شرک خفی

«قال رسول الله(صلی الله علیه و آله وسلم) یا ایّها الناس اتّقوا الشرک فإنّه اخفی من دبیب النمل فقال: من شاء أن یقول و کیف نتّقیه؟ قال: قولوا اللّهمّ انّا نعوذ بک أن نشرک بک و نحن نَعلَمه و نستغفرک لِما لانعلم».

روایتی از رسول اکرم(ص) وارد شده که حضرت می­فرماید: «یا ایها الناس اتقوا الشرک» درباره­ی شرک و توصیه به پرهیز و تقوا در مقابل شرک، مخاطب این فرمایش پیامبر(ص) کفار و مشرکین مکه و کسانی که شرک آشکار داشتند نبوده، و به آنها نمی­گوید «اتقوا الشرک» چون جمله بعد این است که «فإنّه اخفی من دبیب النمل» شرک از حرکت مورچه در تاریکی شب نامحسوس و پنهان­تر می­باشد. حضرت می­فرماید: «فقال: من شاء أن یقول» شاید کسی بخواهد بپرسد «و کیف نتقیه؟» پیامبر(ص) اول فرمود «اتقوا الشرک» بعد می­گوید که کسی ممکن است سؤال کند که چگونه از این شرک خفی پرهیز کنیم؟

در مورد شرک آشکار که معلوم است به این است که انسان معتقد باشد که در این عالم مؤثری به غیر از خدا است. اما شرک خفی اینقدر موارد دارد مانند این نمونه که در روایت داریم «پیامبر اکرم(ص) فرموده­اند که از کاری که موجب عذر خواهی می­شود بپرهیزید چون در این عذر خواهی شرک خفی است» خوب اگر همین یک نمونه را ببینیم و در کارهایمان توجه کنیم متوجه خواهیم شد که ما چقدر کارهایی انجام می­دهیم که بعداً مجبور می­شویم عذر خواهی کنیم که حضرت فرمود در این شرک خفی است.

و از این قبیل ریا در مورد کارها و اعمالی که ریایی انجام می­شود، واقعاً اینقدر فنون در کار شیطان وجود دارد که انسان در بسیاری از کارها دچار این شرک خفی می­شود. البته انسان واقعاً اگر فکر کند و توجه کند می­تواند میزان و درجه اخلاص را در آن ببیند، اما بهرحال ابتلای ما به شرک خفی خیلی زیاد است یعنی شاید روزانه تعداد زیادی از این موارد برای ما پیش بیاید و به این معنی ما مشرک باشیم، امید داشتن به غیر خدا که اگر گره در کارمان پیدا می­شود به غیر خدا دل ببندیم، اگر عزت و آبرو بخواهیم به غیر خدا دل ببندیم و اگر رزق و روزی می­خواهیم به غیر خدا دل ببندیم، اگر رضایت مخلوق را بر رضایت خالق ترجیح دهیم اینها  شرک خفی می­شود. یعنی برای کسانی اینقدر نقش قائل باشیم که خود اینها ناتوان هستند و باید برای خود آنها کسی کمک کند ولی ما معین اصلی را نادیده می­گیریم و سراغ کسانی می­رویم و به کسانی دل می­بندیم. که اینها شرک خفی می­باشد لذا پیامبر(ص) می­فرماید «فإنّه اخفی من دبیب النمل».

پیامبر می­فرماید که اگر کسی بپرسد که چگونه پرهیز کنیم «هو اخفی من دبیب النمل» اینگونه که شما فرمودید از حرکت مورچه پنهان­تر است ما چکار کینم؟ «قال: قولوا اللّهمّ انّا نعوذ بک أن نشرک بک و نحن نعلمه و نستغفرک لِما لانعلم» خداودندا ما از شرک آشکار و آگاهانه و شرکی که می­دانیم شرک است به تو پناه می­بریم و از شرک خفی باید آمرزش بطلبیم، یعنی می­خواهد بفرماید که این اجتناب ناپذیر است و خیلی مراقبت و تمرین می­خواهد ولی همیشه طلب عفو و آمرزش از خدا هر روز انجام دهیم و این حداقل کاری است که انسان می­تواند انجام دهد. ان شاء الله خداوند به همه ما توفیق دهد که هیچ وقت مشرک نباشیم.