سوال:
۱ -چند حدیث ضعیف السند میخواهم که عالمان دینی در دانش فقه و یا تفسیر قرآن از آن استفاده کرده باشند. (ضعیف السند بودن روایت وهمچنین استفاده آن در دانش فقه یا تفسیر می خواهم مستند باشد) ۲- چند واژه میخواهیم که معنا یا بار ارزشی آنها در طول زمان دگرگون شده است. همراه با ذکر دلیل و مستندات ۳- چند روایت میخواهم که مقصود امام (ع ) تأویل آیه، اما ظاهرشان تفسیر قرآن باشد همراه با ذکر مستند سپاسگزارم
پاسخ:
بسمه تعالی
با سلام و آرزوی توفیق الهی
در مورد سند روایات همانند دلالت آنها نیز اختلاف است. ممکن است یک روایتی به نظر یک فقیه ضعیف ولی به نظر فقیه دیگر معتبر باشد ولی آنچه مسلم است این است که اگر روایتی ضعیف السند باشد دیگر کسی به آن استدلال نمیکند مگر آنکه عمل مشهور به آن روایت را جابر ضعف سند بداند که این نیز محل اختلاف است. مثلا مرحوم آیت الله خویی در مورد ولایت فقیه استدلال به مقبوله عمر بن حنظله را به جهت عدم ثبوت وثاقت عمر بن حنظله رد میکند و از آن جا که به نظر ایشان شهرت جابر ضعف سند نیست کلاً آن را کنار میگذارد ولی بعضی از بزرگان نیز با آن که سند این روایت را ضعیف میدانند ولی به جهت عمل مشهور، آن را میپذیرند و اساسا به همین جهت نام آن را مقبوله گذاشتهاند. پس نمیتوان موردی را یافت که همه بر ضعف سند آن اتفاق داشته باشند و شهرتی هم نباشد تا جبران ضعف سند آن روایت بنماید ولی معذلک به آن استناد کرده باشند. مواردی هم که در آن اختلاف است نمیتوان به عنوان مثال برای موردی ذکر کرد که حدیث ضعیف السند توسط عالمان و فقیهان مورد استناد قرار گرفته است.
اما در مورد الفاظ و واژههایی که معنا یا بار ارزشی آن دگرگون شده باشد مقصود شما چندان روشن نیست. آیا مراد بعضی از الفاظ است که در ادله شرعیه نقلیه بکار رفته و هم اکنون به دلیل تغییر در نوع استفاده و کاربرد آن حکمش عوض شده یا مراد تغییر و تبدیل موضوع است یعنی انقلاب ماهیت در موضوع و یا اساسا مراد تغییر معنای یک لفظ و نقل آن به معنای جدید است فارغ از هر حکمی و با قطع نظر از ادله شرعیه و احکام آن؟ به هر حال مقصود شما چندان واضح نیست.
در مورد روایات که در مقام تأویل وارد شده به کتب تفسیری روایی و هم چنین برخی کتب علوم قرآنی مانند «التمهید فی علوم القرآن» تألیف مرحوم آیت الله معرفت مراجعه فرمایید.
