سوال:
با این معنای مسلمان، که هرکس خودش را تسلیم خدا کند مسلمان نامیده می‌شود، در قرآن، آدم اولین مسلمان، موسی و ابراهیم هم “اولین” مسلمان نامیده شده‌اند، همچنین پیامبران، هر کدام در زمان خودشان اولین بوده‌اند، مگر عبدالمطلب و عبدالله در زمان پیامبر مسلمان نبوده‌اند که پیامبر اولین مسلمان نامیده شده؟
پاسخ:
واژه اولین چند بار در قرآن امده است اما معنا و مفهوم اولین چیست؟
گاهی مقصود از اولین تقدم زمانی است یعنی پیش از دیگران به درجه ی ایمان، نائل شدن و گاهی مقصود از اولین ، تقدم در یک حادثه ی خاص است. همان گونه که ساحران، بعد از دیدن معجزه ی موسی(ع)(شعراء/ ۵۱) چنین گفتند: یعنی ما ساحران قبل از معجزه مومن نبودیم و بعد از رویت، پیش از همه مومن شدیم. و گاهی مراد از اولین تقدم رتبی است یعنی مقام ایمان یک مومن با وجود آنکه بعد از قرن ها متولد می شود از پیشینیان خود بالاتر است همان گونه که ما اعتقاد داریم درجه ی ایمانی حضرت رسول اکرم(ص) اولین است نسبت به سایر انبیاء و اولیاء حتی بر حضرت آدم ابوالبشر. واژه ی اولین مسلمان هم چنین است.
بلی آدم (ع) اولین مسلمان از حیث رتبه ی زمانی است ولی چه بسا موسی و ابراهیم(ع) به مناسبت شائن و جایگاه آن ها تقدم مسلمانی، یعنی درجه ی پذیرش و تسلیم آن ها بر آدم مقدم باشند همان گونه که درجه مسلمانی پیامبر اولین است نسبت به همه مسلمانان بلکه همه انبیاء و اولیا الهی پیش از خود.
