در آستانه عید غدیر خم قرار داریم، مطلبی که جا دارد در مورد واقعه غدیر به آن اشاره کنیم این است که پیامبر(ص) حین بازگشت از سفر حج(آخرین حجی که پیامبر(ص) انجام دادند) برای جمعیتی که تعداد آن حدود ۰۰۰،۱۲۰ نفر ذکر شده دستور به توقف ناگهانی جمعیت در منطقه غدیر خم دادند؛ یعنی پیامبر(ص) در حال بازگشت از حج یک مرتبه دستور به توقف ناگهانی دادند که این دستور ناگهانی باعث تعجب جمعیت شد و این سؤال در ذهن¬ها ایجاد شد که چرا پیامبر(ص) یک دفعه همه را امر به توقف کردند؟ شنیده¬اید که بعد از توقف جمعیت، پیامبر(ص) بر بالای بلندی آن حدیث معروف را در برابر جمع زیادی از مسلمین خواندند، دست امیرالمؤمنین(ع) را گرفتند و بالا بردند و آن جمله معروف را فرمودند که:«من کنت مولاه فهذا علیٌ مولاه…».
اصل این واقعه در کتاب¬های مختلف اسلامی اعم از کتب شیعه و سنی، کتاب¬های تاریخی، حدیثی، عقایدی، رجالی و همچنین در کتب تفسیری مورد بحث قرار گرفته است، هم در بین شیعه و هم در بین اهل تسنن اصل این واقعه از مسلمات است و به تعبیر بعضی از بزرگان اهل سنت به حدی واضح و روشن است که انکار این واقعه انکار مسلمات و واضحات و بدیهیات است. عده زیادی از صحابی پیامبر(ص) بعد از پیامبر(ص) و در زمان خلفاء و بعد از خلفاء این واقعه را دهان به دهان در بلاد اسلامی نقل کرده¬اند و جالب¬تر از همه اینکه خود ابوبکر بن ابی قحافه(خلیفه اول) بنا به نقل بعضی از کتب اهل سنت از کسانی بوده که این روایت را نقل کرده و حتی بعضی در نقل حدیث غدیر، این روایت را به ابوبکر اسناد داده¬اند؛ یعنی روایت را از ابوبکر شنیده¬اند و در طریق سند خود آخرین شخصی را که این حدیث را از او شنیده و نقل شده ابوبکر ذکر کرده¬اند، علماء بزرگ اهل سنت این حدیث را نقل کرده¬اند، احمد بن حنبل یکی از ائمه چهارگانه اهل سنت حدیث غدیر را از ۴۰ طریق نقل کرده و طبری این حدیث را از حدود ۷۰ طریق نقل کرده است، طرق نقل این روایت در بعضی از کتاب¬های اهل سنت به حدود۱۵۰ طریق هم می¬رسد، در بین صحابی پیامبر(ص) کسانی این حدیث را نقل کرده¬اند که حتی وضّاعین و اهل کذب و دروغ هم نمی¬توانستند تغییری در این روایت ایجاد کنند.
بعد از صحابه، علماء اهل سنت در طول تاریخ این حدیث را نقل کرده¬اند، در کتاب الغدیر – تألیف علامه امینی(ره) – نامه¬هایی از بزرگان از علماء از اهل سنت ذکر شده که نامه¬های خواندنی و جالب است، این نامه¬ها در رابطه با کتاب الغدیر از طرف نویسندگان و بزرگان از دانشمندان اهل سنت به علامه امینی نوشته¬ شده که نشان-گر اهمیت واقعه غدیر است، این نامه¬ها در ابتدای کتاب الغدیر آورده شده و می¬توانید به آنجا مراجعه کنید.
خود ائمه معصومین(ع) هم از امیرالمؤمنین(ع) تا امام زمان(عج) از هر فرصتی برای بیان حدیث غدیر استفاده کرده¬اند، پیامبر(ص) عملاً خودشان دست امیرالمؤمنین(ع) را بالا گرفته¬اند و حدیث غدیر را فرمودند، امیرالمؤمنین هم کراراً در جاهای مختلف وقتی مورد اشکال و سؤال و تعرض واقع می¬شدند یک یک صحابی رسول خدا(ص) را به شهادت می¬طلبیدند و آن¬ها را سوگند می¬دادند که اگر این حدیث را شنیده¬اید شهادت دهید؛ یعنی شنوندگان این حدیث را سوگند می¬داد و از آن¬ها گواهی می¬طلبید.
