بایگانی‌های خارج اصول

خارج اصول – جلسه صد و دهم – ۳. اجماع منقول – بررسی اجماع تقریری – اشکال اول – اشکال دوم

جلسه ۱۱۰ – PDF جلسه صد و دهم ۳. اجماع منقول – بررسی اجماع تقریری – اشکال اول – اشکال دوم ۱۴۰۳/۰۲/۲۹ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم یکی از وجوهی که برای حجیت اجماع و چگونگی کشف رأی معصوم ذکر شده طریق تقریر است. محصل این طریق این بود که از اجماع فقهای متقدم کشف شود اصحابی هم که با ائمه(ع) محشور بودند همین نظر را داشتند وائمه (ع) نیز با سکوت خود نظر اصحاب را تأیید کرده اند. پس این طریق مبتنی بر اتصال این اجماع به زمان معصوم است و اینکه آن فتوا در میان اصحاب مورد قبول بوده و در مرئی و مسمع امام محقق شده و امام نیز با سکوت آن را تقریر کردند.

خارج اصول – جلسه صد و نهم – ۳. اجماع منقول – وجه دیگر در چگونگی کشف رأی معصوم از اجماع – اجماع تقریری – شرح رساله حقوق – ادامه بحث از پیامدهای منفی عدم میانه روی – ۱. سقوط شخصیت انسانی – ۲. از بین رفتن جوانمردی – آثار سوء پرخوری

جلسه ۱۰۹ – PDF جلسه صد و نهم ۳. اجماع منقول – وجه دیگر در چگونگی کشف رأی معصوم از اجماع – اجماع تقریری – شرح رساله حقوق – ادامه بحث از پیامدهای منفی عدم میانه روی – ۱. سقوط شخصیت انسانی – ۲. از بین رفتن جوانمردی – آثار سوء پرخوری ۱۴۰۳/۰۲/۲۶ وجه دیگر در چگونگی کشف رأی معصوم از اجماع در مورد اجماع منقول به خبر واحد تقریبا آنچه لازم بود را بیان کردیم لکن در قسمت مقدماتی بحث که مربوط به وجه حجیت اجماع محصل بود به چند مبنا اشاره کردیم. حدودا شش وجه و مبنا را بیان کردیم. مرحوم محقق تستری در کتاب کشف القناع عن وجوه حجیة

خارج اصول – جلسه صد و هشتم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – صورت دوم: نقل مسبب – صورت سوم: نقل سبب و مسبب

جلسه ۱۰۸ – PDF جلسه صد و هشتم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – صورت دوم: نقل مسبب – صورت سوم: نقل سبب و مسبب ۱۴۰۳/۰۲/۲۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در حجیت اجماع منقول بنابر مبانی مختلف در حجیت اجماع بود. عرض کردیم چنانچه ما حجیت اجماع را بر مبنای ملازمه، اعم از عقلی، عادی و اتفاقی بپذیریم خودش چند صورت دارد، گاهی به صورت نقل سبب است و گاهی به صورت نقل مسبب و گاهی هم به صورت نقل سبب و مسبب. اگر اجماع به صورت نقل سبب باشد، معلوم شد که حجیت دارد ولی اینکه نهایت اعتبارش چیست و چه چیزی

خارج اصول – جلسه صد و هفتم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – بررسی پاسخ محقق خراسانی به اشکال مقدر – اشکال اول – اشکال دوم

جلسه ۱۰۷ – PDF جلسه صد و هفتم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – بررسی پاسخ محقق خراسانی به اشکال مقدر – اشکال اول – اشکال دوم ۱۴۰۳/۰۲/۲۴ خلاصه جلسه گذشته عرض شد چنانچه اجماع از باب ملازمه، اعم از عقلی، عادی واتفاقی حجت باشد و توسط یکی از فقها نقل شود، تارة این به صورت نقل سبب آن را نقل می کند و اخری به صورت نقل مسبب و ثالثة به صورت نقل هر دو. پس مفروض بحث ما یکی این است که مبنای حجیت اجماع نه دخولی است و نه تشرفی بلکه یا لطفی است یا از راه ملازمه عادی کاشف از رأی معصوم

