روایتی از امیرالمؤمنین علی ع درباره صدیق و دوست و رفیق وارد شده که پیوندهای دوستی را باید حفظ کرد: «لاتقطع صدیقاً و إ ن کفر».[۱] با صدیق و دوست قطع ارتباط و پیوند نداشته باش اگرچه کافر شود.
پیوندهای دوستی و محبت بین انسانها بر اساس نیاز انسان به روابط اجتماعی و ارتباط و تعامل با دیگران شکل میگیرد البته این روابط تحت تأثیر عوامل مختلفی است انسانها دوستیهایشان را با ملاکهای مختلف تنظیم میکنند بعضی ملاک دوستی را جذب منفعت میدانند و بس؛ هر جا منفعتی باشد این دوستیها و پیوندها برقرار است و به محض اینکه منافع کم شود یا از بین برود پیوندها هم بریده میشود بعضی در روابط و دوستی تا حدی پیش میروند که آسیب و ضرری به آنها نرسد بله اگر پیوندها بخواهد ضررهای دینی و خسارتهای اخلاقی ایجاد کند، قطعاً نه تنها توصیه نمیشود بلکه باید پیوندها قطع شود یعنی فرض کنید دوستی که فاسد الاخلاق است و ارتباط با او باعث کشاندن انسان به سمت معصیت و دوری از خدا میشود قطعاً ادامه پیدا کردن آن به صلاح نیست یعنی حضرت هم که میفرماید «لاتقطع صدیقاً و إن کفر» قطعاً منظور ایشان این نیست که دوستی را قطع نکن ولو اینکه ارتباط با او موجب فساد اخلاق و فساد دین تو شود. بلکه منظور این است که ارتباط و دوستیها را باید حفظ کرد ولو اینکه او عقیده دیگری داشته باشد اما پایبند به مسائل اخلاقی است و به هیچ وجه درتلاش نیست که شما را از دینتان برگرداند. اساس دوستیها آن قدر مهم است که اگر دوست به معنای واقعی پیدا شد به هر قیمتی باید او را حفظ کرد بریدن این پیوندها به هیچ وجه به صلاح نیست چه بسا کسی بتواند از این طریق تأثیر در عقیده و رفتار دوستش بگذارد و جلوی انحراف را بگیرد و او در گرفتاریها به او کمک کند. واقعاً این خیلی مهم است که ما به این امور توجه نداریم و به سرعت پیوند برقرار میکنیم و به سرعت پیوندها را قطع میکنیم. دوستیها بر اساس معیارهای شرعی و منطقی و عقلی شکل نمیگیرد مانند کودکان که سریع دوست میشوند و بریدنشان هم خیلی زود است. این رفتارها از انسانهای عاقل و بالغ زیبنده و سزاوار نیست. باید این پیوندهای دوستی را محکم نگه داشت و برایش ارزش قائل بود و واقعاً همان گونه که در بعضی روایات دیگر هم وارد شده یک دوست باید نسبت به دوست خودش بعضی از حقوق را رعایت کند. اینها وظایف سنگینی است که باید انسان سعی بر رعایت آنها داشته باشد. انشاءالله خداوند به ما کمک کند دوستان خوبی داشته باشیم و دوستان خوبمان را حفظ کنیم.
[۱]. غرر الحکم، حدیث۱۰۱۹۶.
نظرات