امروز چهارشنبه است و روایتی از امام صادق(ع) بخوانیم: «عَنْ أَبِي وَلَّادٍ الْحَنَّاطِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً فَقَالَ الْإِحْسَانُ أَنْ تُحْسِنَ صُحْبَتَهُمَا وَ لَا تُكَلِّفَهُمَا أَنْ يَسْأَلَاكَ شَيْئاً هُمَا يَحْتَاجَانِ إِلَيْهِ».[۱] ابی‌ولاد می‌گوید من از امام صادق(ع) در مورد آیه «وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً»، پرسش کردم؛ امام صادق(ع) فرمود: احسان به پدر و مادر به دو چیز تحقق پیدا می‌کند. البته این معنایش آن نیست که محصور در اینهاست و غیر این نیست؛ این دو شاید برجسته‌ترین جلوه‌های احسان بالوالدین باشند. یکی اینکه مصاحبت با آنها را نیکو قرار دهی؛ صحبت یعنی معاشرت، مصاحبت و معاشرت با آنها به نیکویی و حسن باشد. این معاشرت و صحبت یک دایره وسیعی دارد؛ از نگاه کردن هست تا صحبت کردن و احترام و تواضع از هر جهت. حتی در نگاه کردن هم باید نگاه محبت آمیز باشد؛ مبادا نگاه اخم و گلایه و شکایت و خشم باشد. اگر کسی از پدر و مادرش ولو در یک امری دلخوری داشته باشد، و به دنبال آن نگاه عطوفانه نداشته باشد، به نیکویی با آنها رفتار نکرده است. بعد می‌فرماید آنها را وادار نکنی تا چیزی که نیاز دارند از تو بخواهند؛ یعنی قبل از اینکه از تو چیزی را درخواست کنند، قبل از اینکه نیازشان را به زبان بیاورند، نیاز آنها را برطرف کن. مثلاً اگر می‌بینی آب می‌خواهد، قبل از اینکه به زبان بیاورد که یک لیوان آب به من بده، لیوان آب را بدست آنها بدهد. این نیاز فقط نیاز مالی و امثال آن نیست. هر نوع نیازی قبل از آنکه به زبان بیاورند و از تو درخواست کنند، آن را به جا بیاوری و انجام دهی. می‌دانی الان چه می‌خواهد و لازم هم نیست به تو چیزی بگوید، خودت این کار را انجام بده. مراعات شأن پدر و مادر خیلی مسأله مهمی است، مخصوصاً مادر.
امام صادق(ع) از قول رسول خدا(ص) نقل می‌کند که مردی آمد خدمت رسول خدا(ص) و عرض کرد: من به کدام یک از بستگانم نیکی کنم؟ رسول خدا(ص) فرمود به مادرت. بعد دوباره پرسید بعد از آن؟ فرمود به مادرت؛ برای بار سوم پرسید بعد از آن؟ باز فرمود به مادرت. برای بار چهارم پرسید بعد از آن؟ فرمود به پدرت. این نکته دارد و خیلی مهم است؛ پدر و مادر جایگاه‌شان اگر رعایت شود، تکریم و احترام شوند، غیر از اینکه آثار اخروی دارد، آثار وضعی مهمی در دنیا دارد. خدای نکرده بی‌مهری و ستم بر پدر و مادر غیر از آثار اخروی، آثار سوء وضعی در این عالم دارد. یعنی به خاطر دنیای خودمان هم که شده، باید تا می‌توانیم پدر و مادر را تکریم و احترام کنیم.
[۱]. بحارالأنوار، ج۷۴، ص۷۹.
نظرات