چون چهارشنبه است و همچنین به مناسبت عید غدیر از باب وظیفهای که نسبت به یاد آوری این روز مهم داریم چند دقیقهای به اختصار در مورد آن سخن خواهیم گفت. چرا پیامبر گرامی(ص) علی (ع) به عنوان جانشین خود انتخاب کرد؟ مسئله نبوت مسئلهی مهمی است؛ پیامبر گرامی اسلام(ص) یک جایگاه خاصی در بین انبیاء دیگر دارند وقتی پیامبر دعوت خود را آغاز کرد و اسلام را تبلیغ کرد گروهایی از مسلمین پیرامون او شکل گرفت و یارانی به کمک حضرت شتافتند و البته کم هم نبودند و عدد صحابه علی رغم اختلاف در تعریف صحابه عدد کمی نیست اما چه شده که علی را به عنوان ولی و جانشین و خلیفه تعیین شده است؟
در اینکه این مشیت الهی است اراده الهی به این تعلق گرفته که از نسل پیامبر فرزندان پیامبر در سمت جانشینان پیامبر و اوصیاء بعد از او را قرار گیرند، بحث زیاد است اما قطعاً در خود امیر الؤمنین (ع) یک شایستگیها و قابلیتهایی بوده که این شایستگیها و قابلیتها موجب شده اراده الهی و مشیت الهی به این امر تعلق بگیرد و خود پیامبر هم این را به عنوان جانشین خود قرار دهد.
شخصیت امیر المؤمنین (ع) این گونه نیست که همه فضائل آن حضرت غیر اکتسابی باشد. بله بعضی فضیلتها غیر اکتسابی هستند یعنی ما نباید تصور کنیم امیر المؤمنین مجبور بوده به این خوب بودن و این درجه از شایستگی که اگر او باشد این دیگر ارزشی نیست و اگر این باشد هر کسی را این گونه بیافرینند او اینگونه خواهد بود و از این حیث ارزشی ندارد و این ارزش سجده کردن ملائکه را ندارد. اینها هم اراده و مشیت الهی است و هم ضرورت وجود یک انسان کامل که الگوی انسانها در زندگی باشد و شایستگیهایی داشته باشد مانند آنجا که حضرت ابراهیم مأمور به ذبح اسماعیل شد این یک نمایش نبود و از ابتدا نمیدانست که این ذبیح جایگزینی دارد لذا از این گونه امتحانات سر بلند بیرون آمدن خیلی کار مهمی است و شایستگیهایی را میطلبد. آنجا که از خودیت و تبعیت از خود و بریدن از تعلقات نفسانی بشود آن وقت است که این شایستگیها بروز پیدا میکند و به این واسطه مقامات اعطاء میگردد. این گونه نبوده که همه فضائل اعطائی باشد چه اینکه اگر این گونه میبود صلاحیت الگو شدن را نداشتند. اگر ما فکر کنیم که اینها انسانهایی بودند که مجبور بودند به این امور و فضائل آنها اعطائی صرف باشد دیگر الگو شدن برای انسانها معنی نداشت.
لذا در مورد فضائل امیر المؤمنین هم عنایات و هم توفیقات و هم مشیت الهی و هم شایستگیهای خود حضرت میباشد.
در مورد این مطالب میتوان به کلماتی از رسول خدا استشهاد کرد به اینکه دیگران اصلاً قابل قیاس با امیر المؤمنین نبودند که در این وقت کم نمیتوان آنها را بیان کرد.
نظرات