مفاهیم

جلسه ۷۲ – PDF جلسه هفتاد و دوم مفهوم شرط – طریق اول متأخرین در اثبات مفهوم شرط و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۱/۰۸                طرق متأخرین در اثبات مفهوم شرط برای اثبات مفهوم شرط متأخرین از طرق و راههای متعددی وارد شدند. عرض کردیم کسانی که در بین متأخرین قائل به وجود مفهوم شرط شدند در یک جهت اشتراک دارند و آن اینکه معتقدند بین شرط و جزاء رابطه علیت منحصره برقرار است، یعنی اگر گفته می‏شود «ان جائک زید فاکرمه» دلالت می‏کند بر اینکه علت منحصره اکرام زید آمدن اوست، چون اینچنین است لذا با انتفاء شرط که جنبه علیت برای جزاء دارد، جزاء هم منتفی می‏شود و هذا هو معنی المفهوم، الانتفاء عند الانتفاء، لذا

جلسه ۷۱ – PDF جلسه هفتاد و یکم مفهوم شرط – طریق قدما در اثبات مفهوم شرط و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۱/۰۷         دیدگاه‎ها درباره مفهوم شرط بعد از تنقیح محل بحث و نزاع در مفهوم شرط، اکنون نوبت به بررسی انظار و اقوال در این باره می‎رسد. عرض کردیم به طور کلی دو دیدگاه در این رابطه وجود دارد: ۱. برخی قائلند جمله شرطیه مفهوم دارد. ۲. جمعی معتقدند جمله شرطیه مفهوم ندارد. قائلین به مفهوم جمله شرطیه از راه های گوناگونی مفهوم شرط را اثبات کرده‎اند. در یک نگاه و تقسیم، دو دیدگاه قدما و متأخرین در این رابطه قابل ذکر است. در مرحله بعد خود متأخرین نیز دچار اختلاف نظر شده و از طرق و

جلسه ۷۰ – PDF جلسه هفتاد مفهوم شرط – تنقیح محل نزاع ۱۳۹۹/۱۱/۰۶         تقسیم مفهوم به موافق و مخالف بعد از بیان مقدماتی که طرحش در این مقام مناسب به نظر می‎رسید بحث به خود مفاهیم می‎رسد. مفهوم در یک تقسیم بندی کلی به مفهوم موافق و مفهوم مخالف تقسیم می‎شود. آنچه در کفایه و کتابهای اصولی نوعا در این مقام بیان شده مربوط به مفهوم مخالف است. حدودا شش قسم از اقسام مفهوم مخالف را در این مجال مورد رسیدگی قرار دادند: مفهوم شرط، وصف، حصر یا استثناء، لقب، عدد و غایت. مفهوم شرط در مفهوم شرط مباحث به صورت مبسوط مطرح شده و سایر مفاهیم به این گستردگی نیست زیرا یک بخشی از مباحث

جلسه ۶۹ – PDF جلسه شصت و نهم مقصد سوم: مفاهیم – مقدمه دوم: آیا مفهوم از صفات مدلول است یا دلالت؟ – مقدمه سوم: آیا نزاع در باب مفهوم صغروی است یا کبروی؟ ۱۳۹۹/۱۱/۰۵         عرض کردیم قبل از ورود به بحث از مفاهیمی که باید در مورد آنها بحث شود مقدماتی را باید متعرض شویم. مقدمه اول در مورد تعریف مفهوم بود که دیروز بیان شد مقدمه دوم (آیا مفهوم از صفات مدلول است یا از صفات دلالت؟) محقق خراسانی معتقد است اگر مفهوم را وصف برای مدلول بدانیم اشبه است و اگر کسی آن را وصف برای دلالت بداند، وصف به حال متعلق موصوف است و لذا مجاز و به نوعی مسامحه محسوب می‎شود.

جلسه ۶۸ – PDF جلسه شصت و هشتم مقصد سوم: مفاهیم – مقدمه اول: تعریف مفهوم ۱۳۹۹/۱۱/۰۴         مقصد سوم: مفاهیم بحث در مقصد ثالث از مقاصد هفتگانه است که محقق خراسانی در کتاب کفایه مطرح کردند. تا کنون درباره مقدماتی که در کفایه متعرض شدند بحث کردیم. محقق خراسانی حدود سیزده مقدمه بیان کردند و ما با اضافه کردن برخی مطالب و تفکیک بعضی از این مطالب مقدمات بیشتری را برشمردیم. عنوان مقصد اول اوامر بود، عنوان مقصد دوم نواهی و مقصد سوم درباره مفاهیم است. قبل از ورود به بحث از خود مفاهیم یعنی مفهوم شرط، وصف، لقب، عدد و غایت، محقق خراسانی مقدماتی را ذکر می‎کنند که البته چندان اهمیتی از نظر عملی ندارد،