بهمن ۱۳۹۹(فرمت تاریخ آرشیو ماهانه)

جلسه هفتاد و چهارم – مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات –آیه دوم: آیه ۵۹ احزاب –جمع‌بندی مطالب آیه سوم: «ولایبدین زینتهن الا ما ظهر منها»

جلسه ۷۴ – PDF جلسه هفتاد و چهارم مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات –آیه دوم: آیه ۵۹ احزاب –جمع‌بندی مطالب آیه سوم: «ولایبدین زینتهن الا ما ظهر منها» ۱۳۹۹/۱۱/۱۲         جمع‌بندی یک جمع‌بندی نهایی از آیه ۵۹ سوره احزاب داشته باشیم و سپس وارد آیه بعدی یعنی بخشی از آیه ۳۱ سوره نور شویم. بعد از بیان معنای جلباب و معنای «یدنین علیهن» و حکمتی که برای این حکم گفته شده، می‌توانیم بگوییم آیه در واقع می‌خواهد بگوید زنان غیر از لباس‌های معمولی که در خانه می‌پوشند، یک پوششی نسبتاً بلند و گشاد که روی سر آنان را هم بپوشاند باید بیرون از خانه داشته باشند. البته لزوماً جلباب (که عبارت از

جلسه هفتاد و چهارم – مفهوم شرط – طریق سوم متأخرین در اثبات مفهوم شرط و بررسی آن – اشکال محقق اصفهانی به محقق خراسانی و بررسی آن

جلسه ۷۴ – PDF جلسه هفتاد و چهارم مفهوم شرط – طریق سوم متأخرین در اثبات مفهوم شرط و بررسی آن – اشکال محقق اصفهانی به محقق خراسانی و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۱/۱۲         خلاصه جلسه گذشته بحث در طرق متأخرین در اثبات مفهوم شرط بود، عرض کردیم تکیه متأخرین بر استفاده علیت منحصره از جمله شرطیه است، لکن در کیفیت دلالت جمله شرطیه بر علیت منحصره با هم اختلاف دارند. تا اینجا سه طریق از متأخرین بیان شد. اشکال محقق اصفهانی به محقق خراسانی طریق سوم این بود که از راه اطلاق ادات شرط علیت منحصره را استفاده کنیم. ما این طریق را بیان کردیم، اجمالا نظر محقق خراسانی را بیان کردیم و نسبت به آن هم

جلسه هشتم – پیشینه مصلحت در فقه شیعه

در بحث از پیشینه حضور مصلحت در فقه امامیه به بعضی از انظار و آراء در این باره اشاره کردیم و معلوم شد در ابواب مختلف فقهی و در مسائل گوناگون از زمان شیخ مفید به بعد این مسئله مورد توجه بوده و در استنباط و یا به تعبیر دقیق تر و بهتر در تطبیق احکام و فتاوا و اجرای آن‌ها مدخلیت داشته.

جلسه هفتاد و سوم – مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات – آیه دوم: آیه ۵۹ احزاب و بررسی آن – «ذلک أدنی أن یعرفن» علت یا حکمت؟ – نتیجه کلی

بحث در آیه دوم مورد استناد برای اثبات لزوم حجاب و پوشش در مورد زنان بود. تقریباً سه بخش و سه مطلب را در مورد این آیه ذکر کردیم؛ بخش اول در مورد معنای جلباب بود؛ بخش دوم پیرامون معنای «یدنین علیهن» بود و بخش سوم درباره «ذلک أدنی أن یعرفن فلا یؤذین» بود. از بخش سوم یک نکته‌ای باقی مانده که این را عرض می‌کنیم و آنگاه به جمع‌بندی مطالب این سه بخش می‌پردازیم و نهایتاً این آیه را از حیث دلالت بر لزوم و پوشش حجاب مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.

جلسه هفتاد و سوم – مفهوم شرط – طریق دوم و سوم متأخرین در اثبات مفهوم شرط و بررسی آنها

عرض کردیم برای اثبات مفهوم شرط قدما یک راهی طی کردند و متأخرین راه دیگری را دنبال نمودند. متأخرین همگی بر این باورند که اگر بخواهد جمله شرطیه مفهوم داشته باشد مبتنی بر این است که این جمله بر علیت منحصره دلالت کند تا با انتفاء علت، یعنی شرط، معلول، یعنی جزاء نیز منتفی شود. لکن اختلاف بین متأخرین در کیفیت استفاده علیت منحصره است یا به تعبیر دیگر اختلاف در افاده علیت منحصره توسط جمله شرطیه دارند. البته از میان متأخرین محقق عراقی راهی غیر از علیت منحصره را طی کرده که در پایان این بخش ذکر خواهیم کرد. اما قاطبه متأخرین که قائل به مفهوم شرط شدهاند، از راه علیت منحصره میخواهند مفهوم شرط را اثبات کنند.

