چون ایام اربعین نزدیک است و روز چهارشنبه است، به همین مناسبت روایتی را از امام باقر(ع) میخوانم.
حمران میگوید وقتی از سفر زیارت امام حسین(ع) از کربلا برگشتم، امام باقر(ع) به دیدار من آمد و فرمود: «أَبْشِرْ يَا حُمْرَانُ فَمَنْ زَارَ قَبْرَ شُهَدَاءِ آلِ مُحَمَّدٍ(ع) يُرِيدُ اللَّهَ بِذَلِكَ وَ صِلَةَ نَبِيِّهِ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ». حمران میگوید بعد از آنکه من از سفر برگشتم، امام باقر(ع) به دیدار من آمدند و فرمودند: ای حمران، به تو بشارت میدهم که هر کسی که قبور شهیدان آل پیامبر را زیارت کند و مقصود او از این کار رضایت خدا و قرب به پیامبر باشد، از گناهانش خارج میشود همچون روزی که مادرش او را زاده است.
این تعبیر بلندی است که امام باقر(ع) برای زیارت قبور شهدای آل پیامبر(ص) فرموده که بارزترین مصداق شهدای اهل بیت، شهدای کربلا هستند. اگرچه این امر برای همه شهدای آل رسول است؛ اما اینجا قرائنی هست که مقصود شهدای کربلاست.
آنچه که مهم است، این است که زیارت یک شرط مهم دارد و آن اینکه قصد از این زیارت، تحصیل رضای الهی و قرب به پیامبر باشد. واقعاً لله و لرسوله این زیارت انجام شود. اگر اینطور باشد، انسان از گناهان خارج میشود، همچون انسانی که تازه از مادر متولد شده است. کسی که وارد این دنیا میشود، از یک عالم تاریک به عالم نور وارد میشود. بچه از محیط تنگ و تاریک شکم مادر، بدون اینکه گناهی داشته باشد به نور، روشنایی و عظمت وارد میشود. در اینجا امام باقر(ع) چنین تشبیه کرده و میگوید کسی که برای رضای خدا و تقرب به پیامبر(ص) به زیارت قبور این شهدا برود، از گناهان خارج میشود؛ یعنی پرونده اعمال او کاملاً سفید میشود. کأن هیچ گناهی مرتکب نشده است. به عبارت دیگر از ظلمتکده گناه به نور و روشنایی وارد میشود.
این کلیت زیارت سیدالشهدا و اثری است که بر آن مترتب شده که البته طبیعی است. وقتی به فرموده امام صادق(ع) انبیا فوج فوج به کربلا میروند و قبر سیدالشهدا را زیارت میکنند و سپس عروج میکنند، معلوم است که این مکان باید برای انسانهای معمولی چه آثاری داشته باشد؟! باز به فرموده امام صادق(ع) مکانی که ملائکه فوج فوج عروج میکنند و آن مکان را زیارت میکنند، بدیهی است که برای انسان میتواند چه آثاری داشته باشد؟! مهبط ملائکه و انبیا جای کمی نیست. به هر حال این چیزی نیست که در عالم مادی قابل دیدن باشد. این یک حقیقتی در عالم غیب است و تأثیرات خاص خود را در آن عالم دارد.
این امر در اربعین و آن هم با پای پیاده یک اهمیت خاص و مضاعف پیدا کرده است. سرزمینی که پیامبر(ص) آن را بطحاء الجنه نامیده است: «وَ إِنَّهَا لَمِنْ بَطْحَاءِ الْجَنَّة» ؛ پیامبر(ص) أرض کربلا از بساطهای بهشت دانسته است. این را ضمیمه کنید که در برخی روایات، زیارت اربعین از علامات مؤمن دانسته شده است. حالا اینکه چرا از علامات مؤمن دانسته شده، قطعاً توضیح و تفسیر خاصی دارد که الان فرصت بیان آن نیست.
ارزش ذاتی زیارت کربلا و قبور شهدای کربلا، ارزش ذاتی آن مکان و اینکه بساط بهشت است، انبیا و ملائکه فوج فوج آنجا را زیارت میکنند، همه اینها را در ظرف زمانی اربعین ملاحظه کنید و همه اینها را در کنار این قرار دهید که امروز یک عنوان ثانوی هم پیدا کرده که در حقیقت برای تشیّع و بلکه برای عموم مسلمین و حتی غیر مسلمین که به این راه و به این مکتب علاقهمند هستند، به یک مانور قدرت تبدیل شده است. آنچه که در این شرایط بسیار مهم است، این است که باید مراقب باشیم این زیارت، عنصر جوهری و اصلی خودش را که قصد قربت و تحصیل قرب به پیامبر است، از دست ندهد. چون این است که باعث میشود که مسافر کربلا بعد از زیارت، همچون کودکی باشد که از مادر متولد شده و از گناهان خارج میشود. این مهمترین مسألهای است که در این امر باید دقت شود. یعنی زیارت باید برای خدا و برای قرب به پیامبر باشد.
دوم اینکه زیارت اربعین یک مانور قدرت و تجمعی است که کمیت آن مهم است. وقتی یک جمعی به این بزرگی در سال اجتماع پیدا میکنند و پیوستگی، همراهی و همدلی خود را با مکتب اهل بیت و آرمانهای مکتب اهل بیت نشان میدهند، این امر مایه یأس دشمنان اسلام و دشمنان اهل بیت است. ملاحظه کردید که علیرغم خطراتی که در این سه سال اخیر وجود داشت، نه تنها از جمعیت مشتاق کم نشد بلکه بر آن افزوده شد که قطعاً این اجتماع و همبستگی در شکست داعش اثر داشت. اگرچه عملیاتهای مختلف و همراهی مردم عراق و همراهی دولتها، به سهم خودشان تأثیر داشتهاند اما بدون تردید یکی از مهمترین عوامل شکست این توطئه و جریان خطرناکی که بر علیه اسلام عمل میکرد، همین اجتماع باشکوه اربعین است. لذا باید نظم، انضباط، شکوه و کمیت این اجتماع حفظ شود.
نکته سوم اینکه از این ظرفیت باید برای افزایش آگاهی، دانایی و معرفت نسبت به اهل بیت و راه حق استفاده شود. به بیان دیگر زیارت اربعین نباید فقط محصور به مناسک نشود؛ همانطور که یکی از فلسفههای اجتماع حج، همین تبادل فکر و نظر و افزایش دانایی، آگاهی و معرفت است. این از اموری است که باید به آن توجه شود. یعنی همه باید تلاش کنند و از این ظرفیت و اجتماع برای پالایش و پاکی روحی، برای ارتقای دانش و معرفت، آگاهی و وحدت و همبستگی بیشتر استفاده شود. رهبر معظم انقلاب فرمودند این یک مغناطیسی است که جاذبهاش جابر بن عبدالله انصاری را به کربلا کشاند و این جاذبه مغناطیس امروز بسیار قویتر از گذشته است که مؤمنین و محبان اهل بیت را از همه عالم به سمت کربلا میکشاند.
امیدواریم به برکت این اجتماع و محبتی که به اهل بیت در حال افزایش است و همدلی و همراهی مسلمین، شرّ دشمنان و مخالفان اهل بیت به خودشان برگردد.
نظرات