خارج اصول

جلسه ۷۵ – PDF  جلسه هفتاد و پنجم معنای اصطلاحی ماده أمر-حق در پاسخ به اشکال-اعتبار علو و استعلاء ۱۳۹۳/۱۱/۲۸   خلاصه جلسه گذشته تا اینجا اشکال مربوط به معنای اصطلاحی ماده امر بی پاسخ ماند یعنی پاسخ هایی که بیان شد، هیچکدام نتوانست معنای اصطلاحی را از مشکله غیر اشتقاقی بودن خارج کند چون معنای اصطلاحی عبارت از قول مخصوص است؛ فقهاء و اصولیین امر را به معنای صیغه مخصوص و هیئت افعل می دانند و این هیئت، صیغه و قول مخصوص معنای حدثی ندارد در حالی که از این ماده مشتقات مختلفی ناشی می شود. در حالی که صحیح نیست معنایی حدثی نباشد اما در عین حال اشتقاق هم از آن صورت بگیرد؟! پاسخ محقق خراسانی، پاسخ محقق

جلسه ۷۴ – PDF  جلسه هفتاد و چهارم معنای اصطلاحی ماده أمر-یک اشکال و بررسی پاسخ های آن ۱۳۹۳/۱۱/۲۷   خلاصه جلسه گذشته بحث در معنای اصطلاحی ماده امر بود. عمدتا ماده امر را در اصطلاح فقهاء و اصولیین به معنای قول مخصوص یا صیغه مخصوص دانستند. اشکالی متوجه این معنا شد که اگر معنای ماده امر در اصطلاح این باشد، اشکال مهم این است که این معنا، معنای حدثی و اشتقاقی نیست در حالی که خود ماده امر اشتقاقی و حدثی است و مشتقاتی از آن اشتقاق پیدا می کند. پاسخ هایی به این اشکال داده شده که سه پاسخ را نقل کردیم؛ البته پاسخ امام (ره)هر چند بر مبنای خود ایشان استوار است چون ایشان معتقد است ماده

جلسه ۷۳ – PDF  جلسه هفتاد و سوم معنای اصطلاحی ماده أمر-یک اشکال و بررسی پاسخ های آن ۱۳۹۳/۱۱/۲۶   خلاصه جلسه گذشته بحث پیرامون معنای اصطلاحی ماده امر بود. عرض کردیم مرحوم آخوند یک معنای اصطلاحی بیان کرده‏اند و آن عبارت است از قول مخصوص یا صیغه افعل و آنچه که مشابه آن است. ظاهرا این بیان مشهور هم می‏باشد لکن اشکالی نسبت به این معنا مطرح شده و پاسخ هایی از آن اشکال داده شده است. اشکال این بود: این معنای اصطلاحی برای ماده امر، یک معنای حدثی و اشتقاقی نیست. قول مخصوص و صیغه افعل یک معنای غیر حدثی است و قابلیت اشتقاق در آن نیست در حالی که می‏بینیم مشهور برای ماده امر در فقه و

جلسه ۷۲ – PDF  جلسه هفتاد و دوم معنای اصطلاحی ماده أمر-یک اشکال و بررسی پاسخ های آن ۱۳۹۳/۱۱/۲۵   خلاصه جلسه گذشته بحث در مقام اول یعنی معنای لغوی و عرفی ماده أمر به پایان رسید. نظریات مختلف درباره معنای لغوی و عرفی ماده أمر را بیان کردیم و سرانجام حق در مسئله معلوم شد. مقام دوم: معنای اصطلاحی ماده امر مقام دوم درباره معنای اصطلاحی ماده أمر است. مرحوم آخوند در کفایه می فرماید: ماده أمر علاوه بر آنکه در لغت و عرف معنایی دارد (نظر ایشان این شد که ماده أمر مشترک لفظی بین طلب و شیء است) در اصطلاح هم معنای خاصی دارد منظور از اصطلاح یعنی بین فقهاء و اصولیین معنای خاصی در مورد ماده

جلسه ۷۱ – PDF جلسه هفتاد و یکم معنای لغوی و عرفی ماده أمر- بررسی نظریه سوم و چهارم-حق در مسئله ۱۳۹۳/۱۱/۲۱   خلاصه جلسه گذشته بحث در معنای لغوی و عرفی ماده امر بود. عرض کردیم در این رابطه چند نظریه ذکر شده است. نظریه اول، نظریه اشتراک معنوی بود که هم به نحو کلی و اجمالی و همچنین به صورت جزئی و تفصیلی مورد بررسی قرار گرفت. نظریه دوم، نظریه اشتراک لفظی بود که آن هم به هر دو نحو بررسی شد یعنی هم جزئیات و قائلینش ذکر شد و مورد نقد قرار گرفت و هم به نحو کلی مورد بررسی واقع شد. نظریه سوم امام خمینیw می فرماید: معنای ماده امر، نه به نحو اشتراک لفظی است

