) فرمودند در نکاح اعم از دائم و منقطع، لفظ معتبر است و کتابت کفایت نمی‌کند، فرمودند: اشاره مفهمه در غیر اخرس هم کفایت نمی‌کند. اینجا در واقع دو مسأله و دو مطلب وجود دارد؛ یکی بحث از کفایت اشاره در نکاح اخرس است، و دیگری عدم کفایت اشاره در نکاح غیر اخرس. اگر در مورد اخرس و کسی که قدرت بر تکلم ندارد و به

جلسه ۱۰۲ – PDF جلسه صد و دوم عقد نکاح – بررسی جواز کتابت در عقد نکاح – ادله جواز کتابت – دلیل اول و بررسی آن – دلیل دوم و بررسی آن – بررسی جواز کتابت در نکاح موقت ۱۴۰۱/۰۲/۲۶ جمع‌بندی مباحث گذشته امام(ره) در متن تحریر بعد از بیان نیاز عقد به ایجاب و قبول لفظی، فرمودند مجرد رضای قلبی از طرفین و نیز معاطاتی که در اغلب معاملات جریان دارد، کفایت نمی‌کند. عبارت این بود: «النكاح على قسمين: دائم و منقطع، و كل منهما يحتاج إلى عقد مشتمل على إيجاب و قبول لفظيین دالين على إنشاء المعنى المقصود و الرضا به دلالة معتبرة عند أهل المحاورة، فلا يكفي مجرد الرضا القلبي من الطرفين و لا المعاطاة الجارية

جلسه ۱۰۱ – PDF جلسه صد و یکم عقد نکاح – بررسی اعتبار لفظ در عقد نکاح – ادله اعتبار لفظ در نکاح موقت – روایت چهارم، پنجم، ششم و بررسی آنها – حق در مسأله – یک اشکال و پاسخ به آن ۱۴۰۱/۰۲/۲۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله اعتبار لفظ در نکاح بود. عرض کردیم در مورد نکاح دائم، لفظ معتبر است. در مورد نکاح موقت هم به ادله‌ای استناد شده بر اعتبار لفظ. روایاتی در این رابطه مورد استدلال و استناد قرار گرفته است. این روایات در باب ۱۸ از ابواب متعه از کتاب النکاح وسائل الشیعة ذکر شده است. سه روایت در جلسه قبل ذکر شد؛ چند روایت دیگر هم در این رابطه وجود دارد که

جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صدم  عقد نکاح – بررسی اعتبار لفظ در عقد نکاح –ادله عدم اعتبار – دلیل اول و بررسی آن – دلیل دوم: روایت – نتیجه در نکاح دائم – ادله اعتبار لفظ در نکاح موقت – روایت اول، دوم، سوم و بررسی آنها ۱۴۰۱/۰۲/۲۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که آیا لفظ و صیغه ایجاب و قبول در تحقق نکاح معتبر است یا نه. گفتیم قائلین به اعتبار لفظ در نکاح، به چند دلیل تمسک کرده‌اند. این ادله یک به یک مورد بررسی قرار گرفت و نهایتاً به این نتیجه رسیدیم که مهم‌ترین دلیل بر اعتبار لفظ در نکاح، اجماع است. البته استصحاب عدم زوجیت و اصالة الفساد هم می‌تواند این امر را