روایتی است از حضرت علی(ع) که میفرمایند: «طهّروا انفسکم من دنس الشهوات، تدرکوا رفیع الدرجات»[۱] جانها و روحتان را از پلیدی شهوتها تطهیر و پاک کنید تا بتوانید درجات عالیه را درک کنید. مقامات عالیه روحی و درجات بالای معنوی اینگونه نیست که نصیب هر کسی شود. یعنی هر کسی که روح و جانش را از پلیدی پاک کند به مقامات بلند میرسد و این دو چیز که از طرفی انسان نفس و جانش با آلودگی عجین باشد و از طرفی بخواهد به مقامات بالای معنوی برسد، با هم قابل جمع نیست. این غیر از اعمال ظاهریه است. ممکن است کسی همه اعمالش را انجام دهد اما اگر در جان و روح، پلیدی باشد حتی اعمال هم باعث رفعت معنوی ما نمیشوند. مقام معنوی و درجات عالیه معنوی در همین دنیا به این است که چشم انسان باز شود و حقائق را ببیند و حجابها کنار رود و حقائق را درک کند. تا این پلیدیها و آلودگیها در انسان باشد این قدرت برایش پیدا نمیشود. لذا باید روح انسان از این پلیدیها که اوج تعلقات پست انسانی همین شهوات است دور شود تا به مقامات عالیه برسد. باید روح انسان از این پلیدیها دور شود و اگر آلوده به اینها شود مانند پرندهای خواهد بود که پرهای او را کوتاه کردهاند و دیگر نمیتواند پرواز کند و اوج بگیرد. مرغ روح آدمی این گونه است که اگر درگیر این شهوات و پلیدیهای شهوت باشد نمیتواند اوج بگیرد و هنگامی که در سطح زمین باقی ماند، نمیتواند منظره را ببیند و حقیقتی را درک کند. اگر این بال و پر شهوتها قیچی شود آن وقت خواهد توانست پرواز کند و هر چقدر بتواند پرواز کند و اوج بگیرد میتواند عالم را از یک افق بالاتری ببیند و حقائق بیشتری را درک کند.
[۱]. غرر الحکم، ح۶۰۲۰.
نظرات