سایر دروس

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم فهرست ۱۳۹۱/۰۲/۱۹   بحث در مصادر اولیه علم رجال بود، عرض کردیم از آن مصادر اولیه آنچه که الآن در دسترس است چند کتاب است از جمله رجال کشی که مباحثی را در مورد آن مطرح کردیم. فهرست نجاشی اصل این کتاب، فهرست مصنفین شیعه یا کسانی است که درباره آنها از شیعه تصنیفی شده است لذا غالباً در تراجمی که راجع به اشخاص مطرح است مدح و ذم وجود دارد اما در بعضی هم نیست؛ یعنی توثیق و تضعیف درباره اشخاصی که در این کتاب نام برده است بعضاً مشاهده می­شود ولی اساس این کتاب طبق آنچه که خود نجاشی در مقدمه این کتاب مطرح کرده برای معرفی رجال شیعه و

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم مصادر اولیه(رجال کشّی) ۱۳۹۱/۰۲/۱۷   مصادر رجالی بخش عمده­ای از مباحث گذشته ما مربوط به جوامع روایی شیعه بود، عرض کردیم جوامع روایی اولیه و ثانویه کدامند و مختصری درباره آنها بحث کردیم و به برخی جوامع روایی متأخر هم اشاره­ای داشتیم. مناسب دیدیم درباره مصادر رجالی هم بحثی داشته باشیم، بالاخره برای کسی که می­خواهد با علم رجال و درایه به نحو کامل آشنا بشود لازم است که مصادر رجالی را هم بشناسد. در مورد مصادر علم رجال هم اگر بخواهیم یک تقسیم بندی کلی انجام دهیم شبیه به جوامع روایی می­توان گفت مصادر رجالی از حیث زمان بر سه قسم­اند؛ مصادر رجالی اولیه و مصادر رجالی متوسط و مصادر رجالی

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام جامع احادیث الشیعه ۱۳۹۱/۰۲/۱۲   جامع احادیث الشیعه نام کامل این کتاب جامع احادیث الشیعة فی أحکام الشریعة است که به جامع الأحادیث معروف شده است. این کتاب از جوامع روایی مهمی است که در سال­های اخیر تدوین شده است، اصل این کتاب زیر نظر مرحوم آیة الله بروجردی تدوین شده که بخشی از این کتاب در زمان حیات ایشان و با اشراف ایشان و بخش دیگر هم بعد از رحلت ایشان تدوین شده است، افرادی که در تدوین این کتاب همکاری می­کرده­اند به دلائل مختلف تغییر کردند لکن بعضی از آن افراد از ابتدا تا پایان تدوین کتاب تغییر نکردند و ثابت بودند. فلسفه تدوین کتاب اگر بخواهیم به فلسفه تدوین این

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم مستدرک الوسائل ۱۳۹۱/۰۱/۲۹   خلاصه جلسه گذشته در مورد کتاب مستدرک الوسائل نکات و مطالبی وجود دارد که به بعضی از آنها اشاره کردیم، در مورد تعداد روایات کتاب و ترتیب ابواب این کتاب مطالبی بیان شد، بنا بر آنچه که محدث نوری فرموده­اند کتاب مستدرک در سامراء و خاتمه مستدرک در نجف به اتمام رسیده؛ یعنی مجموع این دو کتاب طی۲۴ سال که مستدرک در سامراء در سال ۱۲۹۵ه.ق و خاتمه مستدرک هم در نجف در سال ۱۳۱۹ه.ق یعنی یک سال قبل از فوت محدث نوری تدوین شده است. در مورد این کتاب نکات دیگری هم هست که به آنها هم اشاره می­کنیم. ویژگی­های کتاب مستدرک بنای محدث نوری در کتاب

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم مستدرک الوسائل ۱۳۹۱/۰۱/۲۷   مستدرک الوسائل مؤلف کتاب بعد از بررسی بعضی از مصادر و منابع کتاب وسائل الشیعه به بررسی کتاب مستدرک الوسائل می­پردازیم. مؤلف کتاب مستدرک مرحوم میرزا حسین نوری معروف به محدث نوری یا حاجی نوری است که در سال ۱۲۵۴ه.ق متولد شد و در سال ۱۳۲۰ه.ق دار فانی را وداع گفت و در نجف اشرف در حرم امیرالمؤمنین(ع) بخاک سپرده شد. داستان زندگی ایشان مفصل است که ما فعلاً قصد نداریم به زندگی­نامه ایشان بپردازیم ایشان سفرهای متعددی به عراق داشته لکن مدت کوتاهی در محضر شیخ انصاری بوده و مدت بیشتری را مصاحب میرزا محمد حسن شیرازی معروف به میرزای بزرگ بوده و مشاور میرزا هم بوده

