رسول گرامی اسلام می¬فرمایند:«النّظر إلی عالمٍ عبادة و النّظر إلی امام المُقسط عبادة والنظر إلی والدین برأفة و رحمة عبادة والنظر إلی أخٍ تودّه فی الله عبادة»؛ رسول اکرم(ص) می¬فرمایند: نظر و نگاه کردن به عالم عبادت است، نگاه کردن به امام عادل عبادت است، نگاه کردن به پدر و مادر از روی رأفت و رحمت عبادت است و همچنین نگاه کردن به برادر دینی که به او مودت و محبت در راه خدا داری عبادت است.
روایات دیگری هم از معصومین(ع) وارد شده که اموری را به عنوان عبادت نام برده¬اند؛ مثلاً امیر المؤمنین(ع) می¬فرمایند:«التفکر فی ملکوت السموات و الأرض عبادة المخلصین»؛ تفکر در آسمان و زمین عبادت مخلصین است همچنین از ایشان روایت داریم که می¬فرمایند:«إنّ من العبادة لین الکلام و إفشاء السلام»؛ با نرمی سخن گفتن و همچنین سلام کردن به برادر دینی عبادت است یا مثلاً امام صادق(ع) می¬فرمایند:«حبّنا اهل البیت عبادة» حضرت می¬فرمایند: دوستی ما اهل بیت(ع) عبادت است.
اگر ما این روایات را کنار هم بگذاریم نتیجه گرفته می¬شود که عبادت در تعالیم اهل بیت(ع) منحصر به اعمال و اوقات خاصی نیست، درست است که برجسته¬ترین تجلی عبودیت نماز است و همچنین روزه و حج از جلوه¬های زیبای عبادت هستند اما عبادت منحصر در این امور نیست، عبادت خداوند فقط به این نیست که انسان خودش یک رابطه شخصی با خداوند تبارک و تعالی پیدا کند چرا که ارتباط شخصی با خداوند متعال قدر متیقن از عبادت است ولی بر طبق آنچه که ائمه معصومین(ع) گفته¬اند همه صحنه¬های زندگی انسان می¬تواند عبادت باشد البته به شرط اینکه با شرائط خاص خودش باشد؛ مثلاً اینکه گفته می¬شود نظر به عالم عبادت است منظور صرف نگاه کردن به تنهایی نیست بلکه مراد این است که با نگاه کردن به عالم دل¬ها متوجه عالم شود و از علم او بهره گرفته شود.
اینکه گفته می¬شود نظر به عالم و امام عادل و والدین از روی رحمت و رأفت و همچنین نظر به برادر دینی عبادت است یا در روایت آمده که با نرمی سخن گفتن و آشکارا سلام کردن و دوستی اهل بیت(ع) عبادت است، منظور از همه اینها این است که روح و نفس انسان باید در یک مسیری قرار گیرد که معرفت و محبت او نسبت به خداوند تبارک و تعالی و همچنین محبت او نسبت به هم نوعان خودش؛ یعنی سایر انسان¬ها روز به روز بیشتر شود؛ یعنی خودیت و بُت نفس باید شکسته شود و یاد بگیرد که به دیگران محبت کند و به دیگران علاقه پیدا کند، پس اگر امر دائر شود بین نماز مستحبی و یا رفع نیاز از یک نیازمند و کمک به حل مشکل برادر دینی همه بالاتفاق می¬گویند که رفع نیاز از برادر دینی مقدم بر نماز مستحبی است لذا ما می¬توانیم از صبح تا شب بدون اینکه در مسجد و محراب و حرم باشیم عبادت را صید کنیم و قرب خود را به خداوند تبارک و تعالی بیشتر کنیم؛ مثلاً شرکت در درس برای کسب علم و دانش و یا سلام کردن به دیگران عبادت است. عبادت منحصر در نماز خواندن و روزه گرفتن و غیره نیست، پس فرصت¬های زیادی برای قرب الهی در زندگی انسان وجود دارد و انسان عاقل این فرصت¬های پر سود که برای او ایجاد می¬شود و منحصر در نماز خواندن و روزه گرفتن نیست را از دست نمی¬دهد، انشاء الله که خداوند متعال توفیق انجام عبادت و عمل به فرامین خودش را به ما عنایت کند.
نظرات