سایر دروس

جلسه پنجم- مفاد و قلمرو قاعده

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم مفاد و قلمرو قاعده ۱۳۹۴/۱۲/۱۵ خلاصه جلسه گذشته قاعده«اقرار العقلاء علی انفسهم جایز» به دو دلیل عمده ثابت شد، یکی سیره عقلا که گفتیم بنای عملی عقلا و سیره قطعی عقلا بر این است که اقرار عاقل علی نفسه به عنوان اماره بر نفوذ و ثبوت مقرّبه شناخته می‌شود بر علیه خودش، لذا اگر اثری برای غیر داشته باشد قابل قبول نیست، دلیل دوم هم روایات بود گفتیم که فی الجمله بر همان چیزی که بنای عقلا برآن استوار است دلالت می‌کند، علی ای حال مضمون این قاعده بوسیله این دو دلیل عمده ثابت شد. با توجه به ادله قاعده ما می‌توانیم، سعه و ضیق قاعده و مفاد قاعده را مشخص کنیم، یعنی مفاد

جلسه چهارم-مدارک و مستندات قاعده

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم مدارک و مستندات قاعده ۱۳۹۴/۱۱/۲۷ دلیل سوم: روایات روایات متعددی بر اعتبار این قاعده نقل شده است. روایت اول مهمترین آنها روایتی است که به عنوان نبوی شهرت پیدا کرده: «اقرار العقلاء علی انفسهم جایز» یعنی همین جمله ای که به عنوان قاعده هم مشهور شده وتعبیر مستفیض یا متواتر در مورد آن بکار رفته است.  صاحب جواهر به عنوان نبوی مستفیض یا متواتر از آن نام می‌برد. بسیار روشن و واضح است که این نبوی همین قاعده را بیان می‌کند و اساساً عنوان قاعده متخذ از همین روایت است، البته ما چون بعداً درباره مفاده قاعده که همین عنوان است، بحث خواهیم کرد، بحث درباره آن را در بحث از مفاد قاعده دنبال

جلسه سوم-مفردات- مدارک و مستندات قاعده

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم مفردات- مدارک و مستندات قاعده ۱۳۹۴/۱۱/۲۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در اموری بود که به آنها تمسک شده است برای منع از شمول ادله استثناء مؤونۀ شخص نسبت به خمس معدن و کنز و غوص و غنیمت، سه دلیل تا به اینجا ذکر شد و مورد اشکال قرار گرفت؛ دلیل چهارم این بود که ادله نصاب در معدن و کنز و غوص با ادله استثناء مؤونۀ متعارض هستند، طبق یک دلیل خمس قبل از بلوغ إلی النصاب واجب نیست، چه زائد بر مؤونۀ باشد چه نباشد و بر اساس دلیل دیگر خمس در این موارد ثابت است «إذا کان زائداً عن المؤونۀ». جمع بین این دو دلیل متعارض به یکی از این سه طریق

جلسه دوم-معنای لغوی و اصطلاحی – ویژگی‌ها

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم معنای لغوی و اصطلاحی – ویژگی‌ها ۱۳۹۴/۱۱/۲۰ معنای لغوی و اصطلاحی بعد از مطلب مختصری که درباره اهمیت قاعده اقرار و نسبت این قاعده با قاعده من ملک عرض کردیم، مختصراً به دو مطلب دیگر اشاره می‌کنم و سپس وارد بحث از مدرک و دلیل این قاعده خواهم شد: یکی معنای اقرار در لغت و اصطلاح است، گرچه به معنای اصطلاحی اقرار در جلسه گذشته اشاره کردم، از نظر لغت اقرار به معنای، تثبیت، تحکیم، اذعان، اعتراف، و امثال اینها است، اقرار به شئ یعنی اثبات شئ، اعتراف به شئ، در کتب لغت مثل کتاب العین و در کتبی که به معنای این اصطلاح در آیات و روایات اشاره کرده است، مثل مفردات راغب،

جلسه اول-اهمیت- نسبت قاعده با قاعده من ملک

جلسه ۱ – PDF جلسه اول اهمیت- نسبت قاعده با قاعده من ملک ۱۳۹۴/۱۱/۱۷ اهمیت قاعده اقرار مسئله اقرار مبتلا به می‌باشد و دارای اهمیت است، چون هم در فقه و هم حقوق مخصوصاً، به عنوان یکی از امارات مهم در احقاق حق و فصل خصومت به آن استناد می‌شود، و جالب این است که این مختص به فقه وحقوق ایران نیست، که فقط در قانون مدنی ایران به آن استناد شده باشد، در قانون سایر کشورهای دنیا با همه تفاوت‌هایی که از نظر مبانی فکری دارند این مسئله وجود دارد، حقوق دان ها در مورد آن بحث کرده‌اند، در قانون به عنوان دلیل و اماره به آن اخذ می‌کنند، اثر بر آن مترتب می‌کنند، لذا از جهاتی اهمیت دارد:

جلسه پانزدهم-ادله قاعده_ دلیل هفتم( روایات)

