رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم میفرماید: «اُمِرتُ بمُداراةِ الناس کما اُمِرتُ بتبلیغِ الرسالة».[۱]من امر شدم به مدارا با مردم همان گونه که امر شدم به تبلیغ رسالت.
در این روایت مدارای با مردم هم سنگ تبیلغ رسالت دانسته شده و اصلاً ابزار تبلیغ رسالت مدارای با مردم است وقتی پیامبر اکرم یک مأموریت اصلی او مدارای با مردم است قطعاً علما که شأن انبیاء را دارند باید به این جهت توجه کنند؛ مدارا با مردم یک معنای عامی دارد و فقط به برخورد ظاهری آرام نیست این پایینترین مرتبه است؛ مدارا با مردم قبل از هر چیز احتیاج به یک ذهن و روح مهربان نسبت به مردم دارد. نسبت به مردم با خوش بینی برخورد کردن اگر ما در ذهن و روح و روانمان به مردم به عنوان کسانی که همه از جاده هدایت خارج هستند و جای آنها در جهنم است، نگاه کنیم و خودمان را در یک شأن و جایگاه بالاتر بدانیم، نگاه همراه با استکبار و بزرگی خواهی و بزرگی طلبی خواهد بود و نتایج آن معلوم است اما اگر مانند پیامبر قلب مهربان نسبت به مردم داشته باشیم که از انحراف و خطای یک شخص هم میخواهد قالب تهی کند که در قرآن خداوند متعال به پیامبر (ص) میفرماید: نزدیک است که قالب تهی کنی؛ باید اینقدر دل سوز بود همانند پدری نسبت به فرزندانش که از بیماری و رنج روحی آنها ناراحت میشود. نسبت انبیاء به ویژه پیامبر(ص) در این جهت با مردم این چنین بود. اینکه میفرماید: أنا و علیٌّ ابوا هذه الامة یعنی امت همچون فرزندان ما هستند یعنی همانطوری که پدر نسبت به حال فرزند این گونه دل سوز و نگران است ما هم نسبت به حال امت این چنین هستیم.
ما روحانیون شأن و جایگاهمان شأن و جایگاه هدایت است کسی که تبلیغ دین میکند در کنار تبلیغ دین مدارای با مردم مهمترین رکن است و برای اینکه در این جهت موفق شود نگاه و تصویر درست و مهربانی باید از مردم داشته باشیم اینکه انسان نگاه و دیدش به مردم یک نگاه طلب کارانه باشد چه نتیجهای دارد و رفتار ما را چگونه تنظیم میکند یا نگاه واقعاً مهربانانه یا نگاهی که برخاسته از یک دل مهربان و دلسوز آن وقت انسان چگونه رفتار میکند لذا باید توجه کرد که همان گونه که تبلیغ دین میکنیم همان گونه هم با مردم مدارا کنیم.
[۱]. تحف العقول، ص۴۸.
نظرات