خارج اصول – جلسه صد و ششم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایرمبانی – صورت اول: نقل سبب – اشکال – پاسخ محقق خراسانی

جلسه ۱۰۶ – PDF جلسه صد و ششم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایرمبانی – صورت اول: نقل سبب – اشکال – پاسخ محقق خراسانی ۱۴۰۳/۰۲/۲۳ خلاصه جلسه گذشته بحث ما در مورد حجیت اجماع منقول به خبر واحد بود. عرض کردیم تارتا بحث درباره نقل اجماع، بنابر این است که ناقل عن حس اجماع را نقل کرده و رأی معصوم کشف شده باشد و اخری عن حدس. بنابر اینکه اجماع عن حس نقل شده باشد که این در واقع در قالب اجماع دخولی و اجماع تشرفی تحقق دارد، گفتیم به سه صورت ممکن است نقل شود: ۱. گاهی به صورت نقل سبب است؛ ۲.گاهی به صورت نقل

خارج اصول – جلسه صد و پنجم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۱. نقل اجماع به صور سه گانه بنابر اجماع دخولی و تشرفی – ۲. نقل اجماع بنابر سایر مبانی – صورت اول: نقل سبب

جلسه ۱۰۵ – PDF جلسه صد و پنجم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۱. نقل اجماع به صور سه گانه بنابر اجماع دخولی و تشرفی – ۲. نقل اجماع بنابر سایر مبانی – صورت اول: نقل سبب ۱۴۰۳/۰۲/۲۲ خلاصه جلسه گذشته ما عرض کردیم برای بررسی حجیت اجماع منقول به خبر واحد ابتدا باید سه مطلب را به عنوان مقدمه ذکر کنیم. این سه مقدمه این بود: ۱. دلالت سیره عقلا بر حجیت خبری که اخبار عن حس باشد و نیز مخبر به یک امر متعارف باشد. ۲. ناقل اجماع گاهی نظر معصوم را عن حس بیان می کند و گاهی عن حدس، به تعبیر دیگر اجماعات بر دو پایه استوار

خارج اصول – جلسه صد و چهارم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – مقدمات سه گانه – مقدمه دوم: کشف رأی معصوم از راه حس و حدس – مقدمه سوم: الفاظ حاکی از اجماع – شرح رساله حقوق – حق دوم شکم: میانه روی و لزوم تقویت جسم – پیامدهای منفی عدم میانه روی : ۱. سقوط شخصیت انسانی

جلسه ۱۰۴ – PDF جلسه صد و چهارم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – مقدمات سه گانه – مقدمه دوم: کشف رأی معصوم از راه حس و حدس – مقدمه سوم: الفاظ حاکی از اجماع – شرح رساله حقوق – حق دوم شکم: میانه روی و لزوم تقویت جسم – پیامدهای منفی عدم میانه روی : ۱. سقوط شخصیت انسانی ۱۴۰۳/۰۲/۱۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در حجیت اجماع منقول به خبر واحد بود؛ زیرا اگر مخبر ثقه ای خبر از اجماع و اتفاق علماء بدهد مفید ظن است، لکن باید ببینیم این ظن معتبر است یا خیر؟ آیا ادله معتبره بر حجیت و اعتبار این ظن و خروج

خارج اصول – جلسه صد و سوم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – اقسام اجماع منقول – مقدمات سه گانه – مقدمه اول: قدر متیقن از سیره عقلا در حجیت خبر واحد

جلسه ۱۰۳ – PDF جلسه صد و سوم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – اقسام اجماع منقول – مقدمات سه گانه – مقدمه اول: قدر متیقن از سیره عقلا در حجیت خبر واحد ۱۴۰۳/۰۲/۱۸ خلاصه جلسه گذشته در مقدمه بحث از اجماع منقول به مسالک مختلف در باب حجیت اجماع محصل اشاره کردیم و همه آنها را مورد بررسی قرار دادیم و نهایتا نظر خودمان را بیان کردیم. بالاخره معلوم شد که اجماع محصل حجت است و وجه حجیت آن نیز معلوم شد. بررسی حجیت اجماع منقول حال بحث از این است که اجماع منقول به خبر واحد حجت است یا خیر؟ یعنی مثلا می بینیم که صاحب جواهر ادعای اجماع

