برای هر کسی در هر رشته ای، وقت و استفاده صحیح از وقت یک امر حیاتی است. دنیا که امروز در همه زمینه ها به سرعت در حال پیشرفت است، مهمترین رکن موفقت آن استفاده درست از اوقات است یعنی اگر لحظه لحظه زندگی انسان با برنامه و در جهت یک هدف مشخص طی شود، خیلی برای انسان نتایج بهتری دارد تا اینکه انسان بی برنامه باشد.
موفق ترین انسانها کسانی هستند که برای جزئیات اوقات زندگی خود هم برنامه دارند. در هر رشته ای هم اینگونه است. این مسئله نه تنها در امور مادی و دنیایی بلکه در امور معنوی هم صادق است، یعنی اگر کسی بخواهد به مراتب بالای معنوی برسد، باید از این فرصت ها درست استفاده کند. این لحظاتی که همچون نهر در حال عبور است و ما به درستی گذر آن را درک نمی کنیم. هر لحظه می تواند پله ای از پله های نردبان ترقی و کمال معنوی باشد یعنی لحظه ای که انسان در آن لحظه به یاد خدا و دیگران باشد، با لحظه ای که انسان غافل از یاد خدا باشد و فقط به خود فکر کند فرق دارد. هر لحظه و هر ثانیه، هر دقیقه و ساعت و روز و… پله های ترقی هستند که ما می توانیم از آن بالا رفته و رشد کنیم و یا متوقف شویم و از پله ها سقوط کنیم.
نردبان بلندی از فرش تا عرش گذاشته شده، ما در فرشیم و اگر بخواهیم از این پله ها صعود کنیم، علاوه بر معرفت و عمل، نیازمند استفاده درست از اوقات خودمان هستیم.
امیر المومنین(ع) می فرماید: «الْأُمُورُ مَرْهُونَةٌ بِأَوْقَاتِهَا» این یک قاعده است که امور در گرو اوقات خود هستند یعنی اگر اوقات درست استفاده شوند، امور هم به سر انجام می رسند، الامور نیز مطلق و عام است چون جمع محلّی به لام افاده عموم می کند یعنی فرقی نمی کند هر امری که باشد، هر کاری در گرو وقت خودش است لذا اگر کاری در زمان خودش انجام نشود، معلوم است که سر انجام و نتیجه ندارد.
اوقات از جهات مختلف قابل تقسیم است. وقت جوانی و وقت پیری داریم، وقت جوانی زمانی است که خیلی از کارها را می توان انجام دارد اما زمانی که این اوقات بگذرد، دیگر نه سرمایه ای و نه تاب و توانی است یعنی نه می توان پیشرفت معنوی کرد و نه پیشرفت علمی نمود. نباید فکر کنیم در حال پیری امکان کسب کمالات وجود دارد. اگر انسان در جوانی عادت نکند و با نفس خود مبارزه نکند، قطعا این مسئله در میان سالی و پیری مشکل تر است. اگر کسی حسادت و تنگ نظری و حقد و خود محوری و تحقیر دیگران را کنار نگذارد یا اگر وابستگی های خود را به دنیا در جوانی کم نکند، هر چه عمر می گذرد این وابستگی بیشتر می شود و در آن صورت جدا شدن از این امور خیلی مشکل است. وقت همه چیز مخصوصا امور معنوی الان است. فرصت و وقت را برای امور معنوی باید غنیمت شمرد.
امام علی(ع) می فرماید: « إِضَاعَةُ الْفُرْصَةِ غُصَّة» از بین بردن فرصت، غصه است و واقعا هم بزرگترین غصه این است یعنی کسانی که فرصتهایی را از دست داده اند، زمانی پیش می آید که می گویند ای کاش ما از فرصت ها استفاده می کردیم.
در مقابل هم امیر المومنین علی(ع) می فرماید: « الْفُرْصَةُ غُنْم» یعنی فرصت یک فائده و غنیمت است که ما از آن غافل هستیم و اوقات و فرصت های خودمان را به راحتی از دست می دهیم.
ایشان در حدیثی دیگر می فرماید: « الْفُرْصَةُ سَرِيعَةُ الْفَوْتِ بَطِيئَةُ الْعَوْد» فرصت خیلی زود از بین می رود و خیلی دیر هم بر می گردد یعنی انسان واقعا نمیداند که این توفیقی که الان دارد چه مادی و چه معنوی، مانند درس خواندن، کمک به دیگران، انجام کار خیر، عبادات و… تا چه زمانی باقی است. همیشه فرصت در اختیار نیست و خیلی سریع از بین می رود و خیلی دیر هم باز می گردد.
بنده همیشه در این ایام گفته ام که در فرصت هایی که درس تعطیل است، نباید کار تعطیل شود واقعا تعطیلی درس مساوی با بطالت نباشد برنامه ریزی کنید که بخشی برای تبلیغ و بخشی برای مطالعه دروس و کُتُبی که لازم است بخوانید صرف شود و در عین حال صله رحم و تفریح هم اشکالی ندارد اما باید با برنامه باشد.
نظرات