امیرالمؤمنین میفرماید: «لَا تَيْأَسْ مِنَ الزَّمَانِ إِذَا مَنَعَ وَ لَا تَثِقْ بِهِ إِذَا أَعْطَى وَ كُنْ مِنْهُ عَلَى أَعْظَمِ الْحَذَرِ» .
از روزگار ناامید نشو زمانی که دریغ میکند از تو. امیرالمؤمنین(ع) در این روایت پندهای مهمی دادهاند. گاهی اوضاع و احوال بر وفق مراد انسان پیش نمیرود؛ گاهی مشکلات پیش میآید. اینجا برخی میگویند روزگار چه بر سر ما میآورد و همین آب باریکهای که در دست ما بود، این را هم از ما دریغ کرد. به قول عوام یک کسی بد میآورد؛ البته به زعم خودش و الا در تربیت دینی بد آوردن معنا ندارد.
امیرالمؤمنین میفرماید زمانی که زمانه و روزگار از تو دریغ میکند، ناامید نشو. گاهی یک مشکل که برای ما پیش میآید هر چند گرفتاریهای جدی و واقعی هم هست، ولی زود مأیوس میشویم و تسلیم میشویم. در حالی که بدترین مشکل و سم برای انسان، یأس است. یأس از رحمت خدا که در صدر است و بالاترین گناه است، یک یأس هم از حلّ مسائل جاری زندگی. الان در جامعه مشکل زیاد است ولی آن چیزی که از همه بدتر است و بر روح و فکر جامعه سیطره پیدا کرده، یأس از روزگار است. اینکه بگوییم اوضاع درست نمیشود، جامعه خراب است، این بدترین است. به هیچ وجه نباید مأیوس بود؛ نه نسبت به شرایط شخصی زندگی و نه نسبت به شرایط کاری. مثلاً ما که در حوزه هستیم، مثلاً بگوییم این حوزه فایده ندارد، درست شدنی نیست. مثلاً یک روز یک جایی رفته و یک گیری پیدا کرده و کمی معطل شده، بیرون میآید و به زمین و زمان بد و بیراه میگوید. یک وقت هم هست که اشکالات از خودمان است. حضرت میفرماید اگر روزگار دریغ کرد و منع کرد و درِ بعضی از چیزها به رویت بسته شد، مأیوس نشو.
بعد میفرماید آن هنگامی هم که به تو میدهد، اعتماد نکن، فریب نخور. گاهی اوقات از هر دری برای انسان میآید. چپ و راست برای انسان میآید؛ میگوید آن وقتی که برای تو میآید، اطمینان نکن. این دوام ندارد و باقی نیست؛ معلوم نیست که در آن خیر باشد.
آنگاه میفرماید: «كُنْ مِنْهُ عَلَى أَعْظَمِ الْحَذَرِ» و از آن سخت بر حذر باشد. آن زمانی که روزگار رو به تو کرده و به تو میدهد، مواظب باش و سخت بر حذر باش. چه بسا این اعطا مقدمه هلاکت و نابودی انسان باشد. ما بر اساس ظواهر؛ فکر میکنیم یک کسی بالا میرود اما در واقع به حَضیض سیر میکند.
وقتی روزگار از تو دریغ میکند، مأیوس نشو و وقتی هم که به تو عطا میکند، اطمینان و اعتماد نکن و سخت بر حذر باش.
نظرات