جلسه ۱ – PDF جلسه اول مقدمه _ معنای اجمالی مصلحت _ عرصه های بحث از مصلحت: ۱. مصلحت در عرصه کلام ۱۳۹۹/۰۹/۲۹ مقدمه وقتی از قاعده مصلحت سخن می‌گوییم، قهرا توجه ما به اصطلاح متعارف رایج است و الا عنوان قاعده برای مصلحت شاید در گذشته نه چندان دور سابقه ای ندارد. با اینکه خود موضوع مصلحت از مسائل بسیار مهم از آغاز تاکنون بوده است. لذا ما به مصلحت می‌خواهیم به عنوان یک قاعده فقهی بپردازیم. ولی برای اینکه وارد این عرصه شویم، ناچاریم مسائل و مطالبی را درباره خود مصلحت، عنوان مصحلت، پیشینه و سوابق مصلحت در دانش های اسلامی در بین اهل سنت، در بین شیعیان و در ساحت های مختلف علمی داشته باشیم. طبیعتا بحث

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم مسئله ۲۲- مستثنیات حرمت نظر و لمس –ادله استثناء – ادله عامه – دلیل پنجم: قاعده اهم و مهم و بررسی آن – دلیل خاص: روایت ابوحمزه ثمالی ۱۳۹۹/۰۹/۲۹         بحث در ادله استثناء معالجه از حرمت نظر و لمس بود. تا اینجا چند دلیل بر استثنا ذکر شد و حدود و ثغور دلالت این ادله مورد بررسی قرار گرفت. دلیل پنجم: قاعده اهم و مهم بر اساس این قاعده عقلی که بنای عقلا هم بر آن است، هر چیزی که اهم باشد بر مهم مقدم می‌شود. ترجیح اهم بر مهم به عنوان یک کبری، مورد ادراک حکم عقل است و این از مدرکات عقلیه است و سیره عملی

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام اول: عبادات – جهت دوم: جهت عقلی – کلام امام خمینی و بررسی آن ۱۳۹۹/۰۹/۲۹         خلاصه جلسه گذشته بحث در جهت دوم از مقام اول پیرامون اقتضاء نهی للفساد بود. عرض کردیم در جهت اول یعنی جهت لفظی و نیز در جهت دوم یعنی جهت عقلی، حق آن است که نهی از عبادت موجب فساد و مقتصی فساد نیست و به تعبیر دیگر دلالت بر فساد نمی‎کند. لکن امام خمینی در این مقام مطلبی دارند که مطلب ایشان را نقل می‏کنیم و مورد بررسی قرار می‎دهیم. کلام امام خمینی امام خمینی می‎فرماید: نهی از عبادت تارة نهی تحریمی

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم وجه تقدیم حق زبان ۱۳۹۹/۰۹/۲۶ شرح رسالة الحقوق امام سجاد(ع) بعد از آنکه حق نفس آدمی را بر خودش بیان می‌کند و مجرای آن را ادای حقوق اعضای هفت‌گانه قرار می‌دهد، شروع می‌کند به ذکر حقوق یک‌یک اعضا. قبلاً گفتیم و تأکیداً تکرار می‌کنیم که به طور کلی روح و نفس آدمی تأثیر بسیار زیادی بر اعضا و جوارح انسان دارد و بالعکس. رابطه بین روح و باطن آدمی با قوای مُلکی نفس به حدی است که اینها در هم تأثیر می‌گذارند. روح آدمی بر آن قوایی که انسان با آنها در عالم مُلک و ماده زندگی می‌کند، تأثیرگذارند. یعنی روح ناسالم خودش را در اعضای انسان و قوای مُلکی او نشان

قال الصادق(ع): «قَالَ الْحَوَارِيُّونَ لِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ يَا مُعَلِّمَ الْخَيْرِ أَعْلِمْنَا أَيُّ الْأَشْيَاءِ أَشَدُّ فَقَالَ أَشَدُّ الْأَشْيَاءِ غَضَبُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالُوا فَبِمَ يُتَّقَى غَضَبُ اللَّهِ قَالَ بِأَنْ لَا تَغْضَبُوا قَالُوا وَ مَا بَدْءُ الْغَضَبِ قَالَ الْكِبْرُ وَ التَّجَبُّرُ وَ مَحْقَرَةُ النَّاسِ.»[۱] از امام صادق(ع) نقل شده است که حواریون عیسی به آن حضرت عرض کردند که سخت‎ترین چیزها چیست «أَيُّ الْأَشْيَاءِ أَشَدُّ»، چه چیزی از همه سخت‎تر است: فرمود: « فَقَالَ أَشَدُّ الْأَشْيَاءِ غَضَبُ اللَّهِ»، سخت‎ترین چیزها غضب خداست، یعنی کأنه شدیدتر از این چیز در این عالم وجود ندارد، اینکه خدا غضب کند، هیچ چیزی سخت‎تر از این نیست، غضب خدا یعنی انسان به آخر خط برسد، کسی که مغضوب خدا می‏شود یعنی به آخر خط رسیده،

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم مسئله ۲۲- مستثنیات حرمت نظر و لمس –ادله استثناء – ادله عامه –بررسی اشکال محقق خویی به دلیل چهارم ۱۳۹۹/۰۹/۲۶         خلاصه جلسه گذشته بحث درباره ادله عامه استثناء از حرمت نظر و لمس بود؛ اینکه چه مواردی از حرمت نظر و لمس استثنا شده است. گفتیم اولین موردی که در متن تحریر ذکر شده، مقام معالجه است. برای مقام معالجه دو دسته دلیل قابل ذکر است؛ یکی ادله عامه و دیگری ادله خاصه. البته این ادله را که ذکر می‌کنیم منحصر به مقام معالجه نیست؛ با توجه به عناوینی که ذکر شده، هر مورد و موضعی که این عناوین محقق شود، قهراً استثنا جریان پیدا می‌کند. به‌هرحال از

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم آیا نهی از شئ مقتضی فساد است یا خیر؟ مقام اول: عبادات – جهت دوم: جهت عقلی – بررسی کلام محقق خراسانی – اشکال محقق اصفهانی و محقق نایینی ۱۳۹۹/۰۹/۲۶         خلاصه جلسه گذشته بحث در جهت دوم از مقام اول در بحث از اقتضاء و کاشفیت نهی از عبادت نسبت به فساد بود. در جهت دوم بحث در این بود که آیا نهی از عبادت عقلا کاشفیت از فساد دارد یا خیر؟ کلام محقق خراسانی را ذکر کردیم. اکنون نوبت بررسی مطالب ایشان است. بررسی کلام محقق خراسانی درباره اصل مدعای ایشان بحثی نیست، یعنی از نظر عقل اگر نهی به عبادت متعلق شود اقتضاء فساد دارد، زیرا