خارج اصول – جلسه صد و دوم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – بررسی نظر محقق بروجردی – حق در مسئله

جلسه ۱۰۲ – PDF جلسه صد و دوم ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – بررسی نظر محقق بروجردی – حق در مسئله ۱۴۰۳/۰۲/۱۷ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم محقق بروجردی در باب اجماع معتقد است ملازمه عادیه بین اتفاق علماء و موافقت معصوم تنها در یک قسم از مسائل وجود دارد و آن هم مسائل اصلی که از سوی امام معصوم القاء شده است. آن اصولی که فروع را از آن استخراج می کنند و تطبیق می دهند. اما در دو قسم دیگر از مسائل یعنی مسائل فقهی فرعی که استنباط در آنها صورت می گیرد و مسائل عقلی که به ما کمک می کند تا یک حکم شرعی را کشف کنیم، اجماع

خارج اصول – جلسه صد و یکم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – نظر بعضی از بزرگان و بررسی آن – نظر محقق بروجردی

جلسه ۱۰۱ – PDF جلسه صد و یکم ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – نظر بعضی از بزرگان و بررسی آن – نظر محقق بروجردی ۱۴۰۳/۰۲/۱۶ خلاصه جلسه گذشته در مورد حجیت اجماع چند مسلک در مقام بیان چگونگی کاشفیت اجماع از رأی معصوم ذکر شد و مورد بررسی قرار گرفت. نظر محقق نایینی و اشکالاتی که نسبت به آن وجود دارد، نیز بیان شد. ایشان می گفت اقرب المسالک این است که اجماع کاشف از وجود یک دلیل معتبر نزد مجمعین است و این طبیعتا با واسطه ما را به رأی معصوم می رساند. نظر بعضی از بزرگان برخی از بزرگان نیز با اینکه این وجه را امتن الوجوه می دانند و معتقدند

خارج اصول – جلسه صدم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – نظر محقق نایینی و بررسی آن

جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صدم ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – نظر محقق نایینی و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۲/۱۱ نظر محقق نایینی عرض کردیم محقق نایینی شش وجه برای حجیت اجماع و کشف رأی معصوم ذکر کردند و پنج وجه را مورد اشکال قرار داده و تنها یک وجه را قبول کردند. عبارت ایشان این است «و قیل ان الوجه فی حجیته انما هو لاجل کشفه لوجود الدلیل المعتبر عند المجمعین و لعل هذا الاخیر اقرب المسالک» گفته شده که وجه در حجیت اجماع این است که اجماع کاشف از وجود یک دلیل معتبر نزد مجمعین است. دلیلی که آنها به آن دسترسی داشتند و به دست ما نرسیده است. این وجه را

خارج اصول – جلسه نود و نهم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – کلام محقق نایینی – اشکال محقق نایینی به اجماع دخولی، تشرفی، لطفی – اشکال محقق نایینی به ملازمه عادیه و بررسی آن – اشکال محقق نایینی به مسلک تراکم ظنون

جلسه ۹۹ – PDF جلسه نود و نهم ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – کلام محقق نایینی – اشکال محقق نایینی به اجماع دخولی، تشرفی، لطفی – اشکال محقق نایینی به ملازمه عادیه و بررسی آن – اشکال محقق نایینی به مسلک تراکم ظنون ۱۴۰۳/۰۲/۱۰ خلاصه جلسه گذشته درباره وجه حجیت اجماع انظار و آراء مختلفی وجود دارد. ما به پنج مسلک و وجه اشاره کردیم. سه طریق از این طرق حدسی یا حدس قریب حس است و دو طریق نیز حسی است که در این رابطه بیشتر توضیح خواهیم داد. کلام محقق نایینی محقق نایینی در یک بیانی که چندان مبسوط هم نیست یک طریق دیگر به این پنج طریق اضافه کرده