با توجه به مطالب مذکور، معلوم می¬شود که مسئله غدیر خیلی مهم بوده است که این همه مورد توجه قرار گرفته است، این همه در روایات سفارش شده که روز غدیر را عید قرار دهید و به یکدیگر تبریک بگویید و تکریم کنید و نه تنها در روایات سفارش شده بلکه در طول تاریخ، سیره و روش مسلمین و علماء همین بوده است که این روز را تکریم و تعظیم می¬کرده¬اند، ادعیه و زیاراتی که در کتب ادعیه و زیارات در مورد روز غدیر وارد شده نشان دهنده اهتمام و توجهی است که به این روز بوده، حال سؤال این است که چرا این روز این قدر مورد توجه بوده و به تکریم و تعظیم این روز اهمیت داده شده است؟ خود پیامبر(ص) عملاً این روز را مهم شمرده¬اند، امیرالمؤمنین علی(ع) بارها این موضوع را یادآوری کرده¬اند، ائمه دیگر هم حدیث غدیر را بیان می¬کرده¬اند، انسان از مجموع مَشی ائمه معصومین(ع) و علماء بزرگ در طول تاریخ و احادیث و روایات بدست می¬آورد که منظور از این همه تأکید و سفارش بر تکریم و تعظیم روز غدیر این بوده است که می¬خواسته¬اند همیشه این روز؛ یعنی روزی که پیامبر گرامی اسلام امیرالمؤمنین علی(ع) را به عنوان جانشین خود معرفی فرمود محفوظ بماند و به عنوان یادآور یک حقیقت بزرگ در اذهان مسلمین بماند.
در آن روز پیامبر(ص) فرمودند: اگر می¬خواهید به راه راست هدایت شوید بعد از من از علی که جانشین من است پیروی کنید و البته می¬دانم چنین نخواهید کرد و پشیمان خواهید شد، ذیل فرمایش پیامبر(ص) حتی در بعضی از روایاتی که در کتب اهل سنت آمده وجود دارد، البته در بعضی از کتب اهل سنت ذیل فرمایش پیامبر اکرم(ص) که فرمودند: می¬دانم چنین نخواهید کرد و پشیمان خواهید شد حذف شده است.
اگر مراد از این همه تأکید و سفارش برای تکریم و تعظیم روز غدیر صرفاً اعلام جانشینی علی(ع) بعد از پیامبر(ص) در حکومت بود، این یک دوران کوتاهی داشت و تمام شده و نیازی به تأکید بر تکریم و تعظیم این واقعه بعد از حکومت علی(ع) إلی الآن و إلی یوم القیامة نبوده است، از کلام پیامبر مکرّم اسلام استفاده می¬شود که اگر علی(ع) به عنوان جانشین پیامبر(ص) بر مسند خلافت و امامت می¬نشست و مردم زعامت و امامت امیرالمؤمنین(ع) را تمکین می¬کردند و بعد هم امامت و زعامت فرزندان علی(ع) را می¬پذیرفتند امروز جامعه بشری رنگ و بوی دیگری داشت، انسان¬هایی که از نظر علم و عمل در نقطه اوج هستند و کامل¬ترین انسان¬ها که دارای کمالات و فضائل اخلاقی هستند اگر اداره امور را بر عهده بگیرند و مرجع فکر و روح و ذهن و عمل مردم باشند نیازهای جامعه از هر نظر تأمین خواهد شد و انسان¬هایی که در دامن این مربیان تربیت شوند از درجه بالای انسانیت برخوردار خواهند بود، همه اینها برای این است که ذهن بشر به سمت این خاندان که عصاره فضائل خلقت هستند جلب شود.
آن¬ها(اهل بیت(ع)) همیشه به عنوان پرچم دار هدایت مردم بوده¬اند و مردم بخصوص شیعه باید در زندگی خود به آن¬ها تأسّی کنند و در مسیر آنان قدم بردارند؛ یعنی بشر باید در پرتو تعالیم اهل بیت(ع) روز به روز به تعالی برسد و ضمناً باید یادآوری شود که حق مسلم این خاندان غصب شد و معلوم شود که حقیقت اسلام با آنچه که امروز به نام اسلام در سراسر جهان منتشر است متفاوت است؛ یعنی باید معلوم شود که حقیقت اسلام ناب، همان مکتب اهل بیت است و این مدار همیشه باید استوار باشد و همیشه باید مورد توجه قرار گیرد و اهتمام به روز غدیر روز به روز باید بیشتر شود البته بدون از تشریفات و تبلیغات بیهوده و کارهای غیر ضروری بلکه باید فرهنگ غدیر گسترش پیدا کند نه صرف نام غدیر.
پس باید توجه داشت که مخاطبان فرهنگ غدیر فقط شیعیان نیستند بلکه عموم مسلمین جهان و حتی عموم بشریت می¬باشند لذا باید سعی شود با لسان همراه با منطق و مدارا حقایق مربوط به غدیر برای عموم مسلمین بازگو شود و قطعاً هر کسی که این حقایق را بشنود مجذوب خواهد شد. انشاء الله خداوند متعال به ما توفیق دهد تا از عاملان به سفارشات امیرالمؤمنین(ع) و از مروجان واقعی فرهنگ غدیر باشیم.
نظرات