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم ادله قاعده_ دلیل هفتم( روایات) ۱۳۹۷/۰۲/۱۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل هفتم از ادله قاعده(روایات) بود، عرض کردیم به دو طائفه از روایات برای حرمت اهانت به مقدسات استناد شده است، طایفه اولی روایات عامه بود، روایاتی که به نحو مطلق دلالت بر حرمت اهانت به مقدسات عند کل قوم داشت، فی الجمله این بخش از دلیل مورد قبول واقع شد. طایفه دوم: روایات خاصه طایفه دوم طایفه روایاتی است که در موارد خاص وارد شده و عناوینی را ذکر کرده که اهانت به آنها جایز نیست، عناوینی که در این روایات ذکر شده‌اند همه عناوینی هستند که از مقدسات دینی به حساب می‌آیند، لذا این طایفه از روایات دلالت بر حرمت اهانت

جلسه چهاردهم-ادله قاعده_ دلیل هفتم(روایات)_ کلام صاحب عناوین و بررسی آن

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم ادله قاعده_ دلیل هفتم(روایات)_ کلام صاحب عناوین و بررسی آن ۱۳۹۷/۰۲/۱۱ کلام صاحب عناوین در استدلال به آیه«و من یعظم شعائر الله» در بحث از روایت اخیر به مناسبت اشاره کردیم، که نظر برخی از اصحاب در مورد آیه «وَمَنْ یُعَظِّمَ شعائِرَ اللّه فَإنَّها مِن تَقْوی القلوب»، این است که این آیه دلالت دارد بر مدعا و چون قبلا بنا داشتیم این نظر را طرح کنیم اما لابه لای بحثها فراموش شد به مناسبت این کلام و نظر را ذکر می‌کنیم و مورد ارزیابی قرار می‌دهیم، تناسب آن هم با بحث گذشته ما این است که در روایتی هم که خواندیم مسئله را در دایره تعظیم شعائر قرار داده و از آن زاویه استدلال

جلسه سیزدهم-ادله قاعده _ دلیل هفتم( روایات)

  جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم ادله قاعده _ دلیل هفتم( روایات) ۱۳۹۷/۰۲/۰۵ خلاصه استدلال به روایت اول عرض کردیم دلیل هفتم بر عدم جواز اهانت به مقدسات، روایات است، طایفه اولی روایاتی است که به صورت کلی متعرض این مسئله شده و حکم از آن قابل استفاده است، روایت اول دیروز بیان شد، دو موضع از روایت مورد استدلال واقع شده است، نتیجه بحث این شد که فقره اولی و موضع اول از روایت که با تعبیر «وَ عَلَيْكُمْ بِمُجَامَلَةِ أَهْلِ اَلْبَاطِلِ»، وارد شده قابل استدلال نیست، اما در مورد موضع دوم یعنی«وَ إِیَّاکُمْ وَ سَبَّ أَعْدَاءِ اللَّهِ حَیْثُ یَسْمَعُونَکُمْ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ» تقریب استدلال به این فقره را ذکر کردیم، اشکالی مطرح شد که در

جلسه دوازدهم-دلیل هفتم: روایات_ روایت اول

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم دلیل هفتم: روایات_ روایت اول ۱۳۹۷/۰۲/۰۴   بحث در ادله قاعده حرمت و عدم جواز اهانت به مقدسات بود، تا اینجا شش دلیل بر حرمت این قاعده ذکر شد، از این ادله برخی دلالت بر حرمت اهانت به مقدسات هر قومی داشت و برخی صرفا دلالت بر حرمت اهانت بر مقدسات دینی و حرمات الله دارند و برخی هم اساساً دلالت بر هیچ یک از این دو مطلب ندارند. دلیل هفتم: روایات در بین روایات چه بسا روایتی که به‌عنوان کلی «اهانت به مقدسات» وارد شده باشد نداریم، یعنی این‌که به همین عنوان در متن روایات وارد شده باشد، شاید این را نتوانیم پیدا کنیم، ولی مجموعاً دو دسته روایت را در این رابطه

جلسه یازدهم-ادله قاعده_ دلیل ششم(آیات) بررسی اشکالات استدلال به آیه ۷۰ سوره اسراء_ اشکال سوم و چهارم

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم ادله قاعده_ دلیل ششم(آیات) بررسی اشکالات استدلال به آیه ۷۰ سوره اسراء_ اشکال سوم و چهارم ۱۳۹۷/۰۱/۲۹  جلسه گذشته دو اشکال به استدلال به آیه «و لقد کرّمنا بنی آدم» برای اثبات حرمت اهانت به مقدسات عند کل قومٍ و عدم جواز آن ذکر شد و هر دو اشکال پاسخ داده شد. اشکال سوم آنچه که شما می‌فرمایید دو بخش دارد، یک بخش آن درواقع ادعایی کردید ولی دلیلی برای آن اقامه نکردید، یک بخشی که شاید بتواند دلیل برای ادعای شما هم باشد ولی فی الواقع یک مسئله دیگر است و ماهم قبلاً به آن اشاره کردیم این است که گاهی از انسان‌ها رفتارهایی سر می‌زند که استحقاق مجازات و تنبیه پیدا می‌کنند،