خارج اصول – جلسه نود و هشتم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – وجه چهارم و بررسی آن – وجه پنجم

جلسه ۹۸ – PDF جلسه نود و هشتم ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – وجه چهارم و بررسی آن – وجه پنجم ۱۴۰۳/۰۲/۰۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در وجوه کشف رأی معصوم به وسیله اجماع بود. بعد از آنکه همگان اتفاق دارند که اجماع به ملاک کاشفیت از رأی معصوم اعتبار دارد، آنگاه انظار در مورد چگونگی کشف مختلف است. عرض کردیم پنج مسلک در این رابطه وجود دارد. ۱. رأی معصوم از طریق حضور معصوم در ضمن مجمعین کشف شود. ۲. رأی معصوم از راه تشرف به محضر او در زمان غیبت کشف شود. ملاحظه فرمودید که این دو راه اشکال دارد زیرا هم اولی و هم دومی بر فرض امکان تحقق

خارج اصول – جلسه نود و هفتم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – وجه اول: اجماع دخولی و بررسی آن – وجه دوم: اجماع تشرفی و بررسی آن – وجه سوم: قاعده لطف و بررسی آن

جلسه ۹۷ – PDF جلسه نود و هفتم ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – وجه اول: اجماع دخولی و بررسی آن – وجه دوم: اجماع تشرفی و بررسی آن – وجه سوم: قاعده لطف و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۲/۰۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در اجماع منقول بود. این مطلب به این منظور مطرح شد که اگر اجماعی توسط کسی نقل شود مثل سید مرتضی، شیخ طوسی یا علامه، آیا تحت عموم یا اطلاق حجیت خبر واحد واقع می شود یا خیر؟ به تعبیر دیگر آیا اجماع منقول حجیت دارد یا خیر؟ آیا از ظنون خاصه محسوب می شود یا خیر؟ گفتیم مقدمتا قبل از بررسی این مسئله لازم است درباره حقیقت اجماع

خارج اصول – جلسه نود و ششم – ۳. اجماع منقول – وجه حجیت اجماع محصل – دلیل اهل سنت بر حجیت و بررسی آن – شرح رساله حقوق – حق دوم شکم: میانه روی در حلال

جلسه ۹۶ – PDF جلسه نود و ششم ۳. اجماع منقول – وجه حجیت اجماع محصل – دلیل اهل سنت بر حجیت و بررسی آن – شرح رساله حقوق – حق دوم شکم: میانه روی در حلال ۱۴۰۳/۰۲/۰۵ خلاصه جلسه گذشته در بحث حجج و امارات تا اینجا درباره حجیت و اماریت دو امر مطالبی را عرض کردیم. یعنی ظواهر و قول لغوی. نتیجه این شد که ظواهر از امارات و حج است و حجیت آن از باب ظن خاص ثابت است و اما قول لغوی حجیت آن از باب ظن خاص قابل اثبات نیست بلکه از باب ظن مطلق نیز نمی توانیم آن را حجت بدانیم هرچند مراجعه به

خارج اصول – جلسه نود و پنجم – ۲. حجیت قول لغوی – دلیل انسداد و بررسی آن – اشکال و پاسخ

جلسه ۹۵ – PDF جلسه نود و پنجم ۲. حجیت قول لغوی – دلیل انسداد و بررسی آن – اشکال و پاسخ ۱۴۰۳/۰۲/۰۴ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم یک دلیلی که بر حجیت قول لغوی اقامه شده، (که اگر آن را بپذیریم دیگر از باب ظن خاص نمی توانیم قول لغوی را حجت بدانیم بلکه از باب حجیت ظن مطلق، حجت می شود) دلیل انسداد است. گفتیم ما یک انسداد کبیر داریم و یک انسداد صغیر. انسداد کبیر مبتنی بر مقدماتی است که مهمترین آنها این است که باب علم و علمی به سوی احکام شرعی بسته است. نتیجه ای که از آن مقدمات گرفته می شود حجیت مطلق

خارج اصول – جلسه نود و چهارم – ۲. حجیت قول لغوی – دلیل سوم: سیره مستمره فقها و بررسی آن – دلیل چهارم: بینه و بررسی آن – دلیل انسداد بر حجیت قول لغوی