جلسه ۷۰ – PDF  جلسه هفتاد معنای لغوی و عرفی ماده أمر- بررسی نظریه دوم(اشتراک لفظی) ۱۳۹۳/۱۱/۲۰   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم نظریه اشتراک لفظی هم مبتلا به اشکالاتی است و اشکالات مربوط به این نظریه را هم به نحو کلی بیان کردیم. علی ایحال، غیر از اشکالات اختصاصی که به قائلین به نظریه اشتراک لفظی داشتیم، اساس این نظریه دچار اشکال است که مهم ترین اشکال آن را در جلسه قبل بیان کردیم به طور کلی ما با توجه به اینکه در اشتراک لفظی صرفاً معناها مغایرند و الفاظ بمادتها و هیئتها یکسانند، در ما نحن فیه می بینیم که این ویژگی وجود ندارد. أمر بمادته و هیئته وُضِعَ برای معنای غیر اشتقاقی مثل شیء، شأن و …

جلسه ۶۹ – PDF  جلسه شصت و نهم معنای لغوی و عرفی ماده أمر- بررسی نظریه دوم(اشتراک لفظی) ۱۳۹۳/۱۱/۱۹   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم دیدگاه ها پیرامون معنای لغوی و عرفی ماده امر مختلف است. عرض کردیم اقوال به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند البته نظریه چهارمی هم وجود دارد که بعداً آنرا بیان خواهیم کرد. یکی نظریه اشتراک معنوی بود که بررسی شد و باطل شناخته شد. نظریه دوم نظریه اشتراک لفظی است. خود کسانی که معتقدند، ماده امر مشترک لفظی است بر چند صنف هستند: عده ای معتقدند مشترک لفظی بین هفت معنا است. عده ای دیگر معتقدند مشترک لفظی بین چهار معنا است و یک عده هم اعتقاد دارند که مشترک لفظی بین

جلسه ۶۸ – PDF  جلسه شصت و هشتم معنای لغوی و عرفی ماده أمر- بررسی نظریه دوم(اشتراک لفظی) ۱۳۹۳/۱۱/۱۸   خلاصه جلسه گذشته بحث در معنای ماده امر بود. عرض کردیم به طور کلی بعضی در مورد معنای ماده امر قائل به اشتراک معنوی هستند. ما  این مسلک را هم اجمالا و هم تفصیلا بررسی کردیم یعنی ابتدا اشکالاتی را در مورد نظریه اشتراک معنوی بیان کردیم و سپس به طور خاص نظر محقق نائینی و محقق اصفهانی که متمایل به این مسلک بودند را مورد بررسی قرار دادیم. نظریه دوم: اشتراک لفظی کسانی که معتقدند ماده امر مشترک لفظی است در این جهت متفقند که یک معنای امر که معنای اشتقاقی امر است عبارت از طلب است و در

جلسه ۶۷ – PDF  جلسه شصت و هفتم معنای لغوی و عرفی ماده أمر- بررسی نظریه دوم(اشتراک لفظی) ۱۳۹۳/۱۱/۱۵   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد مدلول و مفهوم ماده امر، بین بزرگان اختلاف نظر وجود دارد و چنانچه بخواهیم این اقوال را به نحو کلی دسته بندی کنیم می توانیم آنها را در چهار نظریه بگنجانیم. یک دسته قائل به اشتراک معنوی مدلول امر هستند و به عبارت دیگر معتقدند ماده امر فقط یک معنا دارد که جامع بین همه معانی است. دسته دوم معتقدند ماده امر مشترک لفظی بین دو معنا یا بیشتر است و به عبارت دیگر قائل به تعدد معنای ماده امر هستند. طبق نظریه سوم ماده امر در یک معنی حقیقت و در سایر

جلسه ۶۶ – PDF  جلسه شصت و ششم معنای ماده امر ۱۳۹۳/۱۱/۱۴   مقدمه بعد از امور مقدماتی که مرحوم آخوند متعرض شدند و ما به تفصیل در مورد آنها بحث کردیم، نوبت به مقصد اول از مقاصد علم اصول می رسد. بحث هایی که تا به حال مطرح شد، به نوعی داخل علم اصول نبودند البته اینکه عرض می کنیم، طبق تعریف مشهور از علم اصول است مثلا بحث استعمال لفظ در اکثر از معنا یا بحث حقیقت و مجاز یا بحث مشتق، طبق تعریف مشهور از مسائل علم اصول محسوب نمی شوند، به همین جهت مرحوم آخوند این موارد را جزء مقدمات علم اصول قرار داد چون ملاک مشهور برای اصولی بودن مسئله این است که در کبری