شرح رساله حقوق – جلسه چهل و سوم – معنای «اکرامه علی الخَنی» – معنای خَنا – مصادیق «خنا»: ۱. غیبت – تعریف اول – تعریف دوم

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم معنای «اکرامه علی الخَنی» – معنای خَنا – مصادیق «خنا»: ۱. غیبت – تعریف اول – تعریف دوم ۱۳۹۹/۱۱/۰۸ معنای «اکرامه علی الخَنی» امام سجاد(ع) فرمودند: «وَ أَمَّا حَقُ‏ اللِّسَانِ‏ فَإِكْرَامُهُ‏ عَنِ الْخَنَى وَ تَعْوِيدُهُ الْخَيْرَ وَ حَمْلُهُ عَلَى الْأَدَبِ…»، پنج حق را برای زبان ذکر کردند که اولین آن «اکرامه عن الخنی». یعنی گرامی بداری زبانت را از خنا. معنای خَنا خنا اگر بخواهیم خلاصه معرفی کنیم عبارت است از بدزبانی. در کتاب‌های لغت عمدتاً خنا را به معنای فحش در کلام دانسته‌اند؛ «الخنا الفحش فی الکلام»، فحش، فَحَشَ یا فَحُشَ. در بعضی از کتاب‌های لغت هم تعبیر القبیح فی الکلام هم گفته شده؛ در لسان العرب، در معجم مقاییس اللغة،

جلسه سی و ششم – آیه ۳۶ _ بخش دوم: هبوط _ مطلب پنجم: محدودیت هبوط

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم آیه ۳۶ _ بخش دوم: هبوط _ مطلب پنجم: محدودیت هبوط ۱۳۹۹/۱۱/۰۸ مطلب پنجم: محدودیت هبوط در بخش دوم آیه ۳۶ که درباره هبوط به سوی زمین است، تا اینجا چهار مطلب بیان شد. مطلب پنجم مربوط به محدودیت هبوط است. عرض کردیم که اساسا هبوط پس از سکونت آدم در بهشت، خودش تمثل یک واقعیت و حقیقت است و این در واقع علت خاصی تحقق پیدا کرد. خداوند متعال بر اساس قضای حتمی خودش هدفی را از هبوط آدم به زمین تعقیب می‌کرد و اکنون بر اساس ذیل این آیه می‌خواهد بفرماید این هبوط و استقرار در زمین محدود است و دائمی نیست. فرمود: «و قلنا اهبطوا بعضکم لبعض عدو و

 عجب مایه هلاکت انسان

عن الصادق(ع): «إِنَّ الرَّجُلَ لَيُذْنِبُ الذَّنْبَ فَيَنْدَمُ عَلَيْهِ وَ يَعْمَلُ الْعَمَلَ فَيَسُرُّهُ ذَلِكَ فَيَتَرَاخَى عَنْ حَالِهِ تِلْكَ فَلَأَنْ يَكُونَ عَلَى حَالِهِ تِلْكَ خَيْرٌ لَهُ مِمَّا دَخَلَ فِيهِ»[۱] گاهی از اوقات انسان گناهی می‏کند و نادم و پشیمان می‏شود، بعد کار خیری انجام می‎دهد و خوشحال می‎شود. امام می‎فرماید: به دلیل همین سرور و شادمانی از حالیکه قبل از عمل نیک داشت تنزل می‏کند، پس اگر بر همان حال گناه باقی می‏ماند برایش بهتر بود. این تصویری است که امام صادق(ع) از عجب ارائه می‏کنند. عجب خیلی مهلک است، امام صادق(ع) در روایت دیگری می‎فرماید: «مَنْ دَخَلَهُ الْعُجْبُ هَلَک»[۲] کسی که او عجب او را فرا گیرد هلاک می‏شود. عجب چیست؟ این خیلی تعبیر لطیفی است که امام صادق(ع) می‏فرماید: اگر

جلسه هفتاد و دوم – مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات –آیه دوم: آیه ۵۹ احزاب و بررسی آن -معنای «ذلک أدنی أن یعرفن»

جلسه ۷۲ – PDF جلسه هفتاد و دوم مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات –آیه دوم: آیه ۵۹ احزاب و بررسی آن -معنای «ذلک أدنی أن یعرفن» ۱۳۹۹/۱۱/۰۸         خلاصه جلسه گذشته تا اینجا پیرامون دو مطلب مربوط به آیه ۵۹ سوره احزاب که به عنوان دلیل بر لزوم حجاب زنان ارائه شده، مطالبی را عرض کردیم. اولاً درباره معنای جلباب نکاتی را گفتیم و جلباب را مورد بررسی قرار دادیم؛ در ادامه معنای «یدنین علیهن» مورد بررسی قرار گرفت و گفتیم احتمالات یا اقوالی درباره معنای «یدنین علیهن» وجود دارد؛ سه قول را ذکر کردیم که البته گفتیم اینها بعضاً قابل جمع و قابل بازگشت به یکدیگر هستند. کلام شهید مطهری من

جلسه هفتاد و دوم – مفهوم شرط – طریق اول متأخرین در اثبات مفهوم شرط و بررسی آن    

جلسه ۷۲ – PDF جلسه هفتاد و دوم مفهوم شرط – طریق اول متأخرین در اثبات مفهوم شرط و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۱/۰۸                طرق متأخرین در اثبات مفهوم شرط برای اثبات مفهوم شرط متأخرین از طرق و راههای متعددی وارد شدند. عرض کردیم کسانی که در بین متأخرین قائل به وجود مفهوم شرط شدند در یک جهت اشتراک دارند و آن اینکه معتقدند بین شرط و جزاء رابطه علیت منحصره برقرار است، یعنی اگر گفته می‏شود «ان جائک زید فاکرمه» دلالت می‏کند بر اینکه علت منحصره اکرام زید آمدن اوست، چون اینچنین است لذا با انتفاء شرط که جنبه علیت برای جزاء دارد، جزاء هم منتفی می‏شود و هذا هو معنی المفهوم، الانتفاء عند الانتفاء، لذا