خارج اصول

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ امر نهم: تأسیس اصل – بررسی کلام امام خمینی ۱۳۹۹/۰۹/۱۵         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد تإسیس اصل در مسئله، تارة از جهت مسئله اصولی باید این امر را مورد بررسی قرار داد و اخری از جهت مسئله فرعی فقهی، اما از جهت اصولی نیز گفتیم تارة از جهت عقلی می بایست به بررسی این امر پرداخت و اخری از جهت لفظی. در جهت لفظی و عقلی معلوم شد اگر بحث از کاشفیت یا دلالت یا اقتضاء نهی للفساد را بررسی کنیم، اصلی در مسئله وجود ندارد. از جهت لفظی که کاملا تببیین شد، از جهت عقلی نیز

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ امر نهم – تأسیس اصل – مقام اول: از حیث مسئله اصولی – جهت عقلی ۱۳۹۹/۰۹/۱۲         خلاصه جلسه گذشته بحث در تأسیس اصل در مسئله اقتضا یا کاشفیت یا دلالت نهی بر فساد بود. عرض کردیم باید این مسئله را دو مقام دنبال کنیم: ۱. از حیث مسئله اصولی. ۲. از حیث مسئله فرعی فقهی. در مقام اول نیز باید در دو جهت موضوع را دنبال کنیم، از جهت لفظی که آیا می‎توانیم اصلی ذکر کنیم که در هنگام شک و نبود دلیل، ما را راهنمایی کند و مرجعیت داشته باشد. نتیجه این بخش این شد که اصلی وجود

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ امر نهم: تأسیس اصل – مقتضای تحقیق در مسئله – مقام اول: اصولی بودن مسئله – ۱. جهت لفظی ۱۳۹۹/۰۹/۱۱         خلاصه جلسه گذشته بحث در امر نهم بود. موضوع این امر تأسیس اصل در مسئله است. غرض از تأسیس اصل این است که چنانچه دست ما از دلیل کوتاه باشد و نتوانیم دلیلی بر اقتضای نهی للفساد یا عدم آن پیدا کنیم به اصل به عنوان یک مرجع در هنگام شک رجوع کنیم. کلام محقق خراسانی را ذکر کردیم و گفتیم ایشان تأسیس اصل را خیلی خلاصه هم از زاویه مسئله اصولی و هم مسئله فرعی فقهی آن هم

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ تنبیه امر هشتم – بررسی قول محقق نایینی – امر نهم: تأسیس اصل – کلام محقق خراسانی ۱۳۹۹/۰۹/۱۰         خلاصه جلسه گذشته در بحث از مجعولیت یا عدم مجعلویت صحت و فساد عرض کردیم اقوال مختلفی وجود دارد، تا اینجا چهار قول را ذکر کردیم، قول محقق خراسانی، قول محقق اصفهانی و امام خمینی، قول به تفصیل بین عبادات و معاملات و قول محقق نایینی مبنی بر تفصیل بین صحت واقعیه و صحت ظاهریه. کلام در قول اخیر بود، به تفصیل نظر محقق نایینی را بیان کردیم، محصل نظر ایشان این است که به طور کلی در موارد امر واقعی

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ تنبیه امر هشتم – بررسی مجعولیت صحت و فساد – کلام محقق نایینی در تفصیل بین صحت واقعی و ظاهری ۱۳۹۹/۰۹/۰۹         خلاصه جلسه گذشته یکی از اقوالی که در مسئله مجعولیت یا عدم مجعولیت صحت و فساد وجود دارد قول محقق نایینی است. تا اینجا نظر محقق خراسانی و همچنین نظر مختار و برگزیده که تبعا للامام الخمینی و فی الجمله محقق اصفهانی اختیار شده بود را عرض کردیم. دو قول تا اینجا بیان شده است، البته اشکالاتی که متوجه نظر محقق خراسانی بود بیان شد، قول دیگر تفصیل بین عبادات و معاملات است که اشکال این تفصیل با

