قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ): أَقْرَبُكُمْ غَداً مِنِّي فِي الْمَوْقِفِ أَصْدَقُكُمْ لِلْحَدِيثِ، وَ آدَاكُمْ لِلْأَمَانَةِ، وَ أَوْفَاكُمْ بِالْعَهْدِ، وَ أَحْسَنُكُمْ خُلُقاً، وَ أَقْرَبُكُمْ مِنَ النَّاسِ[۱].
رسول خدا( صلی الله علیه و آله) فرمود: نزدیکترین شما به من در روز قیامت و کسانی که شفاعتشان بر من واجب و لازم است کسانی هستند که این چهار صفت را داشته باشند (ظاهر روایت این است که این چهار صفت را باهم داشته باشند) «اصدقکم للحدیث» راستگو باشد این صفت خیلی مهم است. انسانها ممکن است در امور جزیی دروغ بگویند در حالیکه ظاهرا هیچ عارضه ای هم نداشته باشد اما نفس اینکه این لسان حرکت کند به مطلبی که بر خلاف واقعیت و حقیقت باشد انسان را از رسول خدا دور می کند ولو اینکه آسیبی به کسی نرساند.
امانتداری نیز خیلی مهم است. امانت هم شامل امانت مالی می شود و هم شامل اسرار دیگران. ممکن است شخصی مطلبی را به انسان بگوید ولی جزءاسرارش باشد این نیز امانت است و فرقی نمی کند امانت مالی باشد یا معنوی.
احسنکم خلقا کسانی که از نظر اخلاقی از بقیه بهتر باشند و اقربکم من الناس کسانی که با مردم حشر و نشر دارند و مردمی هستند. پیامبر اکرم اینجا نفرموده اقربکم کسی است که نماز می خواند اینها که واجب است و و ظیفه اما در نظر مومنین کسانی که اهل نماز و روزه هستند مقرب تر پیش پیامبر هستند و شایستگی بیشتری برای شفاعت دارند در حالیکه این صفات مهم تر است. کسانی که به صدق و راستگویی به امانت داری به خوش اخلاقی به مردمی بودن اهمیت بدهند. فکر نکنیم اگر طلبه هستیم و مسلمان و مقید به واجبات و مستحبات در خانه حق داریم با زن و بچه به هر صورت که خواستیم رفتار کنیم. این نه تنها آثار وضعی دارد بلکه ما را از رسول خدا نیز دور می کند. یعنی حتی اگر در سطح شفاعت باشیم نیز در آخر صف می ایستیم. کسانی جلوتر هستند که حسن خلق دارند . پس سعی کنیم دروغ را از زندگی حذف کنیم زبان صادق داشته باشیم حتی اگر این زبان تلخ باشد و گمان ما این باشد که جلب منفعت نمی کند ولی در مجموع مطمئن باشید که هم در این دنیا و هم در آخرت آثار خودش را دارد.
علت نزدیکی کسانی که این صفات را دارند به پیامبر نیز روشن است زیرا کسانی که این صفات را دارند نفس خود را تذکیه بیشتر کرده اند مثلا کسی که می تواند دروغ بگوید ولی نمی گوید معلوم است که بر نفس خودش مسلط است کسی که میتواند امانت را پس ندهد و آن را از بین ببرد معلوم است که بر نفس خود مسلط است کسی که غضبناک می شود ولی حسن خلق دارد معلوم است که افسار نفس خود را کشیده است.
[۱] امالی شیخ طوسی ص ۲۲۹ ح ۴۰۳-۵۳
نظرات