جلسه ۹۴ – PDF جلسه شصت و چهارم ۲. حجیت قول لغوی – دلیل سوم: سیره مستمره فقها و بررسی آن – دلیل چهارم: بینه و بررسی آن – دلیل انسداد بر حجیت قول لغوی ۱۴۰۳/۰۲/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله حجیت قول لغوی بود. دو دلیل را ذکر کردیم و نتیجه این شد که هیچ یک از این دو دلیل بر حجیت قول لغوی از باب ظن خاص دلالت نمی کند زیرا موضوع بحث ما حجیت قول لغوی از باب ظن خاص بود، یعنی قول لغوی افاده ظن می کند و ما دلیل بر اعتبار این ظن داریم؛ قائلین به حجیت یعنی قدما تلاش کردند اعتبار قول لغوی را ثابت کنند

خارج اصول – جلسه نود و سوم – ۲. حجیت قول لغوی –محل نزاع – اقوال – ادله قائلین به حجیت – دلیل اول: اجماع و بررسی آن – دلیل دوم: سیره عقلاء و بررسی آن

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم ۲. حجیت قول لغوی –محل نزاع – اقوال – ادله قائلین به حجیت – دلیل اول: اجماع و بررسی آن – دلیل دوم: سیره عقلاء و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۲/۰۲ حجیت قول لغوی بعد از بررسی مقدمه ای که محقق خراسانی فرمودند نوبت به بررسی قول لغوی می رسد و اینکه آیا حجیت دارد یا خیر؟ محل نزاع اگر از قول لغوی انسان علم یا اطمینان پیدا کند به معنای لغت، این بدون تردید حجت است و ملاک حجیت نیز علم یا اطمینان است و دیگر قول لغوی بما هو قول لغوی مورد نظر نیست. اگر قول لغوی موجب حصول قطع و یقین و یا اطمینان به معنای یک لغت و لفظی

خارج اصول – جلسه نود و دوم – ۲. حجیت قول لغوی – بررسی مقدمه محقق خراسانی – اشکال محقق اصفهانی و بررسی آن – اشکال بعضی از بزرگان

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم ۲. حجیت قول لغوی – بررسی مقدمه محقق خراسانی – اشکال محقق اصفهانی و بررسی آن – اشکال بعضی از بزرگان ۱۴۰۳/۰۲/۰۱ خلاصه جلسه گذشته بحث ما در حجیت قول لغوی بود. عرض کردیم محقق خراسانی ابتدائا یک مقدمه ای بیان کردند و بعد از وارد بحث شدند. مقدمه درباره راه های احراز ظهور کلام متکلم بود. گفتند چندین راه وجود دارد و یک توضیحی راجع به این راه ها داده شد. تارتا از راه قطع و یقین ظاهر یک کلام احراز می شود، که این بحثی ندارد و اخری بدوا ظاهر احراز نمی شود

خارج اصول – جلسه نود و یکم – ۲. حجیت قول لغوی – تفاوت این بحث با بحث گذشته – کلام محقق خراسانی – مقدمه: راههای احراز ظهور

جلسه ۹۱ – PDF جلسه نود و یکم ۲. حجیت قول لغوی – تفاوت این بحث با بحث گذشته – کلام محقق خراسانی – مقدمه: راههای احراز ظهور ۱۴۰۳/۰۱/۲۸ ۲. حجیت قول لغوی بحث از حجیت ظواهر تمام شد. بحث بعدی درباره حجیت قول لغوی است. تفاوت این بحث با بحث گذشته مهم ترین تفاوت این بحث با بحث قبلی در این است که بحث گذشته یک بحث کبروی بود، زیرا بحث در این بود که آیا ظواهر حجیت دارند یا خیر؟ این یک بحث کبروی است. اینکه می گوییم یک بحث کبروی است یعنی اگر ما به این نتیجه رسیدیم که «کل ظاهر حجة» می توانیم آن را در قیاس استنباط قرار دهیم و حکم شرعی را استنباط