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهل آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ تنبیه امر هشتم – بررسی مجعولیت صحت و فساد – بررسی کلام محقق خراسانی ۱۳۹۹/۰۹/۰۸         خلاصه جلسه گذشته بحث در مجعولیت و عدم مجعولیت صحت و فساد بود. عرض کردیم محقق خراسانی تفصیل از جهاتی قائل شدند بین عبادات و معاملات، بین کلی و جزیی، بین فقه و کلام، یعنی این جهاتی است که محقق خراسانی به نوعی برای برخی از آنها در مسئله مجعولیت یا عدم مجعولیت مدخلیت قائل شده است. ما عرض کردیم بعضی از آنچه که محقق خراسانی گفتند محل اشکال است. در مورد عبادات سخن ایشان مبنی بر تفاوت بین مأموربه به امر اولی و بین مأموربه

جلسه ۱۲۰ – PDF  جلسه صد و بیست تعبدی و توصلی – مقتضای اصل بر طبق معنای غیر مشهور (جهت دوم: اتیان واجب عن ارادة و اختیار أم مطلقا) ۱۳۹۴/۰۲/۰۳   بررسی راه سوم (محقق نائینی) عرض شد محقق نائینی در شک در تعبدیت و توصلیت به معنای شک در مدخلیت اراده و اختیار یا عدم مدخلیت اراده و اختیار مکلف در واجب، فرمود: اصل لفظی یا اطلاق به دو دلیل اقتضای تعبدیت می‏کند، یعنی اگر مکلف واجب را از روی اراده و اختیار انجام ندهد، تکلیف از او ساقط نمی‏شود. وقتی مولا خطابی را متوجه مکلفین می‏کند و قید و قرینه‏ای ذکر نمی‏کند، اطلاق کلام و امر او اقتضا می‏کند که تکلیف باید با اختیار و اراده توسط مکلف

جلسه ۱۱۹ – PDF  جلسه صد و نوزدهم تعبدی و توصلی – مقتضای اصل بر طبق معنای غیر مشهور (جهت دوم: اتیان واجب عن ارادة و اختیار أم مطلقا) ۱۳۹۴/۰۳/۰۲   خلاصه جلسه گذشته گفتیم که در مورد شک در تعبدیت و توصلیت بنابر معنای غیر مشهور اگر شک در اعتبار اراده و اختیار مکلف در واجب داشته باشیم، سه راه برای اعتبار اراده و اختیار ذکر شده است، یعنی گفته‏اند اطلاق و اصل لفظی تعبدیت را اقتضا می‏کند به این معنا که واجب حتماً باید با اراده و اختیار مکلف اتیان شود و چنانچه از روی اختیار و اراده نباشد، تکلیف ساقط نمی‏شود. راه اول این بود که بگوییم اعتبار اراده و اختیار در اتیان به واجب از خود

جلسه ۱۱۸ – PDF  جلسه صد و هجدهم تعبدی و توصلی – مقتضای اصل بر طبق معنای غیر مشهور (جهت اول: اتیان واجب بالمباشرة أم مطلقا) ۱۳۹۴/۰۲/۳۰   خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مورد شک در تعبدیت و توصلیت به این معنا که آیا مباشرت در انجام واجب معتبر است یا نه، مشهور قائلند که اطلاق اقتضای توصلیت دارد لکن محقق خویی (ره) در مقابل مشهور فرمود که اطلاق اقتضای تعبدیت دارد یعنی حتماً واجب باید توسط خود مکلف، مباشرةً انجام شود و چنانچه دیگری اقدام به اتیان واجب کند، موجب سقوط امر نخواهد بود. بررسی کلام محقق خویی (ره) ایشان سه احتمال در این مقام ذکر کرد که دو احتمال را رد کرد و احتمال سوم را پذیرفت.

جلسه ۱۱۷ – PDF  جلسه صد و هفدهم تعبدی و توصلی– مقتضای اصل بر طبق معنای غیر مشهور (جهت اول: اتیان واجب بالمباشرة أم مطلقا) ۱۳۹۴/۰۲/۲۹   خلاصه جلسه گذشته گفتیم در مورد شک در تعبدیت و توصلیت طبق معنای اول که عبارت است از شک در اعتبار مباشرت در فعل واجب و عدم اعتبار مباشرت، سه صورت ثبوتاً محتمل است: صورت اول را گفتیم غیر معقول است، یعنی اینکه واجب، فعل مکلف یا غیر مکلف باشد، ثبوتاً ناممکن است. اما صورت دوم این است که خطاب و تکلیف متوجه به قدر مشترک و جامع بین فعل مکلف و استنابه للغیر باشد. یعنی اینکه مکلف خودش انجام دهد یا نیابةً انجام گیرد. فرق صورت اول با صورت دوم این است