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم مصادر وسائل الشیعه ۱۳۹۱/۰۱/۲۲   تفسیر منسوب به امام عسکری(ع) بحث به تفسیر منسوب به امام عسکری(ع) رسید، عرض کردیم درباره اعتبار این کتاب سه قول وجود دارد؛ یک قول می­گوید این کتاب معتبر نیست مطلقا که بعضی از بزرگان مثل ابن غضائری، میرداماد و آقای خویی قائل به این قول هستند، قول دوم می­گوید این کتاب معتبر است مطلقا که علامه مجلسی و پدرش قائل به این قول هستند و قول سوم هم این بود که مثل سایر کتب باید تک تک روایات این کتاب را بررسی کنیم ببینیم آیا روایت صحیح است یا خیر لذا نه می­توانیم رأساً بگوییم این کتاب معتبر است و به همه روایات آن أخذ کنیم

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم مصادر کتاب وسائل الشیعه ۱۳۹۱/۰۱/۲۰   خلاصه جلسه گذشته بحث در مصادر کتاب وسائل الشیعه بود، عرض شد مصادر کتاب وسائل الشیعه بر چند قسم هستند که در جلسه گذشته راجع به انواع مصادر و منابع کتاب وسائل مباحثی را مطرح کردیم. یک قسم از منابع این کتاب کتبی هستند که خود صاحب وسائل ادعای اعتبار این کتب را دارد و طرق خودش را به این کتب معتبر می­داند لکن این سخن به بحث و بررسی نیاز دارد، کتابی که به بررسی آن پرداختیم کتاب تحف العقول بود که مشخص شد روایات این کتاب به بررسی سندی نیاز دارد و ما باید روایات این کتاب را بررسی کنیم تا ببینیم از نظر

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بيست و پنجم محاسن و معایب کتاب وسائل الشیعه ۱۳۹۰/۱۲/۱۶   خلاصه جلسه گذشته عرض شد صاحب وسائل کتاب­هایی را که از آنها روایت نقل می­کند به سه قسم تقسیم کرده؛ یک قسم کتاب­هایی است که مباشرةً از آنها نقل می­کند و اعتبار آن کتب نزد او ثابت است و طرق او هم به این کتب یا طریق عام است و یا به طریق مستقل نقل کرده است. قسم دوم کتاب­هایی است که با واسطه از آنها نقل می­کند و به نام آنها تصریح کرده و قسم سوم کتاب­هایی است که به نام آنها در سند روایت تصریح نکرده که تعداد زیادی از کتب از این قبیل است. شبهه­ای هم مطرح و پاسخ داده شد.

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم منابع کتاب وسائل الشیعه و اعتبار آنها ۱۳۹۰/۱۲/۱۴   منابع کتاب وسائل الشیعه بحث مهمی که در رابطه با کتاب وسائل الشیعه لازم است مورد رسیدگی قرار بگیرد بحث از منابع کتاب وسائل و اعتبار روایات کتاب وسائل است. بهرحال کتابی مثل وسائل که به تعبیر بعضی از بزرگان کتابی مفیدتر از این کتاب وجود ندارد و از نظر عملی هم منبع عمده فتاوای فقهاء است، مسئله اعتبار روایات این کتاب مسئله مهمی است. اگر ما از اعتبار مصادر کتاب وسائل بحث می­کنیم بخش مهمی از بحث اعتبار روایات کتاب وسائل حل می­شود، خود صاحب وسائل کتاب­هایی را که در نقل روایات به آنها استناد کرده به سه قسم تقسیم کرده است:

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بيست و سوم محاسن و معایب کتاب وسائل الشیعه ۱۳۹۰/۱۲/۰۹   محاسن کتاب وسائل الشیعه ما در این جلسه به بعضی از محاسن و معایب کتاب وسائل الشیعه اشاره می­کنیم و در ادامه به بحث از اعتبار این کتاب خواهیم پرداخت. محاسنی که می­توان برای کتاب وسائل الشیعه برشمرد عبارتند از: الف) در بین کتب حدیثی فقه شیعه شاید کتاب وسائل الشیعه جامع­­ترین کتاب حدیثی فقه شیعه باشد و هیچ یک از کتب­ حدیثی که روایات فقهی را جمع کرده­اند به جامعیت این کتاب نیست. ب) حسن دیگر کتاب وسائل این است که با توجه به اینکه صاحب وسائل تصمیم داشته در این کتاب به اعتبار و صحت روایات توجه کند به همین خاطر منابع